Święto Niepodległości, czyli 11 listopada, to świetna okazja, żeby razem z dziećmi przypomnieć sobie słowa hymnu Polski. Dzieci najczęściej tekstu hymnu Polski uczą się w szkole przy okazji obchodów Dnia Niepodległości. Bywa jednak, że krążą błędne fragmenty tekstu, a wielu z nas nawet nie wie, że którąś część hymnu Polski śpiewa nieprawidłowo. Oto jak powinny naprawdę brzmieć słowa naszego hymnu.
Hymn Polski - tekst czasem jest mylony, a przecież "Mazurek Dąbrowskiego" powinien znać każdy. ANDRZEJ IWANCZUK/REPORTER/East News
Hymn Polski, "Mazurek Dąbrowskiego", ma tekst napisany przez Józefa Wybickiego.
Tekstu hymnu Polski uczą się już dzieci w szkole, ale wielu Polaków robi błędy w śpiewaniu zwrotek i słów.
Hymn Polski - tekst "Mazurka Dąbrowskiego" został napisany na część polskich Legionów we Włoszech w 1797 roku, a w 1927 roku stał się oficjalnym hymnem Polski.
Hymn Polski – tekst
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy
Marsz, marsz Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany -
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Hymn Polski - słowa Wybickiego
Słowa hymnu od czasu powstania "Mazurka Dąbrowskiego", zdążyły się nieco zmienić. Dlatego publikujemy też drugą wersję "Pieśni Legionów Polskich we Włoszech". To wersja pierwotna, zgodna z rękopisem Wybickiego.
Kolejność zwrotek zamieniono i zrezygnowano z tej o Moskalu i Niemcu. Wszystko dlatego, że Mazurek Dąbrowskiego został hymnem Polski w 1927 roku, a były zupełnie inne nastroje polityczne wobec tych państw, niż wtedy, gdy pierwotnie napisano utwór. Mogłyby przez to być uważane za nietakt wobec sąsiadów. Oto hymn Polski - tekst pierwotny:
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.
Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
"słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany".
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli".
Hymn Polski: "póki my żyjemy" czy "kiedy my żyjemy"?
Polacy często mają problem z drugim wersem pierwszej zwrotki. Zamiast śpiewać słowa: "kiedy my żyjemy", śpiewają: "póki my żyjemy". To błąd. "Śpiewamy 'kiedy my żyjemy'. 'Kiedy' oznaczało w dawnej polszczyźnie 'skoro'. Miało to znaczyć, że 'skoro my żyjemy' nie można mówić o śmierci Polski" - wyjaśniał w polskim radiu prof. Jerzy Bralczyk, językoznawca. "To pokazuje, że Polska jest nami, to my tworzymy Polskę" - dodał profesor.
Kolejnym dość powszechnym błędem jest śpiewanie w trzeciej zwrotce o Czarnieckim, że "wrócił się przez morze". Poprawna wersja to: "Wrócim się przez morze".
Problematyczna jest też czwarta zwrotka, w której występują bohaterowie: ojciec i Basia. Niektórzy śpiewają: "Mówił ojciec do swej Basi cały zapłakany", a poprawna wersja brzmi: "Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany". Niektórzy badacze uważają nawet, że w ostatniej zwrotce to nie ojciec jest zapłakany, a Basia. Jak to możliwe?
"Zauważmy, że z zapisem 'y' jako ścieśnionego -|e| w końcówce '-ej' mamy prawdopodobnie do czynienia w czwartej zwrotce polskiego hymnu narodowego: 'Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany…'. Jest niemal pewne, że forma 'zapłakany' nie odnosi się do rzeczownika męskiego 'ojciec', lecz do nazwy żeńskiej 'Basia' - ojciec mówił do zapłakanej Basi" - wyjaśnia językoznawczyni, prof. Katarzyna Kłosińska w poradni językowej PWN.
Kto napisał hymn Polski, kiedy powstał i ile ma zwrotek?
Hymn Polski, czyli Mazurek Dąbrowskiego nazywany także "Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech" powstał we Włoszech w 1797 roku. Słowa hymnu Polski zostały napisane przez Józefa Wybickiego, a autor melodii do dziś pozostaje nieznany. Od samego początku pieśń cieszyła się dużą popularnością wśród legionistów polskich.
Ta niezwykła pieśń, już od samego początku wzruszała Polaków i pobudzała ich do działania. Mazurek Dąbrowskiego stał się hymnem Polski 26 lutego 1927 roku, choć już przez wiele lat wcześniej grał bardzo ważną rolę dla naszego narodu.
W trudnych chwilach stanowił ośrodek polskości, dzięki któremu nasi przodkowie chcieli walczyć o lepsze jutro. Pieśń tę śpiewano podczas ważnych uroczystości w historii Polski (m.in. podczas powstania listopadowego czy powstania styczniowego), traktowano go obok "Bogurodzicy" za jeden z najważniejszych tekstów patriotycznych.
Powstało także wiele innych pieśni (zwłaszcza wśród narodów słowiańskich), które inspirowane były Mazurkiem Dąbrowskiego.
"Mazurek Dąbrowskiego", czyli tekst hymnu chroniony Konstytucją
Hymnowi Polski, czyli jego tekstowi, muzyce oraz całości należy się szacunek, jest on także chroniony przez Konstytucję. Za naruszenie przepisów, związanych z hymnem Polski grozi kara, bo to łamanie prawa związanego ze znieważeniem symboli narodowych.
Ważne jest to, aby, kiedy zabrzmią słowa hymnu Polski, przyjąć odpowiednią postawę, wyrażającą szacunek. Nie wolno wykonywać go ze zmienioną melodią czy tekstem. Odpowiednie zaśpiewanie hymnu jest wyrazem naszego patriotyzmu.
