Wielu z nas docenia mądrość starszych osób. Tych, które wiedziały, jak osiągnąć spokój i szczęście na długo przed pojawieniem się samozwańczych trenerów, doradców, mówców motywacyjnych, "stref komfortu" (z których trzeba wychodzić) i szkoleń w promocyjnych cenach 39,99 zł za miesięczny pakiet porad.
Co to znaczy "dobre życie"?
Pozwalam sobie na drobne uszczypliwości, bo na szczęście coraz więcej osób zaczyna rozumieć, że nie trzeba płacić za kurs, by osiągnąć sukces i zadowolenie. Najczęściej to właśnie drobne zmiany mogą spowodować, że nagle nasze życie po prostu stanie się spokojniejsze i bardziej satysfakcjonujące.
Młodym, pełnym zapału i energii, ludziom często trudno zrozumieć, że nie sława i bogactwo dadzą im szczęście. Gdy wsłuchamy się w rady starszych osób, to bez trudu dostrzeżemy, że ich opinie są bardzo podobne – ważne są relacje, rodzina, zdrowie.
Kilka lat temu wydano książkę, która dużo obszerniej odnosi się do tego tematu. Dziennikarz Mirosław Doczyniec trafił na notatki, a później poznał ich autora – Andrieja Worona. Mężczyzna mieszkał w Karpatach i regularnie spisywał wszystko, co uważał za istotne i ważne. Doczyniec usystematyzował notatki i tak powstała książka zbierająca przykazania 104-letniego mędrca, jak "żyć długo i w radości".
– Od dziesięcioleci żyję w jednym miejscu. Wykonuję jedną pracę. Mówię do niektórych ludzi. Siedzę przy tym samym stole w tym samym czasie i jem prawie to samo jedzenie. Idę do łóżka w tym samym czasie i w tym samym łóżku... Lata mijają, ale nic się nie zmienia – to fragment zapisów.
Chociaż ten krótki fragment może wydawać się surowy i wymagający bezwzględnego zastosowania ascetycznych zasad, to lektura całości dla wielu staje się przewodnikiem na całe życie. – Czytanie tej książki, to jak picie wody z czystego źródła. Jak oddychanie chłodnym powietrzem. Jak patrzenie na chmury. Tutaj nic nie jest narzucone, a oferowane. W takich książkach podczas każdej lektury jesteś w stanie odkryć to, czego potrzebujesz w danym momencie.
7 podstawowych rzeczy, których należy się nauczyć według Andrieja Worona:
1. Cieszenia się z każdej podarowanej chwili.
2. Obdarzania innych człowieczeństwem, dawania ludziom radości.
3. Przebaczania. Zawsze. Wszystkim i sobie.
4. Przyznawania się do błędów, a także uwalniania się od nich.
5. Śmiania się i nietraktowania poważnie ani ludzi, ani siebie.
6. Oddychania. Swobodnie, głęboko i z przyjemnością.
7. Spania – najlepiej spać dużo i chętnie.
Mędrzec, który dożył 104 lat miał jednak bardzo długą listę zaleceń dla duszy i ciała.
Porady dla ciała
1. Pij czystą wodę, nawet gdy nie czujesz pragnienia. Unikaj słodkiej i słonej (mineralnej) wody z butelek. Pierwsza zniszczy wątrobę, druga zatoruje naczynia krwionośne.
2. Dbaj o to, by na twoim stole codziennie pojawiły się warzywa. Na pierwszym miejscu buraki — nie ma na świecie lepszej żywności. Następnie fasola, dynia, jagody, marchew, pomidory, papryka, szpinak, sałata, jabłka, winogrona, śliwki.
3. Mięso — jeśli chcesz, możesz jeść. Lepiej jednak, by spożywać je rzadko. Unikaj wędlin i wieprzowiny, jednak pamiętaj, że "cieniutki plasterek słoniny pójdzie na korzyść".
4. Złe jedzenie to kiełbasa, ziemniaki, ciastka, słodycze, konserwy, marynaty. Moje jedzenie to kasza, fasola, zioła. Drapieżnik, który nażarł się mięsa, ledwo się czołga, staje się leniwy. A koń, pojadłszy owsa, cały dzień wóz ciągnie. Szarańcza żywi się trawą, dlatego ma siły latać – instruuje Woron.
5. Lepiej jeść często, ale w małych ilościach. Mędrzec podkreśla, że aby jeść mniej, pije dużo wody i kompotów, je dużo surowych warzyw. Nie popijaj pokarmu. Nie pij ani przed, ani po posiłku.
6. Pamiętaj o orzechach – w nich moc mózgu. Dobrze, aby codziennie spożywać łyżeczkę masła orzechowego.
7. Nie przejadaj się! Głodne zwierzę jest sprytniejsze i szybsze od sytego człowieka. Z garścią daktyli i kubkiem wina rzymscy legioniści biegali w pełnym uzbrojeniu 20 kilometrów, czynili wyłom w szeregach wroga i walczyli pół dnia bez przerwy. A imperium rzymskie padło od sytości i rozpusty patrycjuszy.
8. Po kolacji jeszcze pół godziny spaceruję po ogrodzie – pisze mędrzec.
9. Słabe, zmarznięte ciało wzmacniać należy ziołami. Garstkę ziół, jagód, liści, gałązek porzeczki, maliny, poziomki zaparzaj wrzątkiem i pij cały dzień. Zimą przyniesie to dużo pożytku.
10. Nieobowiązkowo można pić herbatę ze sklepu. – Dla mnie najlepszym jest napar z młodych gałązek gruszki. Taka herbata jest bardzo aromatyczna i lecznicza. Usuwa sól i nadmiar wody, łagodzi ból i zapalenie stawów. A kawa, herbata, słodkie napoje, piwo, nadwyrężają serce – zdradza.
Porady dla duszy
1. Pielęgnuj w sobie wewnętrzne poczucie radości i fascynacji życiem. Patrz na to, co cię otacza i ciesz się tym — trawą, drzewem, ptakiem, zwierzem, ziemią, niebem. Wpatruj się w to wszystko dobrymi oczami i uważnym sercem — otworzy się przed tobą taka wiedza, której nie znajdziesz w książkach. I zobaczysz w niej siebie — obezwładnionego i odrodzonego.
2. Bądź miły i uprzejmy. Od każdego człowieka można się czegoś nauczyć. Nie rób z ludzi sobie ani wrogów, ani przyjaciół – wtedy nie będziesz miał kłopotów.
3. To, co jest ci przeznaczone, będzie ci dane. Tylko naucz się pokornie czekać.
4. Gdy na duszy jest źle, trzeba dużo chodzić. Lepiej polem, lasem, nad wodą. Woda zabierze twój smutek. Ale pamiętaj: najlepsze lekarstwo dla ciała i duszy — praca fizyczna.
5. Nie kombinuj, nie spiskuj i nie staraj się ze wszystkiego zrobić użytek dla siebie, a staraj się, aby samemu być pożytecznym.
6. Znajdź czas dla ciszy, spokoju, miłej rozmowy z sobą. Co jest dobre, a co złe — niech mówi serce, a nie ludzkie pogłoski.
7. Nie martw się tym, kto co myśli i mówi o tobie. Bądź sam sobie sędzią w czystości i godności. Nie gniewaj się na ludzi. Nie oceniaj ich. Każdy wybaczony przez ciebie człowiek doda ci miłości do samego siebie.
8. Nie konkuruj z nikim. Nie sprzeczaj się. Każdy ma swoją prawdę i swój żal. Nie pouczaj ludzi, jak powinni żyć, co robić. Nigdy nie pouczam, tylko radzę, kiedy proszą o rady. Nie czuj się najmądrzejszym i najbardziej uczciwym, lepszym niż inni.
9. Biedny jest nie ten, kto ma mało, lecz ten, komu jest mało.
10. Nigdy nie bij dzieci i nie krzycz na nie. W przeciwnym razie z nich wyrastają niewolnicy.
Żyj, oddychaj, ciesz się
Mędrzec podkreśla w swoich radach, że bardzo ważne jest obcowanie z naturą – stanie boso na ziemi, przebywanie przy/w wodzie i pod gołym niebem. Docenia również wzmacniające właściwości postu ("Kości stają się lekkie jak u ptaka. A serce wesołe, jak u młodzieńca") i snu ("Mniej siedź, ale śpij do woli!").
Wiele uwagi poświęca również naszemu życiu emocjonalnemu i duchowemu. – Nie wierz w uprzedzenia, astrologów, nie uciekaj się do wróżb. Utrzymuj duszę i serce w czystości. [...] Kłopoty trzymają nas na ziemi. Nie uchylaj się od nich, ale też nie daj im nad sobą zapanować. Nigdy nie bój się zaczynać, uczyć się czegoś nowego – sam się odnowisz. [...] Jeżeli serce jest wypełnione miłością, nie ma miejsca na strach.
Dlatego tak ważne jest, byśmy niezależnie od okoliczności cały czas parli naprzód, nie bali się popełniać błędów, słuchali swojej intuicji i nie działali wbrew sobie. – Nic nie jest dla ciebie niemożliwe, póki żyjesz i jesteś na wolności.
I chociaż wiele porad Andrieja Worona zdaje się trochę nieaktualnych z punktu widzenia współczesnej medycyny czy społecznych norm, to chyba warto je przemyśleć i poszukać w nich tego, co może być korzystne dla nas.