Alergia na słońce może nas zaskoczyć: choć do tej pory nie mieliśmy objawów, niektóre leki czy kosmetyki mogą wywołać nadwrażliwość. Objawy uczulenia na słońce mogą bardzo dokuczać, zwłaszcza małym dzieciom, które nie rozumieją, że nie mogą się drapać. Na szczęście alergii na słońce można próbować zapobiec, a kiedy pojawią się zmiany skórne – skutecznie je leczyć.
Jeden z rodzajów alergii, alergia na słońce (fotodermatoza), to zbiorcze pojęcie dla grupy schorzeń wywołujących reakcję układu odpornościowego na światło słoneczne. Zdarza się, że objawy uczulenia pojawiają się nie tylko po ekspozycji na promienie słoneczne, ale również po kontakcie ze światłem sztucznym. Określenia "alergia na słońce" czy "uczulenie na słońce" są więc potocznymi nazwami fotodermatoz, niezależnie od ich przyczyn i objawów.
Alergia na słońce pojawia się zwykle po pierwszym w sezonie dłuższym kontakcie z promieniami słonecznymi. Pierwszy szok skóra przeżywa po zimie, kiedy organizm nie wytworzył jeszcze odpowiedniej ilości melaniny – barwnika, który chroni ją przed szkodliwym działaniem słońca.
Chorzy, u których raz wystąpiła alergia, zwykle ciepią z jej powodu w kolejnych latach. Najczęściej zmiany są coraz bardziej rozległe.
Choć często do lekarza zgłaszają się kobiety, u których alergia na słońce pojawiła się w wyniku przyjmowania środków antykoncepcyjnych, zachorować może każdy. Zdarza się, że wysypka słoneczna pojawia się u dzieci w okresie dojrzewania, a także dorosłych mężczyzn.
Ryzyko uczulenia na słońce wzrasta u chorych na bielactwo (nie mają oni melaniny, więc skóra łatwo ulega poparzeniom), toczeń rumieniowaty oraz osób zmagających się ze schorzeniami metabolicznymi. Jest to też związane w tym przypadku z obniżoną odpornością.
Wyróżnia się kilka typów fotodermatoz w zależności od przyczyny ich występowania i rodzaju objawów. Każdy z rodzajów alergii na słońce może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Najpopularniejsze typy uczulenia na słońce to:
Wysypka pojawia się nagle, nie ma wcześniejszych symptomów, zwykle nawet po zejściu ze słońca ilość wykwitów się zwiększa. Chory odczuwa swędzenie, czasem szczypanie. Pod palcami na skórze wyczuwa się wyraźnie nierówności. Wiele osób myśli, że poparzyło się, bo wysypka kończy się tam, gdzie zaczyna się blady ślad po ubraniu. Stąd wizyty uczulonych na SOR. Uczulenie na słońce wygląda jednak inaczej niż oparzenie słoneczne. Alergia na słońce:
Przy uczuleniu na słońce może pojawić się też gorączka, ale nie jako objaw infekcji czy udaru cieplnego. W przypadku alergii na słońce może wystąpić także alergiczne zapalenie spojówek.
Poniżej widoczne są objawy uczulenia słonecznego u osoby dorosłej:
Tak może wyglądać alergia na słońce u dziecka:
Chemia w żywności? Stres? Kosmetyki? Niekorzystne biologiczne oddziaływanie promieniowania na organizm ludzki? Co jest przyczyną coraz większej liczby występujących uczuleń na słońce? Przyczyny alergii na słońce są zależne od jej rodzaju. Winowajcą może być zarówno brak lub nadmiar pewnych składników w diecie, jak i używany balsam, perfumy, zażywane leki.
Najczęstsze przyczyny alergii na słońce to:
Uczulenie na słońce wystąpić może również wtedy, gdy mamy niedobory pewnych witamin. Wielu lekarzy zwraca uwagę na zwiększone ryzyko, gdy organizmowi brakuje beta-karotenu, witaminy D3 oraz B3. Niedobór witaminy D3 zmniejsza ochronną barierę skóry, a więc jej skrajny niedobór, paradoksalnie, czyni nas jeszcze wrażliwszymi na słońce.
Inne składniki, których niedobór może powodować uczulenie na promieniowanie słoneczne, to witaminy z grupy B, szczególnie niacyna (B3).
Jeśli cierpisz z powodu uczulenia na słońce lub masz zwiększoną wrażliwość na promienie słoneczne, pamiętaj o poniższych zasadach:
Alergii na słońce lepiej nie diagnozować i nie leczyć samodzielnie, zwłaszcza jeśli zmiany skórne pojawiły się u dziecka lub nie mamy pewności co do przyczyny pojawienia się uczulenia. Jeśli doszło do reakcji fotoalergicznej, niektóre maści lub kremy mogą jedynie zaostrzyć stan zapalny skóry. Po wystąpieniu objawów należy udać się do dermatologa lub alergologa, który rozpozna przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie.
Leczenie uczulenia na słońce zwykle polega na:
Kiedy wystąpią objawy, chory powinien unikać słońca, używać kremów z wysokim filtrem i osłaniać zmienione chorobowo miejsca. Kiedy wysypka zniknie, wciąż nie rezygnujemy z wysokiej ochrony słonecznej, jednak możemy delikatnie zacząć eksponować skórę na słońce – chyba że lekarz zaleci inaczej.
W przypadku niektórych typów alergii słonecznej ekspozycja na promienie może stopniowo "zahartować skórę", przez co staje się ona mniej podatna. Opalanie u osób dotkniętych fotodermatozami jest jednak całkowicie zabronione.
źródła: mayoclinic.org, health.harvard.edu, clevelandclinic.org, lloydspharmacy.com