Czy wiesz co to jest motoryka mała? Pewnie coś w tym temacie obiło ci się o uszy, chociaż warto byłoby uzupełnić wiedzę. Jest to, mówiąc najprościej, sprawność dłoni i palców, czyli coś, co wyjątkowo intensywnie ćwiczy się przez pierwsze lata życia. A przynajmniej się powinno, żeby w przyszłości nie mieć problemów np. z pisaniem.
Duże znaczenie małej motoryki
Do podstawowych umiejętności związanych z rozwojem małej motoryki zalicza się: kontrolowane ruchy rąk i palców, chwytanie przedmiotów jedną ręką bez pomocy, manipulowanie przedmiotem w celu wykonania zadania i skoordynowane używanie obu rąk. Dlaczego jest to takie ważne? Od małej motoryki zależy opanowanie umiejętności samoobsługowych, rysowania, artykulacji i… pisania. Dobre panowanie nad palcami i dłońmi przydaje się szczególnie w przedszkolu i szkole, dzięki temu nauka jest dla dziecka przyjemnością, a nie źródłem frustracji.
Poniżej, przedstawiamy dwadzieścia zabaw, które pomogą wam ćwiczyć ze swoim maluchem umiejętności z zakresu małej motoryki:
1. Wyjmowanie przedmiotów z pudełka
Doskonalimy umiejętność chwytania przedmiotów bez patrzenia. Potrzebne będzie zamknięte kartonowe pudełko, w którym wycinamy otwór swobodnie mieszczący rączkę dziecka. Do pudełka wkładamy przedmioty różnej wielkości (np. klocki, łyżkę, maskotkę) i zachęcamy malucha do zostania małym odkrywcą.
2. Edukacyjne kolorowanki
W obecnych czasach mamy do wyboru mnóstwo kolorowanek. Na pewno znajdziecie interesujący wasze dziecko motyw przewodni! Możecie kupić też tzw. edukacyjne kolorowanki, które zawierają też specjalne zadania pomagające ćwiczyć małe rączki.
3. Prace remontowe
Czyli wbijanie gwoździ i wkręcanie śrubek, oczywiście w warunkach kontrolowanych! Przy odpowiedniej pomocy i asekuracji mamy lub taty.
4. Wrzucanie przedmiotów do miseczek
Potrzebne będą małe przedmioty (np. rodzynki, orzechy, klocki, śrubki, koraliki, monety) i kolorowe miseczki. Podczas tej zabawy doskonalimy chwytanie palcami. Maluch sam może wybrać sposób posegregowania przedmiotów, ważne żeby zachęcać go do podnoszenia i przekładania. Uwaga! Ta zabawa wymaga stałego nadzoru rodzica, dzieci uwielbiają wkładać małe przedmioty do buzi.
5. Klocki
Drewniane lub plastikowe, małe lub duże… klocki to idealna zabawa ćwicząca umiejętności z zakresu małej motoryki.
6. Rysowanie kredą
Kiedy dziecku znudzą się już kolorowanki, zawsze można zaproponować mu rysowanie kredą. Z doświadczenia wiem, że jest to dla dzieci ogromna frajda, a kredą, tak samo jak kredką, trzeba umiejętnie operować.
7. Nabieranie łyżką
Ta zabawa nie dość, że doskonali chwytanie i manipulowanie przyrządami, to jeszcze wspomaga rozwój samodzielnego jedzenia. Znów będą nam potrzebne miseczki, do części z nich wsypujemy cukier, sól, kakao, mąkę czy inne sypkie produkty, a część zostawiamy pustą. Zadaniem dziecka jest za pomocą łyżeczki przenosić produkty między miseczkami, może też w nich tworzyć własne kompozycje smakowe.
8. Lepienie z plasteliny
Lepienie z plasteliny ma mnóstwo zalet. O części z nich pisaliśmy już tutaj, więc nie będziemy się powtarzać. Po prostu, plastelina w dłoń i do zabawy!
9. Malowanie
Zarówno pędzelkiem, jak i dłońmi. To wspaniała zabawa, która pozwala ćwiczyć precyzyjne ruchy dłoni i ręki. Pamiętacie jeszcze wodne kolorowanki? To może być ciekawa (i czystsza) alternatywa dla farbek.
10. Origami
Wiadomo, że małe dziecko nie będzie w stanie złożyć z papieru trójwymiarowego łabędzia, ale samo składanie kartek jest już dobrym ćwiczeniem. Dostosuj poziom trudności do wieku dziecka, najpierw ćwiczcie składanie kartki na pół i na ćwierć, później możecie przejść do bardziej zaawansowanych operacji.
11. Bańki mydlane
Wbrew pozorom puszczanie ich wcale nie należy do najłatwiejszych zadań. Trzeba przecież trafić do pojemnika, zamoczyć słomkę i trafić nią do buzi. To doskonałe ćwiczenie!
12. Zabawy manualne w piasku
Jeśli nie macie pod domem piaskownicy, albo jest na nią zbyt zimno warto kupić lub zrobić piasek kinetyczny. Instrukcję możecie obejrzeć tu:
13. Układanie obrazków
Z patyczków, kredek lub zapałek. Warto przygotować sobie specjalne kolorowe patyczki. Zdziwicie się ile dzieł sztuki może z nich powstać i jak bardzo pomaga to ćwiczyć chwytanie.
14. Cienie na ścianie
Kiedy na dworze będzie już ciemno, zgaście oświetlenie sufitowe i ustawcie biurkową lampkę żarówką do ściany. Teraz możecie zacząć zabawę w teatr cieni, oczywiście tych, wykonywanych palcami. Pokazuj dziecku różne kształty i poproś o powtórzenie. Wykonujcie coraz bardziej skomplikowane ruchy palców. Wyćwiczycie nie tylko ich sprawność, ale też dziecięcą wyobraźnię.
15. Przewijanie, nawlekanie, wyszywanie
Ze starszym dzieckiem możecie przeprowadzić pierwszą lekcję szycia, młodsze będzie zadowolone przewlekaniem sznurka przez zrobione w kartonie dziurki lub przez uchwyty szafek, nogi stołu, cokolwiek co znajdzie się w jego zasięgu!
16. Zabawy z lodem
Przekładanie lodu do miseczki z ciepłą wodą, rozpuszczanie go w dłoniach, podrzucanie. Jego śliska struktura będzie dodatkowym utrudnieniem… tzn. ćwiczeniem dla małych dłoni!
17. Rozwieszanie prania
Maluch ma wtedy szansę ćwiczyć siłę mięśni i koordynację rak. Naucz go przypinać ubrania klamerkami do sznurka. Najlepiej ćwiczyć na drobnych rzeczach- ścierkach, chusteczkach, skarpetkach. Nie muszą być mokre, choć prawdę mówiąc, czemu nie wykorzystać pomocy dziecka przy prawdziwym praniu?
18. Szczypce i kombinerki
Do tego kilkanaście różnych przedmiotów i pudełek. Zabawa w przenoszenie gotowa!
19. Cięcie nożyczkami
Czego? Wszystkiego! Nie ograniczajcie się do nudnych wycinanek! Potnijcie gazety albo stare szmatki. Ćwiczcie waszą wyobraźnię i umiejętności posługiwania się nożyczkami.
20. Wspólne gotowanie
Kuchnia jest idealną przestrzenią do manualnych ćwiczeń. Twój mały pomocnik może kroić miękkie warzywa (tępym nożem), mieszać składniki w misce czy rozkładać na stole sztućce. Satysfakcja ze wspólnego gotowania, gwarantowana!