Monocyty stoją na straży naszej odporności. Co oznacza podwyższony poziom tych krwinek?
Monocyty to jeden z rodzajów białych krwinek, czyli leukocytów. Te charakteryzujące się dużym rozmiarem komórki pełnia bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka. Co oznacza podwyższony poziom monocytów we krwi?
- Monocyty to komórki wchodzące w skład białych krwinek (leukocytów), które pełnia ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka
- Poziom monocytów różni się w zależności od wieku. Jaka jest norma monocytów we krwi?
- Monocyty podwyższone to tak zwana monocytoza. Monocyty powyżej normy mogą świadczyć o infekcjach wirusowych, bakteryjnych czy pierwotniakowych (np. szkarlatynie, gruźlicy, mononukleozie), ale również zapaleniach jelit i nowotworach
- Obniżony poziom monocytów świadczy z kolei o problemach z odpornością
- O czym świadczą podwyższone neutrocyty w ciąży? Zwykle nie jest to powód do obaw.
Monocyty – co to jest?
Monocyty należą do białych krwinek (leukocytów), czyli komórek krwi, które chronią organizmy przed patogenami. Patogeny to ciała obce w organizmie, m.in. mikroorganizmy (wirusy, bakterie, pasożyty, grzyby, priony), które wywołują infekcje, choroby i stany zapalne w organizmie człowieka.Monocyty, które pod względem rozmiaru są największymi leukocytami, powstają głównie w szpiku kostnym, stamtąd przedostają się do krwi. Przebywają w niej około 2-3 dni. Wraz z krwią wędrują do narządów, w których mają miejsce stany zapalne – przechodzą przez ściany naczynia krwionośnego i przekształcają się w makrofagi, czyli komórki przeprowadzające fagocytozę. Oznacza to, że pochłaniają i niszczą drobnoustroje oraz mikroorganizmy, a także obumarłe tkanki i komórki.
Ten rodzaj białych krwinek jest więc bardzo istotny w funkcjonowaniu naszego układu odpornościowego. Monocyty wędrują wszędzie tam, gdzie ma miejsce stan zapalny, a zapalenia wykrywają dzięki umieszczonym na swojej powierzchni receptorom, które reagują na substancje, zwane chemokinami. Wówczas makrofagi aktywują się i zaczynają zwalczać patogeny.
Monocyty wytwarzają również interleukiny, interferony i leukotrieny, czyli substancje, które regulują pracę układu immunologicznego i odpowiadają za proces fagocytozy. Nic więc dziwnego, że komórki te nazywa się strażnikami ludzkiej odporności.
Monocyty – badania
Poziom monocytów sprawdza się w morfologii, czyli podstawowym i rutynowym badaniu krwi polegającym na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Wykonuje się wówczas rozmaz krwi obwodowej (manualny lub automatyczny). Morfologię można wykonać w każdym laboratorium, a na wynik badania nie czeka się długo. Warto pamiętać, że przed badaniem pacjent powinien być na czczo, czyli spożyć ostatni posiłek 12 godzin przed pobraniem krwi. Inaczej wynik badania może być zakłócony.Kiedy powinniśmy sprawdzić poziom monocytów we krwi?
- słaba odporność
- częste zakażenia i infekcje wirusowe, bakteryjne lub wywołane przez pierwotniaki,
- leczenie stanu zapalnego
- ocena stanu zdrowia po terapiach farmakologicznych (np. po przyjmowaniu leków na grypę czy przeziębienia)
- rutynowe badania okresowe
Monocoty: norma
Monocyty bardzo często oznaczane są w wyniku badania skrótem MONO. Ich liczba może być podana liczbowo lub procentowo. Należy pamiętać, ze normy monocytów różnią się w zależności od wieku oraz mogą się różnić również w zależności od laboratorium. Warto podkreślić, że po otrzymaniu wyników należy skonsultować się z lekarzem, zamiast analizować je na własną rękę.Jaka jest norma monocytów? Monocyty na ogół stanowią 3-8 procent wszystkich białych krwinek w krwi dorosłego człowieka. Prawidłowy poziom to więc od 30 do 800 monocytów na mikrolitr krwi. Z kolei poziom monocytów u dzieci wynosi zwykle 2-7 procent leukocytów.
Monocyty: podwyższony poziom
Podwyższony poziom monocytów we krwi to tak zwana monocytoza. Monocyty powyżej normy mogą świadczyć o:- infekcjach bakteryjnych, wirusowych i pierwotniakowych (np. szkarlatyna, czyli inaczej płonica, gruźlica, mononukleoza),
- nieswoistych zapaleniach jelit, czyli chorobach zapalnych jelit objawiających się owrzodzeniem ścian przewodu pokarmowego oraz przewlekłymi biegunkami (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego Crohna),
- autoimmunologicznych chorób tkanki łącznej (mp. toczeń rumieniowaty układowy),
- chłoniaku Hodgkina (ziarnicy złośliwej) oraz innych chorobach nowotworowych (np. przewlekła białaczka mielomonocytowa czy szpiczak mnogi, inaczej plazmocytoma),
- przebytych infekcjach i zapaleniach (wynik badania wskazuje wtedy monocyty lekko podwyższone),
- przyjmowaniu niedawno glikokortykosteroidów, czyli leków stosowanych np. przychorobie Leśniowskiego-Crohna czy chorobach dermatologicznych.
W przypadku podwyższonych monocytów należy skonsultować się z lekarzem. Podczas gdy monocyty lekko podwyższone nie muszą niepokoić, to bardzo wysoki monocytów może świadczyć o chorobach wymagających leczenia. Lekarz postawi diagnozę, a w razie wątpliwości zleci dalsze badania.
Monocyty: obniżony poziom
Monocyty poniżej normy to monocytopenia. Obniżony poziom monocytów świadczy o zaburzeniach odporności (wrodzonych lub nabytych), które mogą nastąpić w wyniku:- AIDS
- chorobach zanikowych szpiku kostnego (aplazjach)
- ostrych infekcjach, również niedawno przebytych
- chemioterapii
- przyjmowaniu niektórych leków
- utrzymującego się stanu wysokiego stresu
- zaburzeniu MonoMAC, czyli złożonym niedoborze odporności z podatnością na zakażenia mykobakteryjne, wirusowe i grzybicze
W przypadku monocytopenii warto skonsultować się z lekarzem. W przypadku np. przebytych infekcji doradzi on, jak wzmocnić odporność. Warto podkreślić, że przewlekła monocytopenia może doprowadzić do pancytopenii, czyli zaburzenia morfologii krwi wiążącego się z obniżoną ilością erytrocytów, leukocytów oraz trombocytów.
Monocyty podwyższone u dzieci
Prawidłowy poziom monocytów u dzieci wynosi zwykle od 2 do 7 procent leukocytów. Monocyty podwyższone u dzieci mogą wystąpić u dzieci z podobnych przyczyn, co u dorosłych. Mogą świadczyć na przykład o takich częstych u dzieci chorobach, jak:- mononukleoza – bardzo częsta u dzieci wirusowa choroba zakaźna, nazywana chorobą pocałunków, gdyż wirus Epstein-Barr (EBV) przenoszony jest głównie drogą kropelkową. Objawy: bóle mięśni, głowy i stawów, gorączka, zmęczenie, dreszcze, zapalenie gardła, powiększone migdałki, bezdech, wysypki, katar, obrzęk powiek i nasady nosa,
- szkarlatyna (płonica) – wywoływana przez bakterie (paciorkowce) choroba zakaźna objawiająca się wysypka. U dzieci występuje głównie w sezonie jesienno-zimowym. Zaraza się nią poprzez drogę kropelkową, czyli kontakt ze ślina. Objawy: biały nalot na języku, ból gardła, gorączka, wysypka na całym ciele, szybkie tętno, kaszel, wymioty, ból głowy, powiększone migdałki, dreszcze,
Monocyty podwyższone w ciąży
Poziom białych krwinek (czyli leukocytów) w ciąży często może odbiegać do normy. Ich podwyższony poziom zwykle nie jest powodem do obaw, gdyż wynika ze zmian fizjologicznych, które zachodzą w ciele ciężarnej kobiety.Norma monocytów w ciąży wynosi około 100–300 tys./mikrolitr. Mimo że w ciąży następuje fizjologiczny wzrost monocytów, to mogą one czasami świadczyć o przebytych infekcjach bakteryjnych, wirusowych lub tych wywoływanych przez pierwotniaki. Konieczna jest więc konsultacja z lekarzem. Ten zlecić może niezbędne suplementy, które unormują naszą odporność.
Podczas ciąży nie tylko monocyty mogą mieć podwyższony poziom, ale również inne leukocyty, jak neutrocyty. Neutrofilia (czyli podwyższony poziom neurocytów we krwi) może pojawić się szczególnie pod koniec II trymestru i w III trymestrze. Neutrocyty powyżej normy mogą jednak świadczyć również np. o stresie, przewlekłych infekcjach bakteryjnych, infekcjach wirusowych czy nowotworach.
Warto pamiętać, aby nie interpretować wyników badań na własną rękę, ale zawsze zwrócić się do specjalisty. Ten odpowiednio je zinterpretuje i w razie nieprawidłowości zadecyduje o ewentualnym dalszym działaniu. Podczas wizyty poinformuj lekarza o przyjmowanych przez ciebie lekach i przewlekłych chorobach, na które się leczysz. Warto również wziąć ze sobą na wizytę wyniki poprzednich badań, aby można je było ze sobą porównać.