Oto jak wychować silne psychicznie dziecko. 5 zabaw, w które mogą zaangażować się rodzice

Dawid Wojtowicz
Dzieciom trzeba uświadamiać piękno życia, ale nie ukrywać przed nimi, że upływa ono pod znakiem także trudności i rozczarowań, którym należy stawić czoła. A wszystkie da się przezwyciężyć, jeśli ma się silną psychikę. Aby ją jednak w sobie rozwinąć, już w dzieciństwie potrzebna jest nauka umiejętności radzenia sobie z problemami i stresem, w tym panowania nad emocjami.
Przedstawiamy listę zabaw (z kluczowym udziałem rodziców) wspierających rozwój psychiczny dzieci Phil Goodwin / Unsplash
Pogadanki w stylu "masz nie płakać" czy "bądź silny" nie są najlepszą drogą do tego celu. Dlaczego? Bo dziecko inaczej odbiera i dekoduje bodźce niż dorosły. Podstawowych umiejętności uczy się chociażby poprzez zabawę, która nam może wydawać się błaha czy dziwna. Warto przestać myśleć o niej w tych kategoriach, tym bardziej że mama czy tata powinien stać się jej aktywnym współuczestnikiem! Oto lista zabaw (z kluczowym udziałem rodziców) wspierających rozwój psychiczny dzieci.

Ściana Sławy

Psychiczny rozwój wymaga popracowania nad samooceną. Aby dziecko nie miało zaniżonego poczucia własnej wartości, które stoi na przeszkodzie zdrowia psychicznego w młodzieńczym i dorosłym życiu, trzeba od najmłodszych lat pomagać mu/jej odkrywać talenty, chwalić zdobyte osiągnięcia i doceniać próby, nawet te zakończone porażkami. Warto wykorzystać do tego zabawę w Wall of Fame, czyli Ścianę Sławy.

Chodzi o stworzenie w domu miejsca, na którym będą prezentowane osiągnięcia dziecka – namalowana laurka, medal sportowy, wygrana w konkursie, fotografie uwieczniające ważne dla niego/niej wydarzenia, zdjęcia przedstawiające jego/jej pasje np. taniec czy grę na instrumencie. Wspólnie z dzieckiem możesz wziąć udział w kreatywnym zapełnianiu Ściany Sławy kolejnymi sukcesami swojej pociechy.

Słoik spokoju

Silny psychicznie człowiek dobrze radzi sobie ze stresem, a na rozmaite problemy czy porażki nie reaguje wybuchami wściekłości, napadami furii czy agresją wobec innych. Wyrabiania równowagi psychicznej, która chroni przed przemianą w niewolnika emocji, warto uczyć od najmłodszych lat. Rodzicom pomoże w tym proste terapeutyczne narzędzie, jakim jest słoik spokoju.

Do jego przygotowania wystarczą zwykły słoik do przetworów, klej z brokatem i rozmaite świecidełka oraz odrobinę mydła i woda. Kiedy dziecko się złości, pozwól mu/jej potrząsnąć słoikiem z kolorową zawartością. Taniec rozbłysków stopniowo będzie uspokajał malucha i wyciszał targające nim emocje, aż do ich opadnięcia, tak, jak dzieje się to z drobinkami brokatu w słoiku.
HGTV Handmade / YouTube
Wielobarwne naczynie to sposób nie tylko na wspaniałą zabawę relaksacyjną (również dla rodziców, na których psychikę ów terapia korzystnie wpływa), ale także skuteczna metoda ucząca dziecko kontroli nad własnymi emocjami. Poza tym, że pozwala zażegnać napady złości i oczyszcza umysł z negatywnych emocji, słoik spokoju pobudza zdolność koncentracji na określonej czynności.

Pantomima

Sztukę, w której nie używa się głosu, tylko odgrywa przedstawienie, używając ruchu, mowy ciała i gestów, można zamienić w wartościową zabawę uczącą dziecko radzenia sobie z różnorodnymi stanami emocjonalnymi. Polega ona na odgrywaniu scenek pantomimicznych, które obrazują różne emocje i wartości. Dziecko i rodzic mogą w niej wymieniać się rolą aktora, czyli mima.

Jeśli to ty odgrywasz scenkę, dziecko uczy się od ciebie rozpoznawania emocji, obserwując, jak druga osoba się zachowuje i co odczuwa. Jeśli to ono wciela się w mima, wówczas wczuwa się w osoby przeżywające różnorodne emocje. Po każdej z odegranych scenek dobrze przejść z dzieckiem do omówienia tych uczyć.
Jovan Mandic / 123rf.com
Emocjonalna pantomima uczy dziecka okazywania (lub ukrywania) emocji w rozmaitych sytuacjach i reagowania na różne, nie zawsze pomyślne wiadomości. Sprzyja także rozwojowi empatii zgodnie z ideą, że silny psychicznie człowiek potrafi nie tylko radzić sobie z własnymi emocjami, ale także spojrzeć z perspektywy tych, którzy borykają się z trudnościami, i stać się dla nich emocjonalną podporą.

Czarowanie lęków

Dzięki tej zabawie dziecko nauczy się stopniowego oswajania lęków, aby w przyszłości mierzyło się z nimi, a nie przed nimi uciekało, czy to w szkole, czy w pracy. Na początku opowiedz maluchowi bajkę o zwierzątku lub dziecku, które często się bało różnych rzeczy. Potem poproś pociechę, żeby narysowała na kartce to, co wywołuje w niej największy lęk. Gdy to zrobi, zapytaj, dlaczego się tego boi.

Po uzyskaniu odpowiedzi możecie przejść do właściwej zabawy polegającej na "czarowaniu lęków" czy "wyrzucaniu strachów". To, jakie "zaklęcie" najlepiej wybrać do walki ze strachami zależy od tego, czego dziecko najbardziej się boi. Przykładowo, jeśli to pająk, to można "odczarować" związane z nim zagrożenie odkryciem, że wiele gatunków nie jest groźnych dla człowieka, a nawet go się boi, ponadto pająki mogą być naszym sprzymierzeńcem, bo łapią insekty, które naprawdę uprzykrzają nam życie.

Grunt to zamienić strach, czyli negatywne uczucie, na inną emocję, bardziej pozytywną. W rezultacie dziecko będzie mniej się bało, a duży strach zamieni się w mniejszy, bo będzie już oswojony. Gdy dziecko będzie już gotowe, może spróbować stanąć twarzą w twarz ze swoim lękiem np. obejrzeć z bliska pająka.

Autoreklama

W budowaniu odporności psychicznej pomocnym narzędziem jest umiejętność samopoznania, która wiąże się ściśle ze sztuką autoprezentacji, czyli opowiadania o swoich zaletach. Jak przekonują psychologowie, gdy człowiek doceni siebie, wtedy może przenosić góry. Nie chodzi o to, by z dziecka zrobić chwalipiętę, lecz świadomą swoich atutów osobę, z którą inni będą chcieli przebywać, a nawet się utożsamiać.

W doskonaleniu sztuki autoprezentacji pomoże zabawa w autoreklamę. Niech dziecko wyobrazi sobie, że jest jakimś produktem, który najlepiej oddaje jego temperament i osobowość, np. samochodem, jogurtem czy napojem energetyzującym. A ty poproś je, by przekonało Cię do jego "zakupu". Autoreklama nie musi być jedynie opowieścią o walorach "produktu". Dziecko może kreatywnie rozszerzyć ten przekaz, wykonując np. plakat reklamowy "samego siebie".

Artykuł powstał we współpracy z Bella Baby Happy