Zajączek wielkanocny wzbudza emocje, niektóre dzieci się go boją. Skąd się wziął i kiedy przychodzi?
Zajączek wielkanocny to miła atrakcja świąteczna dla dzieci. Przynosi słodkości, jest zabawny, ma duże uszy i budzi pozytywne skojarzenia. Dlaczego jest to symbol najważniejszego święta chrześcijan i skąd w ogóle wziął się ten pomysł?
- Zajączek wielkanocny symbolizuje płodność, życie i obfitość.
- Tradycja zajączka wielkanocnego w niektórych regionach Polski wiąże się z przynoszeniem dzieciom prezentów.
- Zajączek wielkanocny przynosi zazwyczaj słodkie upominki w Wielką Niedzielę. Jednak to, kiedy przychodzi zajączek wielkanocny, zależy od regionu Polski.
Zajączek wielkanocny: historia
Dziś trudno sobie wyobrazić Wielkanoc bez zajączka wielkanocnego. Na sklepowych półkach pełno słodyczy z jego wizerunkiem, zajdziemy go także na świątecznych kartkach czy ozdobach. Ze świętami wielkanocnymi zając jest utożsamiany od około XVII w. Do Polski dotarł dopiero na początku XX wieku z Niemiec. To właśnie w Niemczech najprawdopodobniej w XVI-XVII wieku powstał zwyczaj obdarowywania dzieci kolorowymi jajkami przez wielkanocnego zająca. Pełnił on rolę podobną do Mikołaja: oceniał, czy dzieci zachowywały się "grzecznie" w okresie poprzedzającym Wielkanoc. One z kolei zostawiały marchewkę w gnieździe, do którego podrzucał jajka zając, by mógł się posilić w trasie. Pierwsza wzmianka o tym pochodzi z niemieckiego opowiadania z 1600 roku.Także czekoladowe zajączki wielkanocne pochodzą waśnie zza zachodniej granicy. Zwyczaj prezentów od zajączka wielkanocnego jest już spotykany w całej Polsce, jednak początkowo był jedynie obchodzony w trzech regionach — na Śląsku, Pomorzu i w Wielkopolsce. Według tradycji zając chodzi z koszykiem wielkanocnym i zostawia prezenty w formie małych upominków lub słodyczy dla dzieci.
Zajączek wielkanocny: co symbolizuje?
Nie wiadomo do końca, gdzie jest źródło tej symboliki. Niektórzy znaczenia zająca doszukują się już w mitologii. Był symbolem płodności, co później wiązano z obfitością i namnażania dóbr. W przedchrześcijańskich zwyczajach miał zapewnić urodzaj. Najstarsze źródła, które łączą zajączka wielkanocnego z symboliką Wielkiej Nocy, pochodzą z XIII wieku, nawiązują do bogini Eostre, patronki płodności i szczęścia. Trudno, jednak dotrzeć do jednego, wiarygodnego wyjaśnienia symbolu zajączka wielkanocnego.
Najtrafniejsze wydaje się nawiązanie do nadejścia wiosny, a więc płodności, szczęścia, odmiany i życia. Choć niewiele ma to wspólnego z chrześcijaństwem i dlatego Kościół stroni od wykorzystywania wizerunku zajączka wielkanocnego. Z jego perspektywy to symbol Baranka Bożego — Chrystusa — powinien skupiać największą uwagę katolików.
Kiedy zajączek wielkanocny przynosi prezenty?
Na ogół zajączek wielkanocny przychodzi w pierwszy dzień świąt — Wielką Niedzielę. Zając wielkanocny w 2023 roku powinien przyjść 9 kwietnia, jeszcze przed śniadaniem. Ale w Wielkopolsce zajączek wielkanocny przychodzi 3 dni wcześniej — w Wielki Czwartek. Jest to ostatnia szansa, by zjeść coś słodkiego przed świętami.Zajączek wielkanocny na świecie
Nie we wszystkich krajach świata zając wielkanocny jest symbolem świątecznych niespodzianek. Inaczej jest na przykład w Australii. Miejsce, które bardzo wspiera lokalną faunę i zdecydowało, że atrakcją będzie nie zając, a wielkanocny wielkouch — Easter Bilby, który zdetronizował zajączka wielkanocnego.
Easter Bilby Macrotis - wielkouch wielkanocny symbol w Australii•Flickr.com
W Stanach Zjednoczonych wielkanocny zajączek to tak naprawdę... ogromne zajęczysko! Ludzie przebierają się za zająca i rozdają czekoladowe jajka z koszyczka, a rodzice robią swoim dzieciom zdjęcia z przebierańcem – tak samo jak z św. Mikołajem. W sieci można znaleźć wiele zdjęć wystraszonych dzieci na kolanach wielkanocnego zajęcia. Są, delikatnie mówiąc, dość makabryczne! Dzie
Kiedy zajączek wielkanocny przychodzi do dzieci na świecie? W wielu krajach słodkości dzieci szukają w ogrodach i parkach w wielkanocną niedzielę. Są też miejsca, gdzie zajączek wielkanocny przychodzi nie raz, a dwa razy. W Wielki Czwartek dzieci otrzymują podarunki od rodziców chrzestnych, a od rodziców i dziadków w Wielką Niedzielę.
Zajączek wielkanocny w filmach i bajkach
Zając wielkanocny to ulubiony motyw również w filmach w okresie świąt. Postać grana głównie przez komików. W zajączka wielkanocnego wcielili się: Russell Brand, Jim Breuer, Jay Thomas, Harvey Fierstein, Django Marsh.Jeśli chcecie poczuć wielkanocny klimat, koniecznie zobaczcie całą rodziną poniższe filmy:
1. "Hop" (2011)
Główny bohater nie chce odziedziczyć schedy po ojcu, Wielkanocnym Zającu. Zamiast rozdawać dzieciom słodycze, chce zostać perkusistom rockowego zespołu. Zbieg wydarzeń sprawia, że wraz z Fredem granym przez James Marsdena, będą musieli ocalić Wielkanoc. Czy ten nietypowy duet sobie poradzi? Przekonajcie się sami.
2. "Niezwykła wyprawa Wielkanocnego Zajączka", oryginalny tytuł "The Easter Bunny Is Comin' to Town" (1977)
To wielkanocny klasyk dla całej rodziny. Animowana muzyczna opowieść o zającu, który wprowadza nowy zwyczaj obdarowywania. Bajka dostępna jest wersji z polskim dubbingiem, ale i oryginalna ścieżka dźwiękowa jest godna uwagi. Można tam usłyszeć Freda Astaire'a.
3. "Strażnicy marzeń" (2012)
Święty Mikołaj, Królik Wielkanocny, Wróżka Zębuszka, Piaskowy Dziadek i Jack Mróz, łączą siły, aby przezwyciężyć Króla Ciemności, zanim sprowadzi na świat wieczną ciemność. Piękna bajka, która pokazuje, jak ważne są symbole świąt i dziecięca wiara.
4. "Pies, który ocalił Wielkanoc" (2014)
Policyjny pies Zeus jest na zasłużonej emeryturze w rodzinie Bannisterów. Gdy jego właściciele wyjeżdżają wiosenne ferie, trafia do hotelu dla zwierząt. Sympatyczny psiak będzie musiał rozwiązać kolejną sprawę. Czy uda mu się uratować wielkanocne święta?
Może cię zainteresować także: Wielkanoc w 2022 roku będzie dość późno, ale to dobra wiadomość - będzie ciepło?