Kaszle? To może być krztusiec. U dzieci łatwo pomylić go z innymi chorobami

Wiktoria Dróżka
Krztusiec u dzieci to jedna z najbardziej zaraźliwych chorób, która w skrajnych przypadkach może spowodować śpiączkę, a nawet śmierć. Niepokoi nas fakt, że aż połowa zachorowań dotyczy dzieci, między 7 a 10 rokiem życia i niemowląt. Choroba atakuje przede wszystkim układ odpornościowy, który nie jest jeszcze gotowy do obrony przed groźnymi bakteriami. Sprawdź jak rozpoznać krztusiec u dzieci.
Dziecko kaszle - czy to krztusiec? Prawo autorskie: madhourse / 123RF Zdjęcie Seryjne
Jakie są objawy krztuśca u dzieci?
Krztusiec lub koklusz to ostra zakaźna choroba dróg oddechowych wywoływana bakterią Bordetella pertussis. Najmodsi zarażają się nią głównie od dorosłych-poprzez bezpośredni kontakt z chorym-wystarczy kichnięcie, zakasłanie, a nawet mówienie. To, co charakteryzuje krztusiec u dzieci to przede wszystkim nieprzyjemny, suchy i bolesny kaszel, który może nasilać się z powodu nieleczonego zapalenia gardła, krtani, tchawicy. Dodatkowo występują duszności, stan podgorączkowy, nieżyt nosa i stan ogólnego osłabienia.

Krztusiec u dzieci łatwo pomylić z innymi chorobami
Choroba nierzadko usypia czujność rodziców i lekarzy, głównie dlatego, że krztusiec można łatwo pomylić z niegroźną infekcją. U dzieci, jaki u dorosłych pierwsza faza choroby objawia się łagodnym, umiarkowanym kaszlem, co opóźnia rozpoznanie. W przebiegu krztusiec przypomina inną poważną chorobę przewodu pokarmowego-cholerę. Obie choroby łączy modyfikacja białka G, co skutkuje zaburzeniem oddziaływania receptora metabotropowego z białkiem G. Zatem jakie utrzymujące się objawy mogą wywołać podejrzenie, że dziecko zostało źle zdiagnozowane? Zaniepokoić powinien fakt, że napady kaszlu nie zanikają, co więcej łączą się z kolejnym objawem: wymiotami, trudnościami w oddychaniu, a nawet bezdechem. W tej sytuacji z pewnością należy udać się do specjalisty i powtórzyć morfologię krwi.


Jak często występuje choroba?
Uspokoić powinien fakt, że Polska nie jest w czołówce częstości zachorowań. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia największa grupa ryzyka to dzieci urodzone w Stanach Zjednoczonych, Australii i Indiach. Taką tendencję przypomina groźna epidemia krztuśca u dzieci w wieku od 7 do 10 lat, wywołana stosunkowo niedawno, 8 lat temu w Kalifornii. Jak się okazuje, polscy rodzice nie do końca powinni czuć się bezpiecznie. Od trzech lat zauważony został wyraźny wzrost chorych na krztusiec. W 2016 roku prawie o trzy czwarte więcej niż w roku ubiegłym. Wśród naszych sąsiadów najwięcej dzieci choruje w Niemczech.

Krztusiec u dzieci - szczepienia
Przeprowadzenie pełnego cyklu szczepień przeciw krztuścowi u dzieci dorosłych jest obecnie jedynym dostępnym sposobem powstrzymywania zagrożenia. Trwają dyskusje na temat cyklu i rodzaju podawanych szczepień, tak by dodane antygeny odpowiednio dobrze oddziaływały na immunologię.

Według najnowszych badań klinicznych szczepionki całokomórkowe są w przypadku tej choroby zdecydowanie bardziej skuteczne niż również zalecane bezkomórkowe. Zespół amerykańskich naukowców potwierdziły taką hipotezę w badaniu dla magazynu „New England Journal of Medicine”. W tym celu dokonano obserwacji na trzech grupach dzieci. Pierwsza z nich poddana była wyłącznie szczepieniu całokomórkowemu, druga przeszła szczepionkę bezkomórkową, ostatnia otrzymała pełen zestaw i objęta była obiema rodzajami szczepionek. Przeprowadzone badania początkowo potwierdziły tezę o wyższej skuteczności szczepień DTPw, czyli całokomórkowych, jednak po opracowaniu skuteczniejszych metod okazało się, że najskuteczniejsze jest inokulacja kompletna, łącząca DTPa i dTpa. Pokazuje to też pewną trudność w dopasowaniu szczepionki raz na dłuższy czas, wszystko przez to, że pałeczka krztuśca wykazuje zdolności adaptacyjne, co wymusza częstą aktualizację schematu szczepień.

Amerykanie w kwestii zapobiegania dmuchają na zimno i zalecają szczepienie kobiet w ciąży, najlepiej po 20. tygodniu ciąży. W idealnych strategiach walki z przeciwnikiem zaleca się strategię kokonową, która polega na szczepieniu osób mających bliski kontakt z niemowlętami w celu ochrony przed zachorowaniem, zarówno ich samych, jak i niemowląt.

Szczepienie 5w1 i 6w1
Jak kwestia szczepień wygląda w Polsce? U nas niemowlę bezpłatnie otrzyma wersję pełnokomórkową. Jeśli rodzic chce czuć się spokojniejszy, może odpłatnie ochronić dziecko do 7 roku życia szczepionką 5w1 lub 6w1, której koszt jednej dawki wynosi od 120 do 165 zł. To rodzaj kompleksowej ochrony przed krztuścem i przed innymi równie groźnymi chorobami, takimi jak: tężec, błonica, polio, zakażenia wywołane przez Haemophilus influenzae typu b, wirusowe zapalenie wątroby typu B. Dokładne informacje znajdziesz w kalendarzu szczepień 2018.

Jak leczyć krztusiec u dziecka?
Krztusiec jest na tyle groźne, że wymaga zastosowania antybiotyku. Leczenie krztuśca u dzieci trwa do 14 dni i może być wspomagane innymi lekami przeciwkaszlowymi. Jeśli stan dziecka jest stabilny wystarczy leczenie domowe, jeśli zaś bolesny kaszel i pozostałe symptomy choroby utrzymują się pobyt w szpitalu będzie niezbędny. Cięższy stan wymusi podanie wziewnych leków sterydowych. Przebieg leczenia pokazuje, jak ważne jest wczesne rozpoznanie choroby.