Destrukcyjna lojalność. 5 sposobów, jak odciąć się od toksycznej rodziny

Wiele osób dorasta z przekonaniem (tak jest też wychowywanym), że rodzina jest święta. Mówi się, że trzeba "wybaczać", "rozumieć" i unikać problemów za wszelką cenę. Ale co w sytuacji, jeśli ta rodzina nas rani? Kiedy każde spotkanie z nimi rujnuje nasze samopoczucie?

Destrukcyjna lojalność to zjawisko, które polega na tym, że w "imię rodzinnych więzi" zgadzamy się na zachowania, które przekraczają nasze granice. Może być to ciągłe krytykowanie, wtrącanie się w wychowanie dzieci, komentowanie wyglądu czy próba sterowania naszym życiem.

Czasem masz tego wszystkiego dosyć, ale z drugiej strony boisz się utraty kontaktu z bliskimi. Oto jak możesz – krok po kroku – osiągnąć wewnętrzny spokój.

Najtrudniejszy jest zawsze pierwszy krok. Od niego warto jednak rozpocząć uwalnianie się od toksycznych relacji. Na początku powinnaś sama sobie dać zgodę na to, że możesz odmawiać swoim bliskim. Masz do tego prawo. Nawet do osób w twojej rodzinie możesz powiedzieć "nie". Co to oznacza w praktyce? Nie musisz przyjmować rad, których nie chcesz. Nie musisz pozwalać teściowej przychodzić bez zapowiedzi ani słuchać wiecznych pretensji szwagra. Rodzina to nie immunitet na brak szacunku. Ustalając granice, nie niszczysz relacji – tylko chronisz siebie.

Toksyczne relacje w rodzinie często opierają się na poczuciu winy. "Przecież to twoja matka", "chciała dobrze", "nie przesadzaj" – takie zwroty często słyszymy, gdy próbujemy się bronić czy tłumaczyć.

A wiesz, co jest ciekawe? Wcale nie musisz tego robić. Nie musisz przekonywać nikogo, że coś cię zraniło, przeszkadza ci lub cię obraża. Wystarczy, że to ty wiesz. Dlatego też ty sama powinnaś ustalać swoje granice. Zgodne z własnymi potrzebami.

Odcięcie się od toksycznej rodziny nie zawsze oznacza całkowite zerwanie relacji. Czasem wystarczy po prostu ograniczyć kontakt, nie wdawać się w rozmowy, w których nie chcemy uczestniczyć. Odwiedzać się też możecie tylko wtedy, gdy naprawdę tego chcesz. Tu nie ma żadnych wymogów. Pilnuj tego, żebyś to ty czuła się dobrze. Zadbaj o to, by spotkania z rodziną nie kończyły się napięciem i łzami. Gdy czujesz się już przytłoczona, po prostu zakończ spotkanie.

Jeśli po każdym spotkaniu rodzinnym czujesz się gorzej, to wyraźny sygnał, że coś jest nie tak.

Toksyczni członkowie rodziny często testują granice – obrażają się, wzbudzają litość, porównują z innymi. To forma manipulacji, która ma wywołać w tobie określone odczucia. Jeśli czujesz, że twoja granica została przekroczona albo czujesz, że otoczenie próbuje cię sprowokować uderzając w czułe punkty, nie tłumacz się. Nie daj się wciągać w kłótnie ani – tym bardziej – w poczucie winy. Staraj się nie doprowadzać do sytuacji kulminacyjnych. Kiedy zauważysz, że rozmowa zmierza w złym kierunku, możesz spokojnie powiedzieć: "Nie chcę o tym rozmawiać" albo "Zakończmy już ten temat".

Czasem trzeba pogodzić się z tym, że bliskość nie zawsze idzie w parze z więzami krwi. Po prostu. Jedno nie wynika z drugiego, a czasem jest wręcz zupełnie odwrotnie. Twoją "najbliższą" rodziną mogą być ludzie, przy których czujesz się spokojna, bezpieczna i jesteś sobą. Może to być przyjaciółka, partner, dzieci, sąsiedzi. Rodzina to nie nazwisko w dowodzie, ale przestrzeń, w której możesz oddychać i żyć.

Wiele kobiet, które próbują zdystansować się od toksycznych bliskich, mówi o ogromnym poczuciu winy. Pamiętaj jednak, że rozluźnienie więzi rodzinnych nie jest tożsame z brakiem miłości. Wprost przeciwnie – to forma troski i dowód miłości do swoich dzieci, męża i do samej siebie. Jeśli ciężko ci zastosować do pewnych zasad, pomyśl, że robisz to dla własnych dzieci. Bo jeśli pozwalasz innym przekraczać swoje granice, uczysz dziecko, że ono też kiedyś nie będzie mogło ich stawiać. A przecież chcesz dla niego inaczej.

Z czasem zrozumiesz, że to nie lojalność, ale wewnętrzny spokój jest oznaką dojrzałości. Nie musisz tłumaczyć światu, dlaczego unikasz spotkań, na których zawsze czujesz się źle. Twoje życie to nie pole bitwy o rację, tylko przestrzeń, w której powinnaś czuć się dobrze. Czasem największym dowodem odwagi jest powiedzieć: „Kocham was, ale potrzebuję trochę innej przestrzeni".