Nie zmuszaj dziecka do dzielenia się. Konsekwencje mogą być bolesne

Przedstawiciele platformy edukacyjnej Institute of Child Psychology opublikowali post, w którym podważają sens powtarzanych od pokoleń zdań…

Powtarzanie zdań takich jak: "Dzielenie się to symbol troski o innych" lub "Musisz się dzielić" może w rzeczywistości prowadzić do niezamierzonych konsekwencji, które nie sprzyjają rozwojowi zdrowych relacji międzyludzkich ani emocjonalnej równowagi dziecka.

Dzieci mają swoje pragnienia, potrzeby i granice. Kiedy wciąż słyszą, że muszą się dzielić, może to stworzyć schemat myślowy, w którym potrzeby innych ludzi są postrzegane jako ważniejsze niż własne. Taki mechanizm mentalny jest niczym cień, który powoli rozciąga się na inne obszary życia dziecka – może prowadzić do nadmiernej uległości, zaniedbywania własnych potrzeb, a nawet trudności w wyrażaniu granic w przyszłości.

Z psychologicznego punktu widzenia zmuszanie dziecka do dzielenia się może podważyć jego poczucie autonomii i wartości. W poczuciu, że jego potrzeby są mniej ważne niż potrzeby innych, dziecko może zacząć wątpić w swoją wartość. W dłuższym czasie może to prowadzić do trudności w budowaniu pewności siebie oraz poczucia, że nie zasługuje na przestrzeń do wyrażania swoich pragnień. Może również pojawić się lęk przed odrzuceniem lub nieakceptowaniem, jeśli dziecko będzie przekonane, że zawsze musi rezygnować ze swoich zasobów dla innych.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której dziecko trzyma w ręku swoją ulubioną zabawkę, a ktoś inny prosi o pożyczenie jej. Zamiast od razu nakłaniać dziecko do dzielenia się, warto najpierw dać mu przestrzeń do wyrażenia swoich uczuć i przemyślenia, czy ma ochotę podzielić się w danym momencie. Tego rodzaju podejście pozwala dziecku poczuć, że ma kontrolę nad tym, co daje i kiedy daje, a nie że jest zmuszone do działania wbrew własnym uczuciom.

Warto również pamiętać, że dzieci uczą się przez naśladowanie. Jeśli dostrzegają, że dorosły w ich życiu potrafi stawiać granice i dbać o swoje potrzeby, będą miały lepszą podstawę do nauki szacunku do siebie. W ten sposób dziecko może nauczyć się, że dzielenie się jest gestem, który wynika z wewnętrznej chęci, a nie z przymusu.

Wychowanie oparte na wartościach takich jak troska o innych nie musi oznaczać zmuszania dziecka do dzielenia się za wszelką cenę. Warto dążyć do równowagi, w której dziecko uczy się, że zarówno jego potrzeby, jak i potrzeby innych osób są równie ważne. Pomaga to w budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości i umiejętności wyrażania granic, co jest fundamentem zdrowych relacji międzyludzkich.