Czym jest Chwyt Kristellera i jakie są jego wady oraz zalety?

Chwyt Kristellera zwany inaczej rękoczynem Kristellera, zabiegiem Kristellera to manewr położniczy, którzy stosowany jest w czasie rodzenia się główki i baków. Polega na odpowiednim ucisku dna macicy. Ma na celu skrócenie drugiego etapu porodu lub uniknięcia operacji.

Jak mówią eksperci, jak na przykład ginekolog Mariusz Sadowski, cytowany przez portal mamotoja.pl, chwyt wcale nie musi przyspieszyć porodu. – Badania wykazują, że nie u wszystkich kobiet w wyniku zewnętrznego ucisku dochodzi do zwiększenia ciśnienia w jamie macicy, gdyż może mieć tu znaczenie także grubość ściany macicy oraz wiek rodzącej. Są także badania, które pokazują wręcz tendencję do wydłużenia porodu – mówi doktor Sadowski.

Eksperci z Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego uważają, że zakaz stosowania tego chwytu to nie jest właściwe rozwiązanie. Zamiast tego zalecają przyłożenie większej wagi do szkoleń lekarzy. Można na nich zwrócić uwagę nie tylko na odpowiednią technikę, ale i na właściwą kwalifikację do wykonania manewru na pacjentkach.

Dlaczego w ogóle wykonuje się manewr Kristellera?

Czasem dochodzi do takich sytuacji, kiedy poród trwa tak długo, że kobieta nie jest już w stanie samodzielnie urodzić dziecka. Może dojść wtedy do niebezpiecznych sytuacji, jak na przykład zakleszczenie się noworodka, które skutkuje powikłaniami, które mogą doprowadzić do jego śmierci. Wówczas konieczna bywa interwencja ze strony personelu medycznego. Wtedy właśnie może dojść do wykonania chwytu Kristellera.

Jak wygląda wykonanie rękoczynu Kristellera?

Wykonując chwyt Kristellera należy ułożyć kobietę ciężarną na wznak. Osoba przeprowadzająca manewr powinna ustawić się z boku i ułożyć dłonie na brzuchu kobiety na wysokości dna macicy. Brzeg małych palców musi być skierowany do miednicy, a kciuki powinny znajdować się na jej przedniej powierzchni.

Celem tego ucisku jest zwiększenie ciśnienia wewnątrz macicy. To może bezpośrednio prowadzić do postępu porodu. Chwytem powinien posługiwać się wyłącznie ktoś, kto posiada duże doświadczenie oraz kto zdaje sobie sprawę z tego, jakie konsekwencje może on wywołać.

Skutki chwytu Kristellera

Rodząca, kiedy stosuje się na niej chwyt Kristellera, odczuwa ogromny ból, często zdecydowanie większy niż ten, który związany jest z porodem naturalnym.

Oprócz tych konsekwencji dla zdrowia i życia matki, chwyt Kristellera może mieć wpływ na zdrowie dziecka. Może ono otrzymać niską punktację w skali Apgar. Niższą niż ta, którą otrzymałoby, gdyby urodziło się samodzielnie. Może też dojść do złamania kości dziecka, czy do zaburzeń neurologicznych. W skrajnych sytuacjach dziecko może też umrzeć. Nie zawsze od razu po porodzie, ale często nawet kilkanaście godzin po nim. Wszystko w wyniku niedotlenienia.

Dramatyczne skutki chwytu Kristellera

Przykładem dramatycznych konsekwencji, jakie mogą zostać wywołane przez chwyt Kristellera, jest sprawa, w której orzekał Sąd Okręgowy w Krośnie. To sprawa z 2016 roku. Wówczas, wskutek wspomnianego manewru, u dziecka doszło do ciężkich obrażeń, które skutkowały kalectwem. Co się stało? Doszło m.in. do niedowładu kończyny górnej oraz zasinienia głowy, które było rozległe.

To nie jest jedyna taka sytuacja. Na początku 2015 roku lekarze z Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego UM w Poznaniu zostali skazani za wykonanie chwytu Kristellera podczas porodu w 2009 roku. W jego wyniku zmarła zarówno rodząca jak i jej dziecko.

Korzyści wynikające z zastosowania chwytu Kristellera

Nie wszystkie kobiety ganią lekarzy za wykonanie na nich chwytu Kristellera. Są takie, które uważają, że dzięki temu manewrowi udało im się urodzić dziecko. Jak pani Anna, której historię opisuje portal parenting.pl. Kobieta bardzo źle się poczuła, nie docierało do niej to, co mówią lekarze. Czuła, że dziecko jest już nisko i że za chwilę będzie na świecie, jednak nie miała sił go urodzić. Lekarz oparł dłonie o jej brzuch, wiedziała, że właśnie wykonywany jest na niej chwyt Kristellera. Jak wspomina, wszystko działo się szybko. Poczuła mocne i stanowcze uciski na brzuch. Lekarz pchał, ona wykonywała parcie, a po chwili dziecko już było na świecie. „Pomyślałam, że to dobrze, że pomógł mi urodzić. Sama nie dałabym rady” - powiedziała.

Problemy, na jakie napotykają kobiety

Z raportu dotyczącego częstotliwości stosowania chwytu Kristellera w Polsce wynika, że kłopoty związane z tym manewrem to nie są odosobnione przypadki. W badaniu wzięło udział ponad 1060 kobiet, które w latach 2004-2014 rodziły naturalnie.

Kobiety wspominały swoje doświadczenia okołoporodowe. Jedna z nich powiedziała, że lekarz rzucił się na nią i chciał na siłę wypchnąć z niej dziecko. Inna dodaje, że w dwóch porodach walczyła, by nie wyciskano z niej łożyska. Była stanowcza i nie dopuściła do sytuacji, mimo namawiania jej i straszenia. Kolejna powiedziała, że podczas porodu lekarz oparł się o jej brzuch i mocno go naciskał, aż wycisnął z niej łożysko. Jeszcze inna mówi, że lekarz dosłownie wypchnął z niej dziecko. W jej ocenie – gdyby nie to – potraktowano by syna kleszczami albo by się udusił w wyniku zanikającego tętna.

Odszkodowanie dla matki po użyciu wobec niej chwytu Kristellera

Mimo że chwyt Kristellera jest legalnym manewrem w Polsce, jest możliwe do uzyskania odszkodowanie za jego użycie. Jeśli rodząca kobieta dozna obrażeń lub lekarz w sposób nieumyślny powiększy szkody w jej organizmie, można uznać to za błąd medyczny. Wówczas są stanie po stronie poszkodowanej. Można się wtedy ubiegać o odszkodowanie, zadośćuczynienie lub rentę. Wszystko zależy od okoliczności, w jakich doszło do uszczerbku na zdrowiu.