Dwóch nauczycieli w klasie? Ten drugi pełni ważną rolę

Komu przysługuje nauczyciel wspomagający

Zwykle taka osoba pojawia się w klasie, gdzie jedno lub więcej dzieci ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dotyczy to uczniów, np. z autyzmem, zespołem Aspergera czy niepełnosprawnościami sprzężonymi. Dzieci z takimi orzeczeniami często potrzebują stałego, indywidualnego wsparcia, aby móc się odnaleźć w szkolnej rzeczywistości.

Jednak nauczyciel wspomagający pracuje nie tylko z dzieckiem, do którego został przypisany, ale z całą klasą i to nie tylko w czasie lekcji. Jego rola dla grupy, w której znajduje się dziecko wymagające wsparcia, jest nieoceniona. Nauczyciel wspomagający (zwany czasem cieniem) ma za zadanie integrację grupy dzieci bez zaburzeń z rówieśnikiem z niepełnosprawnością.

Czym zajmuje się nauczyciel wspomagający

Podstawowym zadaniem nauczyciela wspomagającego jest wsparcie edukacyjne dziecka z zaburzeniami. Dzięki pracy z nim włącza podopiecznego do systemu edukacyjnego. Działanie to jest wielofalowe i zależne od aktualnych potrzeb dziecka. Cień podpowiada dziecku, jak zastosować się do zasad obowiązujących w placówce i klasie, przywołuje uwagę ucznia, jeśli ten ma problem ze skupieniem się, ułatwia planowanie czasu pracy w czasie zajęć.

Nauczyciel cień ma wspierać dziecko w podejmowaniu działań, a nie wyręczać je. Zachęca do pracy na lekcjach, nawiązywania kontaktu z rówieśnikami, poprzez wskazywanie kierunku, a nie podejmowanie aktywności za dziecko.

Nauczyciel wspomagający ułatwia również reszcie grupy rówieśniczej zrozumienie i zaakceptowanie zachowań i deficytów dziecka z orzeczeniem. Stanowi również wsparcie dla wychowawcy i nauczycieli przedmiotowych, zarówno w prowadzeniu zajęć, jak i wspierając funkcje wychowawcze w grupie.

Nauczyciel wspomagający może dodatkowo prowadzić zajęcia rewalidacyjne z dzieckiem z niepełnosprawnością, jeśli zachodzi taka potrzeba. Współpracuje także ściśle z innymi specjalistami zajmującymi się z dzieckiem. Są to np. pedagog szkolny, psycholog, terapeuta SI czy logopeda. Rodzaj oraz liczba zajęć, które dziecko z niepełnosprawnością realizuje w szkole, wynika z treści orzeczenia.

Jakie wykształcenie powinien mieć nauczyciel wspomagający

W każdej szkole i przedszkolu, gdzie znajdują się oddziały integracyjne, czyli są klasy, gdzie wspólnie uczą się dzieci bez zaburzeń oraz te z niepełnosprawnością, musi być zatrudniony nauczyciel wspomagający. Może nim być każda osoba, która ukończyła studia na kierunku pedagogika specjalna lub nauczyciel, który zdobył taką specjalizację w czasie studiów podyplomowych.

Większość nauczycieli wspomagających dodatkowo uczęszcza na różnego rodzaju kursy i szkolenia, mające na celu podniesienie ich wiedzy o zaburzeniach, z jakimi zmagają się ich podopieczni. Jeśli w klasie znajduje się więcej niż jedno dziecko z zaburzeniem, nadal pracuje z nimi tylko jeden specjalista (maksymalnie pięcioro dzieci w grupie integracyjnej może posiadać orzeczenie).

Nauczyciel wspomagający nie musi być obecny na wszystkich zajęciach, w jakich uczestniczy dziecko. Zakres jego wsparcia powinien być opisany w orzeczeniu, szczegóły zwykle rodzice dziecka ustalają indywidualnie z dyrektorem placówki, który proponuje rozwiązania na podstawie opinii zespołu wielospecjalistycznego zatrudnionego w placówce.

Jaką rolę pełni nauczyciel wspomagający

Zgodnie z Rozporządzeniem MEiN z 9 sierpnia 2017 roku w sprawie warunków organizowania wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, współorganizuje edukację dziecka z niepełnosprawnością. Inaczej mówiąc, współuczestniczy we włączaniu dziecka w system edukacyjny i życie społeczne grupy.

Każde działanie powinno być uprzednio zaplanowane i przedyskutowane z innymi nauczycielami. Jednak priorytetem wszelkich podejmowanych przez nauczyciela wspomagającego aktywności dla grupy powinno być dobro dziecka z niepełnosprawnością.

Nauczyciel wspomagający działa na trzech płaszczyznach: edukacyjnej, wychowawczej i integracyjnej. Jest on swoistym promotorem, propagatorem edukacji włączającej, ale i samych dzieci z niepełnosprawnością. Najczęściej placówki dążą do tego, aby przez cały etap edukacji była to ta sama osoba. Pomaga to stworzyć więź i zaufanie, a nauczyciel wspomagający ma szansę dobrze poznać dziecko i jego potrzeby, a także w porę zauważyć zmiany w zachowaniu podopiecznego.