"Już 5-latki same chodzą do przedszkola". Polka opowiada o wychowywaniu dzieci w Szwajcarii

Rozmawiamy z Katarzyną Zachariasz-Podolak, dziennikarką i mamą trójki dzieci, która prawie od roku razem z rodziną mieszka w Szwajcarii.

Pierwszym zaskoczeniem były place zabaw. W Polsce są kolorowe, z miękkim, bezpiecznym podłożem, masą sprzętu dla małych i większych dzieci. W Szwajcarii place zabaw są szaro-bure. Sprzęty są drewniane, ziemia wysypana kamykami lub korą. Jest błoto, bo często jedną z atrakcji jest pompa z wodą.

Z mniej przyjemnych rzeczy - tu trzeba liczyć się z tym, że dzieci mogą wyrzucone wyrzucone z placu zabaw. Nam się to zdarzyło krótko po przeprowadzce. Przy naszym bloku nie ma placu zabaw, więc poszłam z dziećmi na plac na sąsiednim osiedle. Nie było żadnego ogrodzenia, żadnych napisów "privat".

Moje dzieci bawiły się spokojnie w piaskownicy, gdy nagle pojawił się gospodarz osiedla i wygonił nas, bo skoro tu nie mieszkamy, to nie możemy korzystać z tego placu. Podobne sytuacje miały moje znajome w innych miejscowościach w Szwajcarii. W Polsce czegoś takiego sobie nie wyobrażam.

Powiedziałabym, że to coś w stylu wiadomo, że dzieciom trzeba pozwolić na trochę więcej, ale też obowiązują je pewne reguły.

Na pewno nasi lekarze nie powinni mieć żadnych kompleksów, jeśli chodzi o poziom wiedzy medycznej. Nawet miałam wrażenie, że bardziej dbano o mnie w Polsce. W Szwajcarii wizyty opierały się głównie na USG, było mniej comiesięcznych badań, nie ma też tzw. karty ciąży, wszystkie informacje były w komputerze u lekarza. Pewne moje problemy tutejsi ginekolodzy w ogóle zlekceważyli i tylko dzięki wiedzy od polskich lekarzy wiedziałam, że muszę porobić badania.

Rzeczywiście lekarze pilnują badań prenatalnych. Tak się złożyło, że ginekologa w Szwajcarii szukałam, gdy zbliżał się termin USG połówkowego. Akurat był sezon urlopowy, wszędzie odsyłano mnie z kwitkiem. W końcu w przyszpitalnej przychodni zaproponowano mi dość odległy termin. Ale kiedy powiedziałam, który to tydzień i że teraz powinnam mieć USG, natychmiast udało się zorganizować wizytę za kilka dni.

Jest naprawdę przyjazne. Dużą wagę przykłada się do dobrego samopoczucia pacjentki. Na przykład wszystkie badania typu krew, mocz, test glukozy miałam robione w przychodni tuż przed wizytą u lekarza. Podobnie po urodzeniu dziecka. Część rzeczy wynika na pewno z tego, jak bogata jest szwajcarska służba zdrowia. Choćby to, że w szpitalu dostaje się wszystko, co jest potrzebne dla mamy i noworodka: ubranka, pieluchy, środki do pielęgnacji, a nawet poduszkę do karmienia, czy majtki i podkłady poporodowe.

Ale jest też wiele drobnych rzeczy, które nic nie kosztują, a bardzo wpływają na poczucie komfortu. Na przykład to, że w szpitalu dostępne są zimne okłady na piersi po karmieniu, że położna opiekująca się salą na początku dyżuru przychodzić przedstawić się i przywitać, że jeśli na wieloosobowej sali lekarz musi obejrzeć rozebraną pacjentkę, to zasłoni ją parawanem.

Każdej kobiecie mogę życzyć, żeby miała taki poród jak w Szwajcarii. Z jednej strony jest nastawienie na naturalne metody wywołania porodu i łagodzenia bólu, np. aromaterapia, masaże itp. Lekarze nie palą się do przyspieszania porodu albo nadmiernych interwencji medycznej.

Z drugiej strony podejście jest takie, że poród ma nie boleć. Jeśli mówisz: "Chcę znieczulenie”, dostajesz je od razu. Anestezjolożka podłączyła mnie do kroplówki ze znieczuleniem, a następnie wręczyła mi pilota i powiedziała: "To będzie teraz twój największy przyjaciel. Dozujesz sobie sama”, a gdy położna zauważyła, że wciąż mnie boli, sama zaproponowała, żeby lekarz zwiększył mi dawkę.

Już w szpitalu pielęgniarki i lekarze delikatnie podpytują, czy masz kogoś do pomocy w domu, czy mąż będzie brał urlop, a może ktoś przyjeżdża do ciebie, dzięki czemu nie będziesz sama po wyjściu ze szpitala. Później w ramach ubezpieczenia można mieć aż do 16 wizyt położnej.

Mają za zadanie wspierać rodziców w wychowaniu dzieci. Można do nich pójść, gdy chcesz zważyć niemowlaka, dowiedzieć się, jak rozszerzać dietę, ale też, gdy napotykasz trudności wychowawcze w przypadku starszych dzieci.

Po porodzie przyszła do mnie z wizytą pani z tej instytucji. Zostawiła różne materiały o rozwoju dzieci, była wśród nich nawet ulotka z numerem telefonu, pod który możesz dzwonić przez całą dobę, gdy masz kryzys, bo twoje dziecko płacze od paru godzin, a ty nie wiesz co robić i masz wrażenie, że zaraz zwariujesz.

Wszystkie matki -emigrantki zadają to pytanie (śmiech). Tak, to prawda, dzieci rzeczywiście chodzą same. Wszystkie dzieci z przedszkola i pierwszych klas ze szkoły mają duże, odblaskowe trójkąciki na szyję. I codziennie o godz. 8, a następnie o godz. 12 w całej Szwajcarii widać grupki dzieci, które idą, a potem wracają z przedszkola lub szkoły.

Przedszkole w tym kantonie, w którym mieszkamy jest obowiązkowe od 4 roku życia. Przez pierwszy rok jeszcze może się zdarzyć, że odprowadzają je rodzice, ale od 5 roku życia dzieci już chodzą same. Dajesz buziaka, machasz mu ręką na pożegnanie i idzie.

Po pierwsze - tu jest inna kultura jazdy samochodem. Po mieście jeździ się dużo wolniej, w wielu miejscach ograniczenie jest do 30 km/h, pieszy ma bezwzględne pierwszeństwo na pasach, a w większych miastach, przy bardziej ruchliwej ulicy stoją osoby, które zatrzymują ruch, gdy przez jezdnię przechodzą dzieci.

Po drugie - przedszkola są dość blisko miejsca zamieszkania. Jest też określona godzina 8-8.20, do której dziecko musi być w przedszkolu, a jeśli się nie pojawi, to rodzic dostaje telefon z pytaniem, dlaczego dziecka nie ma. To nie jest tak, że nikt nie wie i nie interesuje się, co się z dzieckiem dzieje.

Tak, kobiety pytają: jakim cudem jesteście w stanie pracować po urodzeniu dziecka? I odpowiedz zwykle brzmi: nie pracujemy lub pracujemy na pół etatu.

Przedszkola publiczne są czynne do godz. 12 i jeszcze trzeba dziecku dać drugie śniadanie, bo w przedszkolu go nie dostanie. W szkole podstawowej jest podobnie – lekcje są do godz. 12, potem wszyscy wracają do domu na obiad, a po ok. godzinie z powrotem idą do szkoły na kolejne lekcje. I jeszcze ferie. W Polsce są wakacje i ferie zimowe. A tu… wakacje, a po nich ferie jesienne, świąteczne, zimowe, wiosenne i jeszcze kilka długich weekendów po drodze.

Jest. Są prywatne żłobki czynne do wieczora. Są prywatne przedszkola, gdzie dzieci są cały dzień i dostają wszystkie posiłki. Można iść na obiad na świetlicę. Są nianie, są Tagesmutter, czyli coś w rodzaju domowego przedszkola. Na ferie można wysłać dziecko na półkolonie. Ale to wszystko kosztuje naprawdę duże pieniądze. Średnia zarobków w Szwajcarii wynosi ok. 6,5 tys. franków brutto, czyli na rękę po opłaceniu wszystkich składek wychodzi mniej niż 5 tys. franków.

Jest bardzo bezpiecznie, do tego czyste powietrze, piękna przyroda. Sporo atrakcji jest stworzonych z myślą o dzieciach. Dzieci mniej czasu spędzają w domu, więcej na zewnątrz. Nie ma zafiksowania, by dziecko się non stop się uczyło – czas na zabawę jest też ważny.

Nie widziałam też tutaj wystylizowanych dzieci, co w Warszawie zdarzało mi się nagminnie. Ma być wygodnie, a nie modnie, przetarte czy nawet podarte spodnie nikogo tutaj nie dziwią, podobnie jak widok rocznego dziecka, które kompletnie przemoczone chlapie się w kałuży na placu zabaw.