Inteligencja emocjonalna decyduje o takich umiejętnościach, jak przystosowanie się do otoczenia, tworzenie udanych relacji międzyludzkich: począwszy od przyjaźni przez związki aż do relacji z samym sobą. Umiejętność rozpoznawania emocji możesz rozwijać w dziecku już od urodzenia. Dzięki tym 5 prostym zabawom nauczysz swoje dziecko rozpoznawania emocji i reakcji na nie.
Do tych zabaw dołączyć mogą nie tylko dzieci w wieku przedszkolnym, ale także mniejsze maluchy. Najważniejsze, by dziecko nie zostało w zabawach samo — baw się razem z nim. Nie tylko nauczysz go, jak lepiej rozpoznawać i okazywać emocje — dowiesz się więcej o jego personalnym postrzeganiu strachu, szczęścia czy miłości. Do dzieła!
1. Kocham Cię za / Kocham cię gdy
Ten rodzaj zabawy możecie ćwiczyć codziennie rano — przed wyjściem do przedszkola czy szkoły, gdy wiesz, że dziecko może przeżywać rozłąkę z tobą. Albo wieczorem, gdy maluch kładzie się już do łóżka.
To proste zadanie polegające na dokończeniu zdania "kocham cię za/kocham cię gdy...". Każdy z uczestników — włączyć się w to może cała rodzina — ma podać 3 powody, za które kocha innego członka rodziny.
Mogą to być najprostsze rzeczy — "kocham cię za twój piękny rysunek z przedszkola, kocham cię za to, że zrobiłaś mi kanapki do szkoły".
Zabawa ta wcale nie uczy dziecka, że miłość jest warunkowa — pokazuje, jak okazywać wdzięczność za małe rzeczy, które dla siebie robimy. A przede wszystkim utrwala okazywanie sobie miłości — rozumienia słów kocham cię.
2. Pociąg emocji
Ta zabawa jest szczególnie ciekawa, gdy bierze w niej udział więcej maluchów — można zaprosić do zabawy rówieśników lub rodzeństwo. Dzieci stają za sobą i trzymają siebie nawzajem jak w potocznym weselnym wężyku.
Wjeżdzają pociągiem na kolejne stacje emocji. Stacje smutku, złości, szczęścia, rozbawienia, wstydu. Na każdej stacji muszą mową ciała i mimiką (mówienie zabronione) pokazać swoje emocje. Potem każde z nich opowiada, które emocje ze stacji odczuwa na co dzień w swoim życiu i w jakiej sytuacji.
To ważna zabawa, dzięki której dowiesz się rzeczy, których maluch nie powiedziałby ci wprost. Może największym nieszczęściem był ostatni wieczór, gdy dziecko było zazdrosne o rodzeństwo albo sytuacja w przedszkolu?
3. Namaluj emocje
To zabawa podobna do "kocham cię gdy", jednak tylko z pozoru. Polega na dokończeniu jednego z kilku zdań:
Wczoraj byłem smutny bo...
W przedszkolu sprawiło mi radość, gdy...
Boję się gdy...
Złoszczę się na brata/siostrę gdy...
Jestem szczęśliwy, gdy mama/tata robi...
Zdania należy jednak dokończyć poprzez rysunek. Na górze piszemy tytułowe zdanie i rozrysowujemy razem z maluchem sytuacje, która jest zobrazowaniem odpowiedzi.
Jeśli dziecko jest małe możesz dokańczać rysunek razem z nim, możesz jednak także narysować własną wersję. Pokazać, że w pracy czasem boisz się jak ono w szkole albo cieszysz z zupełnie innych rzeczy niż ono.
Zabawa uczy kreatywnego myślenia i analizowania codziennych sytuacji w relacjach z innymi ludźmi oraz rozpoznawania swoich odczuć.
4. Zabawa w zawody
To zabawa, która ma nauczyć dzieci rozpoznawania umiejętności oraz różnorodności w okazywaniu emocji. Razem z dzieckiem opisujemy dany zawód, a potem wspólnie zastanawiamy się, jakie umiejętności są do niego konieczne.
Możemy to robić na poziomie podstawowym: strażak musi być odważny, żeby nie bać się pożaru albo rozwijać wraz z wiekiem i świadomością dziecka: psycholog musi być empatyczna, żeby wczuć się w sytuacje swojego pacjenta.
5. Piosenki i obrazy
To zabawa, która rozwija dzieci artystycznie — bardziej niż rozpoznawania emocji uczy po prostu skojarzeń obrazowo-muzycznych. Przeżywania sztuki na wszelkich poziomach emocji.
Przygotowujemy 5 piosenek i 5 obrazków, których przekaz nie powinien być oczywisty. Może być to sama melodia bez słów lub obrazki, na których brak postaci wyrażających emocje, ale widać wyraźne barwy. Prosimy dziecko o opowiedzenie, jakie emocje czuje, obcując z nimi.
To bardzo ważne zadanie, które przekłada się także na wszelkie szkolne próby analiz i interpretacji. Jednym z pierwszych pytań, które nauczycielka zadaje maluchom po przeczytaniu wiersza czy zobaczeniu obrazu to "jak się czujesz, jakie emocje przedstawia dzieło"?
Dzieci często nie potrafią odpowiedzieć na te pytania, "piosenki i obrazy" nauczą je jak wczuć się w emocje, których nie widzą bezpośrednio.