"Cudowny chłopak" to opowieść, którą pokochały miliony widzów. Film został nakręcony na podstawie prawdziwego, książkowego bestsellera autorstwa R. J. Palacio. To wzruszająca opowieść o inności, ale także sile przyjaźni i miłości. Wydawać mogłoby się, że autorka nie jest w stanie napisać powieści, która zachwyciłaby tak samo, jak historia 10-letniego Auggiego. Jednak "Biały ptak" rozwiewa te wątpliwości.
Na pozór najnowsza książka Palacio różni się od "Cudownego chłopaka" niemalże w każdym aspekcie. Przede wszystkim "Biały ptak" jest powieścią graficzną. Palacio jest nie tylko pisarką, ale także graficzką, a ta forma – jak stwierdziła sama autorka podczas premiery "Białego ptaka" – jest dla niej powrotem do korzeni. Poza tym akcja toczy się w zupełnie innych czasach.
Co prawda książka jest w jakimś sensie powiązana z "Cudownym chłopakiem", ponieważ występuje tam postać Juliena, który dręczył Auggiego. Jednak kluczowa akcja dotyczy czasów drugiej wojny światowej – babcia bohatera opowiada swoją wzruszającą, ale także trudną historię.
Cechą, która łączy "Cudownego chłopaka" i "Białego ptaka" jest niezwykłe rezonowanie między tym, co dzieje się w powieści, a tym, co dotyka każdego z nas w rzeczywistości.
Śmiało można więc powiedzieć, że obie książki Palacio mają w sobie niezwykłą moc, by przekazywać ważne dla życia każdego z nas wartości w prosty, ale niezwykle wzruszający, emocjonalny i motywujący do zmiany świata sposób.
Historia opowiedziana w "Białym ptaku" z pewnością zostanie z czytelnikiem na długo, zmusi go do refleksji nie tyle nad losem bohaterów, ile nad własnym życiem. "Co ja mogę zrobić dziś, by świat był lepszy?" – to pytanie zostało ze mną jeszcze przez długie godziny po zamknięciu powieści i co jakiś czas wraca niczym bumerang, kiedy przypominam sobie historię Sary i Juliena.
Palacio podczas premiery książki podkreśliła, że, choć jej utwory są kierowane raczej do starszych dzieci i młodzieży, to mogą czytać je także dorośli. Sama odniosłam wrażenie, że te powieści można zaliczyć do literatury familijnej. Jestem przekonana, że "Biały ptak" spodoba się każdemu członkowi rodziny.
Opowieść o człowieku
Co tak naprawdę zachwyciło mnie w tej powieści? Dlaczego właśnie tę książkę powinny przeczytać nasze dzieci, a my razem z nimi?
Najmłodsi nie tylko dowiedzą się więcej na temat II wojny światowej, ale przede wszystkim będą mieli okazję dostrzec powiązania, między tym co było, a tym, co jest. Zobaczą (a my razem z nimi), że nienawiść nie ma narodowości ani imienia, a zaczyna się od pozornie nic nieznaczących słów, gestów czy zachowań.
Palacio w "Białym ptaku" buduje most między historią a teraźniejszością. Przypomina ważną prawdę zawartą w słowach George'a Santayana, że "ci, którzy nie pamiętają przeszłości, są skazani na jej powtarzanie".
Nie chodzi bowiem tylko o Holocaust, ale przede wszystkim o nienawiść, złość, brak tolerancji dla osób, które się od nas w czymś różnią, a także o odwagę, dobroć i siłę, by przeciwstawiać się złu, nawet w trudnych okolicznościach.
Najbardziej poruszyło mnie właśnie to, że "Biały ptak" jest niezwykle aktualny. Uważność na drugiego człowieka, dobro okazywane innym, pomimo okoliczności i wreszcie życzliwość i przyzwoitość.
Dwie cechy, o które zdecydowanie łatwiej jest zawalczyć teraz niż niespełna sto lat temu. Wtedy przez zwykłą, ludzką życzliwość można było stracić życie. Czy więc dzisiaj odpowiednio z niej korzystamy? – to kolejne pytanie, które stawia przed nami ta niezwykła, ponadczasowa powieść.
Lekcja empatii
"Biały ptak" to prawdziwy manifest człowieczeństwa. "Nieważne czy jesteś chłopcem, czy dziewczynką. Nieważne, jak wyglądasz, jaki masz kolor skóry, narodowość czy orientację. Liczysz się ty jako człowiek" – to przesłanie, które miałam w głowie po skończonej lekturze.
Oprócz niezwykłej i poruszającej treści jest także piękne wydanie. Ilustracje w "Białym ptaku" wydają się, jakby były żywe. W sylwetkach postaci widać każdą emocję. Strach, przerażenie, miłość, sympatia – wszystko można wyczytać z ich twarzy.
– Chciałabym, żeby "Biały ptak" był lekcją empatii – mówiła podczas premiery książki R. J. Palacio. – Zresztą tak samo, jak miało to miejsce w przypadku pierwszej powieści. "Cudowny chłopak" to była opowieść o dobroci i życzliwości, natomiast "Biały ptak" mówi na o tym, że ostatecznie jedynie miłość i odwaga mogą uratować ludzkość.
Wciąż jeszcze zerkam na "Białego ptaka" leżącego przede mną na biurku. To książka, którą bez wyrzutów sumienia dam do przeczytania moim dzieciom w przyszłości. To książka, którą będę polecała moim koleżankom i kolegom, pracującym w szkole.
Wreszcie – to książka, która będzie dla mnie wyrzutem sumienia w chwilach, gdy nie było mnie stać na przeciwstawianiu się złu, bo przecież "wystarczy, że dobrzy ludzie będą siedzieć cicho, by zło zatriumfowało".
"Biały ptak" autorstwa R. J. Palacio (Wydawnictwo Albatros) ma swoją premierę 16 września 2020 roku.