Zerwałaś z narcyzem? Po rozstaniu dotknie cię zespół stresu narcystycznego?
Zerwałaś z narcyzem? Po rozstaniu dotknie cię zespół stresu narcystycznego? \ Unsplash

Gdy myślimy o narcyzach, często błędnie wyobrażamy sobie kogoś, kto jest po prostu próżny lub egocentryczny. Narcyzm jest natomiast poważnym zaburzeniem osobowości, które bywa bardzo toksyczne dla ludzi dookoła. Zerwanie z narcyzem bywa równie trudne, jak bycie z nim, z drugiej strony jego osobowość uzależnia jak narkotyk. Po rozstaniu z osobą narcystyczną może pojawić się u nas zespół stresu narcystycznego. Jak go rozpoznać?

REKLAMA

Kim jest narcyzm?

To, że twój partner bywa egocentryczny albo lubi długo stać przed lustrem nie jest żadnym dowodem, na to, że jest narcyzem! Potoczne rozumienie narcyzmu zdecydowanie różni się od tego, co mówią psychologowie i psychiatrzy.
Osobowość narcystyczna to zaburzenie osobowości, objawiające się całym wachlarzem zachowań. Osoba narcystyczna jest przekonana o własnej wielkości, nie wykazuje się empatią, ma desperacką potrzebę bycia podziwianą i praktycznie nie potrafi przyjąć perspektywy innych osób.
Trudno mu wyjść poza horyzont własnych pragnień, wrażeń i emocji. Nie czuje takiej potrzeby, bo to inni mają dostosowywać się do jego nastroju, zapewniając mu swoje zainteresowanie, troskę, uwielbienie. Narcyz nieustannie musi czuć się wyjątkowy, a to inni pomagają mu to uczucie osiągnąć.

Związek z narcyzem

Skoro osoba narcystyczna jest tak nieprzyjazna to dlaczego tak trudno się z nią rozstać? Narcyzm w związku potrafi zmanipulować ukochaną osobę, wywierać na niej wpływ i skutecznie ją od siebie uzależnić.
Czas spędzony z narcyzem będzie magiczny niczym gwiazdka w sierpniu. Nie minie wiele czasu, kiedy usłyszysz pierwsze deklaracje dotyczące wspólnej przyszłości, koloru ścian w mieszkaniu, waszych hipotetycznych pięknych dzieci czy innych fantazji na temat tej intensywnej relacji. "Wszystko dzieje się tak szybko, bo jesteśmy dla siebie stworzeni” – powie ci pewnie narcyz.
Partnerką, a raczej ofiarą narcyza często bywają osoby o niskim poczuciu własnej wartości, niepewne siebie, które łatwiej dadzą się zmanipulować, jednak nie jest to reguła. Narcyz to osoba dominująca, która zna schematy zachowań i potrafi sprawić, że będziesz pragnęła być z nim w stałym kontakcie.
Gdy jednak poczujesz się pewnie w związku z narcyzem, wystarczy jeden niewinny żart, sprzeciw, zrobienie czegoś nie po jego myśli, by dostać od niego pierwszą czerwoną kartkę. Przy kolejnej narcyz przestaje się powstrzymywać, staje się zazdrosny i arogancki.
Zaczynasz tracić poczucie wyjątkowości tej relacji. Coraz jawniej zaczyna ci podcinać skrzydła, a gdy kończysz z nim związek, nie masz ich wcale. I to jest właśnie zespół stresu narcystycznego.

Zespół stresu narcystycznego (PNSD)

Pod koniec związku z narcyzem jesteś w stanie zrobić prawie wszystko, by zasłużyć na jego miłość. Nawet gdy uwolnisz się od niego, możesz czuć się jak po doświadczeniu prawdziwej traumy. Odarta z pewności siebie i poczucia własnej wartości.
Brak emocji i poczucie "oderwania od otoczenia", lęk, poczucie beznadziejności, depresja, natrętne wspomnienia, niestabilność emocjonalna, poczucie winy, uczucie wstydu, zachowanie autodestrukcyjne mające na celu uśmierzyć ból – to objawy PNSD.
Każdy inaczej przepracuje związek z narcyzem, jednak można wyróżnić pewne schematy, które czasami pojawiają się po rozstaniu, opiszmy szerzej przynajmniej trzy z nich.
1. Unikanie. Narcyzi mają tendencję do kontrolowania swoich partnerów, wyznaczania im grona znajomych, ustalania surowych zasad współżycia towarzyskiego drugiej osoby, by mieć nad nią władzę.
Osoba po rozstaniu z narcyzem może nadal podświadomie unikać ludzi, miejsc, sytuacji kojarzącej się jej z partnerem lub takich, których on nie aprobował. Nawet gdy ofiara uwolni się od narcyza, może nadal unikać "wyzwalaczy" wspomnień i możliwej konfrontacji.

2. Retrospekcja. To chyba każdemu przydarzyło się choć raz zaraz po zakończeniu związku. Obrazy z przeżytych wspólnie chwil wracają, gdy odwiedzamy miejsca, do których chodziliśmy razem, czujemy zapach perfum, które nosił nasz partner.
Jednak po związku z narcyzem bywa znacznie gorzej. Nagłe wspomnienia mogą budzić nieopisany lęk, obawy, czy ktoś znów nie rozpoczyna dziwnych gier, manipulacji. Była partnerka narcyza może czuć niepokój, mieć nagłe spadki poczucia zaufania, a nawet doszukiwać się w sobie obsesji.

3. Trudność w powrocie do normalności. Brzmi poważnie i faktycznie takie jest, niezwykła, uzależniająca atmosfera, którą potrafi stworzyć narcyz, zmienia całe życie jego partnera. Po rozstaniu trudno odnaleźć się w świecie, w którym stare reguły nie obowiązują.
Szczególnie trudne jest odbudowanie poczucia własnej wartości, odnalezienie swoich granic i wyrobienie w sobie asertywności, bo te umiejętności osoby narcystyczne umieją skutecznie zniszczyć.
Wszystkie objawy i zachowania są oczywiście przykładowe. Wyjście z każdego toksycznego związku, także z tego z partnerem z zaburzeniami narcystycznymi może wymagać pomocy terapeuty.

Źródło: F5, Poradnik Zdrowie, Medicover