
Picie alkoholu w ciąży a życie dzieci z FAS
Według Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 80 proc. kobiet spożywa alkohol, a najwięcej piją go w wieku rozrodczym (18-29 lat). Niemniej Womens Mental Health podaje, że Polska i tak należy do grupy państw z najniższym odsetkiem kobiet, które sięgają po kieliszek w ciąży.Prawda, że kobieta ciężarna pijąc alkohol, może wyrządzić szkodę dziecku. Może też wyrządzić szkodę innymi działaniami np. narkotykami, lekami, sportami ekstremalnymi. Prawda też, że przepis karny nie będzie skuteczny, bo działanie odstraszające jest słabe, a zanim sprawa karna się zakończy, to dziecko już będzie na świecie urodzone.
Picie alkoholu dotyczy samej kobiety i trudno ją karać za czyn, który dotyczy jej ciała. To wprawdzie niemoralne i szkodliwe społecznie, ale nie bardziej niemoralne i bardziej szkodliwe, jak picie i niedbaniem o dzieci już urodzone. Przepis karny nie pomoże, a wkroczy w sferę, która nie jest sferą prawa karnego.
Osobiście, jestem przeciwnikiem wychowywania społeczeństwa za pomocą prawa karnego. Uważam, że rzetelna edukacja, kampanie i dyskusje społeczne, jak i wykorzystanie już istniejących instrumentów prawnych mogłyby przynieść lepsze rezultaty niż wprowadzenie do kodeksu karnego nowego przestępstwa.
Przyjmując perspektywę konstytucyjną, wskazać należy, że prawo karne stanowi środek o charakterze ultima ratio, a więc środek ostateczny, po który można sięgnąć dopiero wtedy, gdy inne mniej dolegliwe dla jednostki środki okazały się niewystarczające. Dlatego tej propozycji Rzecznika powinno towarzyszyć uzasadnienie opracowane w oparciu rzetelne badania naukowe.
Wśród postulatów Rzecznika znalazło się wprowadzenie ochrony prawnokarnej "dziecka poczętego" i odpowiedzialności karnej kobiety spożywającej alkohol w trakcie ciąży. Wprowadzenie ochrony prawnokarnej płodu, jako sankcji za narażanie jego zdrowia i życia, bez dookreślenia, że chodzi o sytuacje spożywania alkoholu w trakcie ciąży, otwiera drogę do karania kobiet za bardzo wiele innych zachowań.
Propozycja wprowadzenia restrykcyjnych sankcji dla kobiet w ciąży może nie przyczynić się do ograniczenia zjawiska, lecz do jego ukrywania, w konsekwencji czego mniej kobiet będzie szukało pomocy i wsparcia w obawie o konsekwencje. Naszym zdaniem tylko prawidłowo prowadzona edukacja, oparta o aktualną i rzetelną wiedzę naukową, może przynieść oczekiwany skutek i minimalizować skalę tego zjawiska. Ważne jest zapewnienie ciężarnym z problemem alkoholowym systemu profesjonalnej i skutecznej pomocy, który pomoże im wyjść z nałogu i normalnie funkcjonować.