Czkawka u noworodka budzi niepokój rodziców. Maleńki organizm, którym co kilka sekund wstrząsa nagłe czknięcie, wygląda jak w niebezpieczeństwie. Dorośli martwią się o to, bo dla nas czkawka jest dość inwazyjnym doświadczeniem. Dziecko jednak czuje to nieco inaczej, a jak się okazuje, może nawet z czkawki czerpać korzyści.
Naukowcy z University College London opublikowali wyniki badania, które dowiodło, że czkawka u noworodka wyzwala zmasowaną falę sygnałów mózgowych, które mogą wspomóc naukę regulowania oddechu. Przyczyny występowania czkawki nie zawsze są jasne, jednak potwierdziło się przypuszczenie, że objaw ten może mieć związek z nasilonym rozwojem małego organizmu. To dlatego czkawki występują najczęściej u dzieci do 3. miesiąca życia.
Szczególnie na czkawkę podatne są wcześniaki. Obliczono, że czkają one średnio 15 minut dziennie. Badacze przeanalizowali aktywność mózgu wcześniaków. Ich rozwój był w czasie prowadzenia badań zbliżony do rozwoju płodu w macicy w trzecim trymestrze ciąży.
Jak się okazało czkawka, czyli skurcze mięśnia przeponowego wywołały wyraźną reakcję w korze mózgu. Konkretnie trzy fale mózgowe, w tym dwie duże następujące po sobie i trzecią, mniejszą.
Ostatnia fala mózgowa przypomina według naukowców falę wywoływaną przed głośne dźwięki. Zdaniem badaczy może to być dla dziecka szansą, by dostrzec (nieświadomie) zależność między uczuciem czknięcia, czyli skurczem mięśnia, a głośnym czknięciem, czyli dźwiękiem. Właśnie takie doświadczenia powodują, że mózg poznaje świat, organizm, rozwija się.
„Aktywność wynikająca z czkawki może pomóc mózgowi dziecka w nauce monitorowania mięśni oddechowych, aby w końcu można było dobrowolnie kontrolować ruchy przepony w górę i w dół” – komentował w mediach autor badania, dr Lorenzo Fabrizi. „Kiedy się rodzimy, obwody przetwarzające odczucia ciała nie są w pełni rozwinięte, więc ustanowienie takich sieci jest kluczowym kamieniem milowym w rozwoju noworodków”.
Czkawka u niemowlaka – przyczyny
Czkawkę i noworodków oraz w życiu płodowym przypisuje się niewykształconemu do końca układowi nerwowemu, przez co i nerw przeponowy może reagować w ten trudny do okiełznania sposób. Czkawka pojawiać się może po karmieniu, przewijaniu i po kąpieli.
W tych okolicznościach jest możliwe, że różnica temperatur czy ssanie powoduje, że dziecko zasysa powietrze. Z tego samego powodu czkawka występuje też po głośnym śmiechu.
Czkawka u niemowlaka – jak zapobiegać
Przede wszystkim nie należy stosować metod polecanych dla dorosłych. Czkawkę można po prostu przeczekać lub pomóc dziecku, biorąc je na ręce w pozycji pionowej tak, by brzuszek opierał się na naszej piersi, a główka na ramieniu.
Warto również zadbać, by po karmieniu dziecku się odbiło. Można też próbować dać dziecku łyka ciepłej wody lub przystawić je w wygodnej pozycji do piersi, jeśli w ten sposób karmimy niemowlę. Przy miarowym spokojnym ssaniu i oddechu przepona będzie miała szansę się rozluźnić.