Czkawka to bardzo męcząca i szalenie irytująca przypadłość. Co gorsza – zdarza się nawet w najmniej oczekiwanych momentach, kiedy mamy ważne wystąpienie publiczne lub prowadzimy rozmowę przez telefon. Potrafi trwać kilka minut, a czasem nawet kilka dni!
Czkamy zwykle z częstotliwością 2-60/minutę.
Przepona jest mięśniem oddechowym, który oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej. Jej ruchy są niezależne od woli człowieka, jednak za pomocą innych grup mięśniowych możemy stymulować i zmieniać pracę przepony. Robią to na przykład osoby, które śpiewają lub z różnych powodów wstrzymują oddech.
Podczas wydechu przepona rozkurcza się i unosi ku górze. Przy wdechu kurczy się i obniża. Za jej pracę odpowiedzialny jest nerw przeponowy, który rozpoczyna się już w okolicy szyi i sięga aż do osierdzia, pęcherzyka żółciowego, opłucnej i wątroby. Z względu na liczne rozgałęzienia bardzo łatwo dochodzi do podrażnienia któregoś z jego zakończeń, co skutkuje silnymi i nieregularnymi ruchami przepony. I czkawka gotowa! Nagłe zamknięcie się głośni powoduje także charakterystyczny odgłos, któremu towarzyszy drgnięcie ciała.
Główne przyczyny czkawki?
- Najczęściej łapczywe jedzenie bez popijania, a także rozciągniecie żołądka poprzez nadmiar pokarmu, co powoduje ucisk na przeponę
- Podrażnienie gardła lub żołądka bardzo zimnymi/gorącymi napojami
- Nadmiar alkoholu
- Stresujące sytuacje
Jeśli występuje często i trwa długo (kilka dni) może doprowadzić do problemów ze snem, spożywaniem pokarmów, a także wywołać depresję. Niestety czkawka może też mieć znacznie poważniejsze podłoże, dlatego nie powinniśmy jej bagatelizować. Niektóre przyczyny czkawki przewlekłej to ciąża, choroby metaboliczne, choroby ośrodkowego układu nerwowego, a także te w obrębie szyi, klatki piersiowej i jamy brzusznej.
Czkawka w brzuchu mamy
Czkawkę miewają jeszcze nienarodzone dzieci, będąc w brzuchu mamy. Kobieta odczuwa wtedy charakterystyczne, rytmiczne drgania brzucha. W okresie niemowlęcym dzieci najczęściej mają czkawkę z powodu przejedzenia, głośnego śmiechu, wyziębienia lub połknięcia dużej ilości powietrza np. podczas karmienia.
Czkawka u dziecka
Nie trzeba przejmować się zwykłą czkawką u noworodka czy niemowlaka, ponieważ one nadzwyczaj dobrze ją znoszą – w końcu miały ją dość często jeszcze w okresie płodowym! Czasem trzeba po prostu poczekać, aż jedzenie przesunie się z żołądka do jelit i problem zniknie sam. Jeśli maluszek połknął zbyt dużo powietrza pomóc może noszenie go w pozycji pionowej.
Jeśli jednak maluch męczy się kilkanaście godzin lub czkawki występują bardzo często należy udać się do lekarza, ponieważ może to świadczyć o poważniejszych problemach ze zdrowiem jak choćby zapalenie płuc czy problemu neurologiczne. Są to jednak bardzo rzadkie przypadki.
Jak my dorośli możemy pozbyć się uporczywej czkawki? Kilka sprawdzonych sposobów:
1. Nabierz dużo powietrza do płuc i wstrzymaj oddech tak długo, jak tylko dasz radę.
2. Poproś by ktoś Cię przestraszył.
3. Oddychaj przez usta rytmicznie i głęboko.
4. Pij powoli zimną wodę lub kwaśny płyn, niektórym pomaga woda z kiszonych ogórków!
5. Zjedz coś bardzo słodkiego…
6. … lub kromkę suchego, razowego chleba
7. Zatkaj palcami uszy na pół minuty.