Wrzesień jest miesiącem podwyższonej aktywności kleszczy – informuje Główny Inspektorat Sanitarny, który objaśnia, jak należy postępować w przypadku ukąszenia przez tego pajęczaka.
W rytmie hip-hop i za pomocą animacji w prosty i zabawny sposób możemy zobaczyć jak zwalczyć tego groźnego przeciwnika. Właśnie ruszyła jesienna kampania GIS.
W materiale raper śpiewa: „Co zrobić jak ukąsi, uświadom to sobie sobie… tak tylko wkurzasz kleszcza, a on puszcza pawia, nie ściskaj….”
Gdzie i kiedy spotkać możemy kleszcza?
Okres plagi kleszczy zaczyna się od marca i trwa nawet do listopada, ale najbardziej niebezpiecznymi miesiącami, dla wszystkich lubiących spacery po lasach i parkach są przełomy: maja-czerwca, września-października. Pamiętajmy, że im wyższa temperatura, tym większa jest ich aktywność. W Polsce kleszczy najwięcej jest na ogół w województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, dolnośląskim oraz małopolskim. Ale to nie znaczy, że mazowieckie jest od nich wolne. Nasza mapka dokładnie przedstawia miejsca, w których możemy się z nimi spotkać. Dlatego zachowajmy szczególną ostrożność.
Jak się chronić?
Po pierwsze, podczas wrześniowym wypadów na zielone tereny miasta, nie zapominajmy spryskać się odpowiednimi preparatami odstraszającymi nie pomijając naszych pupili, które często nam w tych rodzinnych wyprawach towarzyszą.
Po drugie, Ubierajmy się… szczelnie. Zasłaniajmy nogi długimi spodniami, zwłaszcza tam gdzie są wysokie trawy i duża wilgotność.
Po trzecie, po powrocie z wycieczki dokładnie sprawdzaj swoje, dzieci oraz zwierząt, ciało. Szczególnie popatrz na miejsca wilgotne z delikatną skórą: zgięcia stawów, pachy i pachwiny, okolice za uszami, szpary pośladkowe.
Po czwarte, jak niestety go znajdziesz, usuwaj natychmiast. Nie używaj alkoholu, ani tłuszczu.
Po piąte, nie chodź tam, gdzie kleszczy jest najwięcej! Odpowiednie komunikaty można znaleźć na stronach internetowych instytucji monitorujących stan zagrożenia epidemiologicznego, w tym Wojewódzkich Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych.
Jak usunąć?
Główny Inspektora Sanitarny podaje krótką i konkretną instrukcję:
– mocno uchwyć kleszcza pęsetą jak najbliżej skóry
– wyciągaj go płynnym i stanowczym ruchem wzdłuż osi wkłucia (dbaj o całkowite usunięcie pasożyta z częścią głowową!)
– po usunięciu kleszcza zdezynfekuj skórę oraz umyj ręce w wodzie z antybakteryjnym mydłem
– w przypadku jakichkolwiek wątpliwości niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem!
– po usunięciu kleszcza obserwuj miejsce pasożytowania na skórze przez 30 dni.
W przypadku pojawienia się zmiany skórnej tzw. „rumienia wędrującego”, lub innych zmian, czy gorączki powyżej 38 st. C niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.
Kleszcze to pasożyty, które są źródłem wielu chorobotwórczych mikroorganizmów: bakterii, wirusów i pierwotniaków.
Najczęściej do zakażenia człowieka dochodzi poprzez przeniesienie patogenów ze śliną lub wymiocinami kleszczy w trakcie penetrowania skóry. Należy pamiętać, że na choroby odkleszczowe w szczególności narażone są pewne grupy zawodowe, jak leśnicy i rolnicy, a także dzieci i młodzież spędzająca wakacje na terenach aktywności kleszczy.
W Polsce wśród chorób przenoszonych przez kleszcze należy wymienić (w nawiasach podano czynnik etiologiczny poszczególnych chorób): borelioza z Lyme (krętki z rodzaju Borrelia), zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze (wirus środkowoeuropejskiego zapalenia mózgu), anaplazmoza (Anaplasma phagocytophlium) oraz rzadko: babeszjoza (pierwotniaki z rodzaju Babesia), tularemia (Francisella tularensis) i riketsjozy (Rickettsia sp).
Niepokojące dane
Według danych epidemiologicznych dotyczących występowania wybranych chorób zakaźnych na terenie kraju w latach 2005-2014 obserwuje się stały wzrost zachorowań na boreliozę (chorobę z Lyme):
4 406 osób w 2005 roku
13 875 osób w 2014 roku
W przypadku zapalenia mózgu przenoszonego przez kleszcz:
174 osoby w 2005 roku
344 osoby w 2009 roku
Szczepienia?
Na boreliozę z Lymę nie ma dostępnych szczepień, natomiast możemy się uchronić przed zapaleniem mózgu. Ta zakaźną choroba ośrodkowego układu nerwowego spowodowana jest przez wirusy (rodzina Flaviviridae) przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Najczęściej przebiega w 2 fazach: faza zwiastunowa (objawy grypopodobne) oraz faza neuroinfekcji.
Nie ma leczenia przyczynowego! Stosuje się tutaj tylko leczenie objawowe, a szczepienia ochronne są najskuteczniejszą formą profilaktyki tej choroby. Należy jednakże pamiętać , że optymalnym czasem na rozpoczęcie szczepienia jest zima, by zapewnić odporność przed początkiem sezonu aktywności kleszczy wiosną.
„W internecie pojawiają się często dyskusje, jak należy postępować w wyniku ukąszenia przez tego pajęczaka. Choć wiele treści merytorycznych (wiedza medyczna, informacje od specjalistów) wyraźnie informuje o tym, że nie należy „niczym spryskiwać ani smarować” miejsca ukąszenia przed pozbyciem się kleszcza, to bardzo dużo osób nie tylko tak postępuje, ale też rekomenduje innym ten sposób działania. Celem kampanii jest więc informowanie, jak postępować w przypadku ukąszenia oraz uświadomienie, jakie są z tym związane zagrożenia i niebezpieczeństwa, dlatego zdecydowaliśmy się przygotować krótki filmik instruktażowy”.