Są takie momenty, które rodzice długo świętują. Jeden z kroków milowych w rozwoju dziecka stanowi pierwsze wypowiedziane słowo. Podobnie jak uśmiech, który rozkwitł na jego buzi, ten długo wyczekiwany moment wnosi nową jakość do dziecięcego życia. Co jednak robić, jeżeli dziecko nie chce mówić?
Jeżeli maluch jest już dość duży, a mimo to nadal patrzy milcząco swoimi pięknymi wielkimi oczami, może potrzebować więcej czasu. Nie ma ustalonego z góry, wyliczonego co do tygodnia wieku, w którym dziecko zaczyna mówić. U każdego szkraba rozwój przebiega nieco inaczej. Możesz jednak zastosować kilka sprawdzonych sztuczek, które sprawią, że twoje dziecko w końcu się ośmieli i podejmie wyzwanie.
1. Dużo do niego mów
Jak najwięcej przemawiaj do dziecka. To nic, że na początku jest ono mało komunikatywne. Pokazuj i nazywaj – kolory, przedmioty, członków rodziny, części ciała, zwierzęta na obrazkach. Najpierw mów wolno i używaj prostego słownictwa, a w miarę postępów malucha możesz zacząć wprowadzać coraz bardziej skomplikowane zwroty.
2. Zadawaj pytania
Zadawanie pytań dziecku, które nie potrafi jeszcze mówić, może wydać ci się kompletną głupotą. Warto jednak spróbować. Niektóre dzieci bardzo dużo rozumieją, ale po prostu nie są jeszcze gotowe do tego, żeby zacząć mówić. Jakie miłe będzie twoje zaskoczenie, kiedy w końcu doczekasz się upragnionej odpowiedzi.
3. Czytaj książki i pokazuj obrazki
Na temat czytania dzieciom napisano już wiele elaboratów. Jednak nawet zwykłe przeglądanie bajeczek, pokazywanie dziecku zwierzątek i ich nazywanie, sprzyjają rozbudowywaniu słownictwa. Po kilku książeczkach możesz przejść do bardziej zaawansowanej nauki. Zacznij pytać dziecko, gdzie jest konik albo pokazuj mu zwierzątka, których nazwy zapamiętało.
4. Stwarzaj sytuacje prowokujące do mówienia
Mowa to bardzo przydatne narzędzie, ale czasem lepiej z niej zrezygnować. Istnieje kilka sprytnych trików, które mogą skłonić dziecko do mówienia. Jedz jego ulubione przysmaki na jego oczach, a jemu nalej tylko trochę wody do kubeczka. Połóż jego zabawkę w widocznym miejscu, lecz poza zasięgiem jego rączek. Kreuj sytuacje, które będą zachęcały do komunikacji.
5. Pozwól dziecku rysować
Zachęć swoje dziecko to wyrażania emocji na papierze. Ideałem szczęścia byłoby, gdyby każdego dnia tworzyło chociaż jeden obrazek. Ważne jest, abyś powiedziała mu coś na temat każdego nowego dzieła. Przekonaj się, jaki pozytywny wpływ na naukę mowy mają niewinne bazgroły. Z czasem malec może zapragnąć wyrażać w ten sposób własne uczucia, dzielić się swoimi snami i ideami, co oczywiście sprzyja poszerzaniu słownictwa.
6. Słuchaj swojej pociechy
Dzieci lubią być słuchane, dorośli również. Każda osoba, której nie poświęcamy uwagi, zrazi się i przestanie się do nas odzywać. Dołóż więc wszelkich starań, aby twoje dziecko nie miało powodów do milczenia.
7. Buduj pewność siebie dziecka
W miarę jak będzie wzrastać pewność twojego dziecka, poprawie zaczną ulegać jego zdolności językowe. Szczególnie dzieci, które mają kłopot z mówieniem, potrzebują wsparcia i zachęty. Uzbrój się w cierpliwość i nie skąp pochwał.
8. Nie gaworz tak jak dziecko
Niektórzy rodzice usiłują nawiązać konwersację z maleństwem, naśladują jego gaworzenie, np. powtarzają za nim pojedyncze sylaby. Później, podczas rozmowy, zaczynają posługiwać się stworzonymi przez dziecko określeniami. „Am am” znaczy jedzenie, „bu bu” – zrobiłem kupkę. Odradzamy posługiwanie się dziecięcym słownikiem. Może jest to wygodne, ale w ten sposób młody człowiek nie będzie przyswajać nowych słówek.
9. Nie wyśpiewaj mowy malucha
Dzieci mają skłonności do przekręcania wyrazów. Tworzą neologizmy, które często brzmią bardzo zabawnie. Ale uwaga, nie wolno śmiać się z ich tworów językowych. To może opóźnić naukę mowy. Jeżeli będziesz drwić z malucha, ten może stracić pewność siebie, a przyswajanie nowych słówek przestanie sprawiać mu jakąkolwiek przyjemność. Zamiast reagować śmiechem, uprzejmie i łagodnie poprawiaj swoją pociechę.
10. Ogranicz telewizję i dostęp do urządzeń mobilnych
Naukowcy coraz częściej wskazują na to, że telewizja i elektroniczne gadżety mają negatywny wpływ na naukę mowy. W ciągu ostatnich kilku lat liczba dzieci, które cierpią z powodu problemów z mówieniem, wzrosła. Zgodnie z rekomendacją Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej dzieci poniżej 2. roku życia w ogóle nie powinny korzystać z urządzeń desktopowych i mobilnych, ani spędzać czasu przed telewizorem czy konsolą. Czas poświęcany na tego typu rozrywki należy także kontrolować w przypadku starszych dzieci.
Jakie są efekty uboczne korzystania z elektronicznych gadżetów przez dzieci poniżej 3. roku życia? Nadpobudliwość, opóźnienia związane z nauką mowy, ubogie umiejętności społeczne i motoryczne. Te fakty mówią same za siebie.
Pamiętaj, że dziecka nie należy zmuszać do mówienia. Nawet, jeżeli jego rówieśnicy wypowiadają już pierwsze słowa, daj młodemu człowiekowi tyle czasu, ile potrzebuje. Bądź cierpliwa, a któregoś dnia poczujesz się miło zaskoczona. Twój milczący potomek może okazać się pojętniejszym uczniem niż myślisz.