Mamy, które ciągle ganią swoje dzieci, powinny przemyśleć swoją taktykę wychowawczą. Maluchy dorastające w ciągłym poczuciu wstydu mogą mieć w przyszłości poważne problemy adaptacyjne. Zobacz, dlaczego nie powinnaś zawstydzać własnego dziecka.
Wstyd vs. poczucie własnej tożsamości
Która mama nie boryka się z niegrzecznym dzieckiem? „Jak ci nie wstyd?”, „Zobacz, co zrobiłaś!”, „Przez ciebie nie wiem, gdzie oczy podziać!” to stwierdzenia, które czasem padają z ust rodziców. Nie zawsze zastanawiają się oni nad mocą sprawczą takich sformułowań. Wydaje im się, że jeśli zganią dziecko w ten sposób, przemówią mu do rozsądku, ale nie biorą pod uwagę efektów ubocznych.
Metody wychowawcze polegające na wywoływaniu poczucia wstydu czasem nawet działają, ale na krótką metę. Dzieci przestają robić rzeczy, za które je krytykujemy, stają się bardziej ciche. Jednak przykre słowa niosą się po dziecięcych głowach ja echo, pozostawiając zadrę, która daje o sobie znać w przyszłości.
Nagany w kontekście samooceny
Zawstydzanie ma dwie strony medalu. Rodzice porównują swoje pociechy z innymi, wypominają im brak dojrzałości. Nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że powtarzając negatywne opinie na ich temat, wpływają na to, jak te same o sobie myślą.
Jeżeli będziesz wmawiać dziecku, że jest głupie, niegrzeczne, złe, w końcu samo w to uwierzy. Zacznie postrzegać siebie w negatywnych kategoriach i jego samoocena spadnie. A ponieważ dzieci zachowują się zgodnie z tym, jakie wyobrażenie mają na swój temat, możesz nieumyślnie wychować go na rozrabiakę i zaniżyć jego własne poczucie wartości.
Pójście na łatwiznę
Często dostrzegamy jedynie zachowanie dziecka. Nie doszukujemy się jego przyczyn. Łatwo jest krytykować i wymierzać kary, ale żeby zrozumieć motywy działania, trzeba zadać sobie więcej trudu. Dlatego, zanim technika zawstydzania stanie się twoją rutyną, wiedz, że jest ona wyniszczająca dla dziecka.
Wstyd wrogiem rozwijającego się dziecka
Niektóre badania wskazują nawet na to, że dzieci wprawiane w zakłopotanie przejawiają tendencje do karania innych. Częściej przejawiają agresję albo skłonności autodestrukcyjne. Wychowywane w ciągłym poczuciu wstydu dzieci mają również problemy z przystosowaniem się do reszty społeczeństwa. Zaczynają wywyższać się nad innymi, znęcają się nad osobami ze swojego otoczenia, przejawiają dużą autoironię lub mają skłonności do obsesyjnego perfekcjonizmu. Nasilone poczucie wstydu w najgorszych przypadkach może prowadzić do choroby psychicznej.
Co robić, żeby nie zawstydzać?
Istnieje wiele sposobów na to, jak przemówić dziecku do rozsądku bez atakowania go i poniżania. Poczytaj o wychowywaniu poprzez zabawę, spróbuj opowiedzieć mu bajkę terapeutyczną i tłumacz cierpliwie, jakie konsekwencje przyniesie jego zachowanie. Pamiętaj, że zwracasz mu uwagę po to, żeby czegoś go nauczyć, a nie zawstydzić. Skłaniaj je do myślenia i częściej chwal, kiedy zrobi coś pozytywnego.