Zakończyły się już konsultacje społeczne dotyczące programu Rodzina 500+. Podczas ich trwania minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska spotkała się z przedstawicielami gmin i organizacji pozarządowych ze wszystkich województw, żeby wspólnie omówić szczegóły programu.
W piątek odbyła się oficjalna konferencja, na której Elżbieta Rafalska przedstawiła skonsultowany na szczeblu samorządów program Rodzina 500+. Potwierdziły się doniesienia, że w określonych sytuacjach świadczenia pieniężne będą mogły zostać zamienione na rzeczowe lub usługi.
Podczas konsultacji społecznych, niczym bumerang wracały niektóre pytania. To wybór 20 z nich, wraz z odpowiedziami, które pomogą wam rozwiać wszelkie wątpliwości, które do tej pory rodził program:
WYSOKOŚĆ ŚWIADCZENIA
1. Czy od kwoty 500zł będzie jeszcze odliczony podatek?
Nie. Jest to kwota, która przeznaczona będzie bezpośrednio dla rodzin, bez odprowadzania od niej żadnych składek.
2. Czy kwota dodatku może się zmienić?
W zależności od wskaźników wzrostu inflacji, Rada Ministrów będzie mogła podnieść kwotę świadczenia.
KTO DOSTANIE ŚWIADCZENIE?
3. Komu będzie przysługiwało świadczenie 500zł?
Świadczenie wychowawcze przeznaczone jest dla rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. Jeśli dzieckiem zajmują się oboje rodzice lub opiekunowie, to świadczenie wypłacane będzie jednemu z nich.
4. Jak wygląda kwestia kryterium dochodowego? Kogo będzie ono obowiązywało?
Kryterium dochodowe, jak było już wcześniej mówione, dotyczyło będzie tylko osób wnioskujących o świadczenie na pierwsze dziecko.
5. Czy kryteria dochodowe będą za każdym razem weryfikowane?
Nie, weryfikacja odbywać się będzie co trzy lata. Pierwsza z nich planowana jest na 1 października 2019 r.
6. Czy istnieje jakiś próg dochodowy, po przekroczeniu którego świadczenie przestaje przysługiwać?
W przypadku dodatku przyznawanego na drugie i kolejne dziecko taki próg nie obowiązuje. Natomiast, dodatek na pierwsze dziecko otrzymają rodziny o dochodach nie wyższych niż 800 zł na osobę w rodzinie (lub 1 200 zł w rodzinach z dzieckiem niepełnosprawnym).
7. Jeśli w rodzinie z jednym dzieckiem, której dotychczas nie przysługiwało świadczenie wychowawcze, urodzi się drugie dziecko, którego obecność obniży średni dochód na osobę do kwoty niższej niż 800zł, to czy dostanie ona wsparcie na dwójkę dzieci?
Tak. Świadczenie to będzie przyznawane do momentu ukończenie przez pierwsze z dzieci 18 roku życia.
8. Czy rodzicom, których dziecko skończyło 18 lat, ale nadal zostaje na ich utrzymaniu, przysługuje dodatek 500 złotych na drugie dziecko?
Jest to możliwe, tylko w przypadku, kiedy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 800 zł (1200 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego). Do 25 r.ż. mieszkające z rodzicami dziecko uwzględniane przy obliczaniu wysokości dochodu.
9. Czy wsparcie z programu przysługuje samotnym rodzicom?
Przyznawanie świadczenia nie jest zależne od stanu cywilnego rodziców. Należy się ono zarówno osobom samotnie wychowującym dzieci, jak i małżeństwom i związkom nieformalnym. Rodziny niepełne mogą otrzymywać też świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego czy specjalny dodatek z ustawy o świadczeniach rodzinnych.
10. Jak liczone są dzieci z tzw. rodzin patchworkowych?
Rodzina, która oprócz dzieci z poprzednich związków posiada też wspólne dziecko liczona jest łącznie ze wszystkimi wychowywanymi dziećmi.
11. W jaki sposób wypłacany będzie zasiłek w przypadku rozwodzących się rodziców?
W przypadku rozwodu, świadczenie wypłacane będzie temu rodzicowi, który mieszka z dzieckiem i je utrzymuje.
12. Czy program obejmuje także dzieci adoptowane?
Tak, są one traktowane tak samo jak dzieci biologiczne. Świadczenie nie przysługuje jedynie w przypadku tzw. pieczy zastępczej, ponieważ dla takich rodzin przewidziany jest odrębny program wsparcia finansowego.
13. Czy świadczenie przysługuje też rodzinom mieszkającym za granicą?
Projekt ustawy przewiduje, że świadczenie nie będzie przysługiwało rodzinom, której świadczenie o podobnym charakterze przysługuje za granicą, za wyjątkiem sytuacji, gdy przepisy o koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy przewidują inaczej.
Przystąpienie do programu Rodzina 500+ obliguje rodziców do informowania o każdej zmianie mającej wpływ na prawo do tego świadczenia, w tym również o zmianie miejsca zamieszkania.
Rodziny zamieszkujące państwa Unii Europejskiej muszą liczyć się z tym, że składając w nich wniosek o świadczenia rodzinne, tamtejsze organy wysyłają o tym informację do marszałków województw w Polsce, skąd przekazywana jest ona do właściwej gminy.
JAK DOSTAĆ ŚWIADCZENIE?
14. Co należy zrobić, aby otrzymać świadczenie?
Do przystąpienia do programu Rodzina 500+ wystarczy złożenie wniosku- przez Internet lub osobiście w gminie. Osoby ubiegające się o wsparcie na pierwsze dziecko powinny dołączyć do wniosku oświadczenie o dochodach. Świadczenia będą przekazywane bezpośrednio na konto wskazane przez rodzica lub przekazem pocztowym.
15. Jak będzie wyglądał system wypłaty świadczeń i składania wniosków?
Wniosek o świadczenie składany będzie raz w roku (elektronicznie bądź osobiście). Pierwsze przyznane w ramach programu świadczenie będzie jednak ważne dłużej, bo aż do 30 września 2017 roku. Pieniądze wypłacane będą przez urząd miasta, gminy, ośrodek pomocy społecznej lub centra do realizacji świadczeń w dogodny dla rodziców sposób, przede wszystkim przelewem bankowym.
16. Kiedy można będzie złożyć wniosek?
Czas na składanie wniosków rozpocznie się wraz ze startem programu. Jeśli rodzice złożą go w trakcie pierwszych 3 miesięcy, dostaną wyrównanie wstecz. W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym rodzice złożą wniosek. Do programu będzie można dołączyć w dowolnym momencie.
17. Na jak długo przysługuje prawo do świadczenia?
Prawo do otrzymywania świadczenia ustalane jest na okres roku- od 1 października do 30 września. Wnioski będzie więc można składać od 1 sierpnia. Jako, że w tym roku program rusza w kwietniu, ważny będzie dłużej- do 30 września 2017 roku. Umożliwi to uniknięcie ponownego składania wniosków w sierpniu.
INNE WĄTPLIWOŚCI
18. Czy urzędnicy ośrodków pomocy społecznej będą mieli wgląd w informacje o dochodach osób, które wstąpiły o świadczenie 500zł na dziecko?
Dostęp do podstawowych informacji o dochodach gmina będzie miała jedynie w przypadku tych osób, które starają się o świadczenie na pierwsze dziecko. Gromadzenie danych o dochodach w odniesieniu do tego programu, nie różni się niczym od informacji dotyczących innych świadczeń.
19. W jaki sposób sprawdzane będzie, czy świadczenie wydatkowane jest zgodnie z przeznaczeniem?
Sposobem na sprawdzenie sposobu wydatkowania świadczeń będzie wywiad środowiskowy, mający na celu ustalenie sytuacji panującej w rodzinie. Będzie to takie samo rozwiązanie jak obowiązujące od wielu lat w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Rządzący zapewniają jednak, że rozwiązanie to będzie stosowane jedynie w wyjątkowych sytuacjach.
20. Kiedy rozpocznie się program?
Planowany start programu to kwiecień 2016 roku.
W wyniku tych naszych spotkań i konsultacji już wiemy, że oprócz zamiany środków finansowych na pomoc rzeczową dopiszemy również "na usługi", na przykład na opłatę za żłobek czy usługi edukacyjne