Czy da się wychować dziecko? Genotyp kontra wychowanie

Człowiek = geny + wychowanie
Specjaliści są zgodni, że człowiek = ileśtam genów + ileśtam wychowania. Kłócą się za to od kilkudziesięciu lat o to, ile to jest to “ileśtam”. Jedni uważają, że decydujący wpływ mają geny, inni - że wychowanie i środowisko, w którym dojrzewa dziecko. Z obu stron padają mocne argumenty, obie strony mają swoje ulubione przykłady i doświadczenia. Nic nie zapowiada, żeby niezaangażowani w dyskusję psychologów rodzice mieli poznać w najbliższych latach magiczną formułę; dowiedzieć się, czy warto się starać i w jakim stopniu.

Na pewno język w trąbkę
Co wiadomo na pewno? Na pewno genetycznie uwarunkowne są między innymi:

- umiejętność zwijania języka w trąbkę
- to, czy włosy się kręcą
- to, który kciuk (lewy/prawy) jest na górze przy splecionych palcach
- praworęczność/leworęczność
- dołeczki w policzkach w czasie uśmiechu

A charakter?
A co z charakterem? Żeby było trudniej, wg badań wpływ genów i wychowania na charakter może być różny dla każdego człowieka. A na dodatek, różny może być również wpływ na każdą cechę charakteru. Jedyne co pozostaje badaczom to uśredniać wyniki i przedstawiać statystyki. Wg opublikowanych w tygodniku Polityka danych, “średni udział czynników genetycznych ocenia się na 40 proc.”. W niektórych cechach na więcej, w niektórych na mniej.

Geny nie są usprawiedliwieniem
To jeśli chodzi o talenty, ale co jeśli chodzi o “codzienne” cechy charakteru? Prawdomówność, sumienność, uczciwość… Cechy, na którym rodzicom mocno zależy - bardziej niż na talencie malarskim, czy muzycznym. Nauka nie znalazła jeszcze przekonywujących dowodów, że istnieją pojedynczne geny odpowiedzialne za te cechy. Skłonność do nich może być uwarunkowana genetycznie przez kombinacje wielu genów, ale to tylko skłonność. Tu największą rolę ciągle (oby zawsze) mają do odegrania rodzice oraz sposób, w jaki wychowują swoje dzieci.