Laktoferyna to należące do grupy glikoprotein wielofunkcyjne białko serwatkowe, które słynie z właściwości wspomagających funkcjonowanie układu odpornościowego człowieka w każdym okresie życia.
Laktoferyna to należące do grupy glikoprotein wielofunkcyjne białko serwatkowe, które słynie z właściwości wspomagających funkcjonowanie układu odpornościowego człowieka w każdym okresie życia. Jessica Rockowitz / Unsplash
REKLAMA

Laktoferyna to należące do grupy glikoprotein wielofunkcyjne białko serwatkowe, które występuje naturalnie w takich płynach ustrojowych jak mleko matki (szczególnie tym początkowym, czyli tzw. siarze), łzy czy pot. Substancja ta ma szereg funkcji, przy czym najlepiej poznane są jej właściwości przeciwdrobnoustrojowe i wspomagające funkcjonowanie układu odpornościowego człowieka w każdym okresie życia. Dlatego laktoferyna wpływa kompleksowo na zdrowie i odporność.

Budowanie optymalnej odporności to zdecydowanie nie jest prosta sprawa. Dobrą odporność buduje się latami, a utrzymanie jej na najlepszym możliwym dla naszego organizmu poziomie nie oznacza jeszcze, że nie zachorujemy. Duży wpływ na odpowiednią odpowiedź immunologiczną ma na pewno brak niedoborów żywieniowych, szczególnie energii, białka, żelaza, cynku czy selenu. Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę na to, że odporność ma mocne powiązanie z układem pokarmowym, a więc jelitami i mikrobiotą jelitową. Ta do dobrego wzrostu potrzebuje pożywki, a jest nią błonnik. W szybkiej i dobrej odpowiedzi układu odpornościowego pomagają składniki immunomodulujące takie jak witamina D czy kwasy omega-3.

KAMIL PAPROTNY

Dietetyk kliniczny

Warto podkreślić, że odporność powstaje w jelitach. Laktoferyna ma tu swoją bardzo interesującą rolę – działa bifidogennie. Innymi słowy, jest prebiotykiem, który wspomaga rozwój korzystnych dla funkcjonowania jelit bifidobakterii. Są one bardzo aktywne metabolicznie oraz skutecznie walczą z zasiedlaniem mikrobioty jelita przez mikroorganizmy patogenne, a także stabilizują barierę jelitową. Laktoferyna przyczynia się więc do utrzymania równowagi mikrobiologicznej w jelitach, a stan jelit ma wpływ na odporność.

Laktoferyna ma właściwości immunostymulujące, czyli reguluje odpowiedź odpornościową organizmu. Działanie to polega na mobilizacji organizmu do skuteczniejszej walki z zakażeniem, poprzez aktywację komórek odpowiedzi immunologicznej, zarówno nabytej, jak i wrodzonej np. komórek NK. Dodatkowo może regulować różnicowanie się oraz działanie komórek dendrytycznych, makrofagów i limfocytów B. Laktoferyna ma możliwość zmniejszania stanu zapalnego związanego z wolnymi rodnikami.

logo
Wizualizacja usuwania żelaza przez laktoferynę (z lewej) ze środowiska bytowania bakterii (z prawej). W.Henley / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

Laktoferyna wykazuje szeroką aktywność przeciwdrobnoustrojową wobec najpowszechniejszych wirusów przeziębienia, bakterii, grzybów, i pierwotniaków.

Działanie przeciwbakteryjne laktoferyny jest dwukierunkowe: bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Działanie bakteriostatyczne to uniemożliwianie namnażania bakterii. Jednym z mechanizmów zidentyfikowanych przez badaczy w tym obszarze jest zdolność laktoferyny do sekwestracji żelaza, czyli usuwania tego pierwiastka ze środowiska bytowania bakterii. Eliminacja żelaza blokuje skutecznie zdolność bakterii patogennych do życia i namnażania. Natomiast działanie bakteriobójcze laktoferyny wynika z jej bezpośredniego wpływu na komórki bakteryjne. Laktoferyna niszczy ich strukturę i zaburza funkcjonowanie, co prowadzi do śmierci komórki bakteryjnej.

logo
Juliane Liebermann / Unsplash

Działanie przeciwwirusowe laktoferyny wynika z bezpośredniej i pośredniej aktywności tego białka w organizmie ludzkim. Działanie bezpośrednie to np. wiązanie laktoferyny ze strukturami powierzchniowymi cząstek wirusa, które prowadzi do jego eliminacji z organizmu. Natomiast działanie przeciwwirusowe pośrednie laktoferyny to blokowanie dostępu wirusa do komórek gospodarza, uniemożliwianie jego przenikania do ich wnętrza oraz blokowanie procesów namnażania wirusa w zakażonej komórce.

Kolejnym patogenem, w którego eliminowaniu z organizmu człowieka może pomóc laktoferyna, są chorobotwórcze grzyby. Działanie przeciwgrzybicze tego globularnego białka polega na mechanizmie wiązania się jej organicznej struktury ze ścianą komórkową grzybni. W wyniku takiego połączenia dochodzi do dezintegracji (rozpadu) "szkieletu" komórek grzybów, a w konsekwencji do ich śmierci.

Laktoferyna wykazuje też działanie ochronne przed powodującymi zakażenia pasożytami takimi jak ogoniastek jelitowy (Giardia lamblia). Ten poruszający się za pomocą wici pierwotniak wywołuje chorobę jelita cienkiego zwaną giardiozą z objawami infekcji dotyczącymi głównie układu pokarmowego. Laktoferyna hamuje wzrost pasożytów i zmniejsza ich zdolność do przylegania lub inwazji do komórek gospodarza.

logo
Alvin Mahmudov / Unsplash

Aby wesprzeć własne mechanizmy immunologiczne, można sięgnąć po moc laktoferyny zawartej w suplementach diety, w których dostępne są postaci dostosowane do wieku i preferencji np. krople, saszetki, kapsułki czy tabletki do ssania. W tej ostatniej z wymienionych form warto zastosować laktoferynę w zestawie z IgG, połączeniu, które służy niwelowaniu ryzyka sezonowych infekcji i epidemii.

Jak zawsze przy tego typu preparatach należy zwrócić uwagę na jakość produktu, dawkę oraz czystość potwierdzoną certyfikatami jakości. Laktoferyna jest czasami wzbogacana w colostrum w celu dopełnienia właściwości immunomodulujących dzięki immunoglobulinom typu G, czyli przeciwciałom. Dodatkowe składniki wzmacniające działanie immunomodulujące takie jak witamina D, które przy okazji mogą wyrównywać ewentualne niedobory tego składnika, będą mile widziane. Chociaż sama laktoferyna świetnie wspiera mikrobiotę jelitową, czasami dodatek prebiotyku, np. fruktooligosacharydów czy inuliny może wspomóc odbudowę dobrego mikrobiomu. Dobrze jakby w składzie nie było dodatków w postaci zbędnych cukrów innych niż te prebiotyczne.

KAMIL PAPROTNY

Dietetyk kliniczny

W sezonie infekcyjnym można wspomóc organizm dzięki efektowi współdziałania trzech składników. Są to oczywiście laktoferyna, której korzystny wpływ na odporność człowieka został już szczegółowo omówiony, a także przeciwciała klasy IgG oraz wspomagająca funkcjonowanie układu odpornościowego witamina D3. To trio chroni górne drogi oddechowe i układ pokarmowy przed inwazją drobnoustrojów.

W postaci tabletek do ssania laktoferyna działa w większym stężeniu i ulega szybszemu wchłanianiu. Ma to niemałe znaczenie w profilaktyce chorób spowodowanych przez patogeny przedostające się do organizmu drogą oddechową lub pokarmową. Więcej informacji o działaniu odpornościowym (ale nie tylko), stosowaniu, bezpieczeństwie i dostępności laktoferyny można znaleźć na stronie www.laktoferyna.com.

Uwaga! Powyższa porada to jedynie sugestia i nie powinna być traktowana jako zastępstwo dla wizyty u specjalisty, z którym należy omówić wszelkie kwestie przed użyciem dowolnego preparatu. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.