Reklama.
Reklama.
Reklama.
Domowe Zasady Ekranowe. To fundament, jeśli chcesz uchronić dziecko przed plagą naszych czasów
Dla dzieci w wieku szkolnym internet jest codzienną i naturalną przestrzenią. Szkopuł w tym, że zbytnio się do niego przywiązują, co prowadzi do zachwiania zdrowej równowagi pomiędzy czasem spędzanym przed ekranem a aktywnościami offline. Specjaliści ukuli już termin określający to zjawisko. Jest nim problemowe używanie internetu (PUI).
Reklama.
Problemowe używanie internetu (PUI)
Skala występowania PUI nie jest łatwa do oszacowania, jako że coraz trudniejsze staje się badanie średniego czasu spędzanego przez dzieci w sieci. Z opublikowanego w 2019 roku raportu Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (FDDS) wynika, że PUI dotyczy ok. 12 proc. nastolatków w wieku 12-17 lat, przy czym 11,4 proc. to grupa podwyższonego ryzyka (osoby z częściowymi objawami PUI), a 0,5 proc. mająca już poważne problemy z nadużywaniem internetu (osoby z nasilonymi objawami PUI).
Jak wskazują dane zawarte w broszurze, która powstała z inicjatywy Fundacji Orange, istnieje zróżnicowanie tego alarmującego zjawiska pod względem płci i wieku. Okazuje się, że problematyczni użytkownicy internetu to częściej dziewczęta niż chłopcy. Z kolei, jeśli chodzi o podział na grupy wiekowe, starsze nastolatki (w wieku 15-17 lat) częściej niż młodsze (w wieku 12-14 lat) przejawiają objawy PUI.
Problemu nie powinno się bagatelizować, ponieważ długotrwała ekspozycja na ekrany oprócz uzależnienia niesie za sobą szereg negatywnych skutków dla zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego dziecka. Są to m.in. wady postawy, zaburzenie motoryki małej, kłopoty ze wzrokiem, pogorszenie jakości snu, dekoncentracja, agresywne zachowania, lęki, trudności w relacjach społecznych i niechęć do aktywności offline.
Profilaktyka problemu nadużywania ekranów
Problemowe korzystanie z internetu przez dzieci i młodzież to zjawisko wielowymiarowe, wynikające z bardzo wielu przyczyn, stąd walka z nim wymaga zróżnicowanej strategii. W części przypadków wystarczy prosta interwencja ze strony dorosłych (ustalenie zasad korzystania z internetu, zaproponowanie alternatywy dla aktywności online), w innych problem sięga znacznie głębiej (złe relacje w rodzinie, problemy rówieśnicze, stresujące doświadczenia), więc jego rozwiązanie wymaga szerszego wsparcia, również ze strony ekspertów.
Na podstawie dotychczasowych obserwacji można jednak sformułować uniwersalne rekomendacje, których wdrożenie w życie rodzinne i szkolne zwiększy ochronę dzieci przed nadużywaniem ekranów komputerów stacjonarnych, laptopów, tabletów czy smartfonów. Znajdziecie je w poradniku "Nadużywanie ekranów przez dzieci i młodzież: Jak sobie radzić z problemem – poradnik dla nauczycielek, nauczycieli i rodziców".
Broszura, wydana z okazji obchodzonego 8 lutego Dnia Bezpiecznego Internetu, powstała z inicjatywy Fundacji Orange we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę. Poradnik, przygotowany przez Łukasza Wojtasika, eksperta z FDDS, zawiera wskazówki dla szkół i rodziców, jak prowadzić skuteczną profilaktykę PUI. Warto szczególnie wczytać się w kluczowy rozdział całej publikacji, zatytułowany "Domowe Zasady Ekranowe".
Katalog tych zasad, które wymyślono, aby pomóc w zachowaniu równowagi między czasem online a offline, został opracowany na podstawie doświadczeń specjalistów Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę oraz rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Amerykańskiego Stowarzyszenia Pediatrów (APA). Oto kilka z nich, z którymi zdecydowane warto się bliżej zapoznać, by pod własnym dachem postawić tamę PUI.
• Limity na ekrany
Fundamentalna zasada, od której wiele zależy. Określa dzienny czas korzystania z internetu przez dzieci w różnym wieku. Poniżej 2 roku życia należy w ogóle unikać urządzeń ekranowych. W wieku 2-5 lat zalecany limit czasowy to godzina dziennie, a w wieku wczesnoszkolnym – 2 godziny. W przypadku nastolatków czas ekspozycji może być już dłuższy, ale tak, żeby ustalone limity zapewniały realną równowagę.
Fundamentalna zasada, od której wiele zależy. Określa dzienny czas korzystania z internetu przez dzieci w różnym wieku. Poniżej 2 roku życia należy w ogóle unikać urządzeń ekranowych. W wieku 2-5 lat zalecany limit czasowy to godzina dziennie, a w wieku wczesnoszkolnym – 2 godziny. W przypadku nastolatków czas ekspozycji może być już dłuższy, ale tak, żeby ustalone limity zapewniały realną równowagę.
• W sypialni bez ekranów
Żelazna zasada, którą należy wdrożyć niezależnie od wieku. Urządzenia ekranowe emitują niebieskie światło, które negatywnie wpływa na proces zasypiania i jakość snu. Dlatego rozsądnym pomysłem jest trzymanie telefonu z dala od pokoju, w którym śpi dziecko. Mobilne urządzenia swoją aktywnością w nocy rozpraszają zapadającą w sen pociechę i kuszą ją do sprawdzania o późnej porze, co takiego "piszczy" w internecie.
Żelazna zasada, którą należy wdrożyć niezależnie od wieku. Urządzenia ekranowe emitują niebieskie światło, które negatywnie wpływa na proces zasypiania i jakość snu. Dlatego rozsądnym pomysłem jest trzymanie telefonu z dala od pokoju, w którym śpi dziecko. Mobilne urządzenia swoją aktywnością w nocy rozpraszają zapadającą w sen pociechę i kuszą ją do sprawdzania o późnej porze, co takiego "piszczy" w internecie.
• Czas na ruch
Dziecko potrzebuje czynności ruchowych, by nie tylko "odkleić się" od urządzeń ekranowych, ale także otrzymać zastrzyk zdrowia do prawidłowego rozwoju. Jak rekomendują eksperci, dzieci do 2. roku życia potrzebują około 3 godzin ruchu dziennie, natomiast dzieci starsze powinny poświęcać na te aktywności minimum 1 godzinę. Dodatkowo wspólny ruch na świeżym powietrzy wzmacnia relacje rodzinne.
Dziecko potrzebuje czynności ruchowych, by nie tylko "odkleić się" od urządzeń ekranowych, ale także otrzymać zastrzyk zdrowia do prawidłowego rozwoju. Jak rekomendują eksperci, dzieci do 2. roku życia potrzebują około 3 godzin ruchu dziennie, natomiast dzieci starsze powinny poświęcać na te aktywności minimum 1 godzinę. Dodatkowo wspólny ruch na świeżym powietrzy wzmacnia relacje rodzinne.
• Ekran nie jest nagrodą ani karą
Zasada, która na pierwszy rzut oka może wydawać się kontrowersyjna, ale po głębszym zastanowieniu nabiera sensu. Wielu rodziców karze dzieci "szlabanem" na korzystanie z urządzeń ekranowych. Choć ta metoda ogranicza im czas pobytu w świecie wirtualnym, to jednocześnie taka kara nadaje tym urządzeniom szczególną rangę, co sprzyja uzależnieniu. W dalszej perspektywie efekt staje się odwrotny od zamierzonego.
Zasada, która na pierwszy rzut oka może wydawać się kontrowersyjna, ale po głębszym zastanowieniu nabiera sensu. Wielu rodziców karze dzieci "szlabanem" na korzystanie z urządzeń ekranowych. Choć ta metoda ogranicza im czas pobytu w świecie wirtualnym, to jednocześnie taka kara nadaje tym urządzeniom szczególną rangę, co sprzyja uzależnieniu. W dalszej perspektywie efekt staje się odwrotny od zamierzonego.
Poradnik dla nauczycielek, nauczycieli i rodziców
Więcej Domowych Zasad Ekranowych znajdziecie w e-booku powstałym we współpracy Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę z Fundacją Orange. Poradnik składa się z trzech części: Problem (przybliżenie zjawiska PUI), Diagnoza (przyczyny, skutki i przejawy nadużywania ekranów) i Przeciwdziałanie (profilaktyka przeciwko PUI z rekomendacjami dla szkół i rodziców oraz podpowiedziami, gdzie szukać fachowej pomocy).
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę to największa w Polsce organizacja pozarządowa skupiająca się na ochronie dzieci przed krzywdzeniem i zapewniająca wsparcie tym, które doświadczyły różnych form przemocy. Jedną z inicjatyw istniejącej od 30 lat fundacji jest Poradnia Dziecko w Sieci. W jej ramach młodzi ludzie mogą liczyć na bezpłatną pomoc w uporaniu się z doświadczeniem przemocy w internecie.
Fundacja Orange to organizacja pożytku publicznego założona przez jednego z największych operatorów telekomunikacyjnych w Polsce. Od 16 lat działa na rzecz nowoczesnej edukacji dzieci i młodzieży, inicjując i prowadząc rozmaite twórcze przedsięwzięcia w obszarze cyfrowych technologii. Specjaliści fundacji m.in. szkolą najmłodszych w zakresie bezpiecznego korzystania z internetu.
Artykuł powstał we współpracy z Fundacją Orange
Reklama.