Wcześniaki pod ochroną. Od tego sezonu sprawdź, czy twoje dziecko kwalifikuje się do rozszerzonego programu

1 marca tego roku Ministerstwo Zdrowia w trosce o bezpieczeństwo najmłodszych rozszerzyło program profilaktyki zakażeń wirusem RS. Obecnie kwalifikują się do niego również wcześniaki urodzone między 28. a 32. tygodniem ciąży włącznie. Program polega na podaniu maksymalnie 5 dawek leku co miesiąc w sezonie, który trwa od 1 października do 30 kwietnia.

Immunizację, czyli podanie dzieciom gotowych przeciwciał, można rozpocząć w dowolnym miesiącu wyznaczonego okresu np. od grudnia, przy czym najlepiej, aby dziecko przyjęło w tym czasie 5 dawek leku, ponieważ każda dawka zabezpiecza tylko przez 1 miesiąc. Zdaniem neonatologów rozszerzony przez MZ program lekowy to bardzo dobry krok w prorodzinnej polityce zdrowotnej.

– To wspaniała wiadomość dla rodziców. Przed wirusem RS będziemy mogli chronić także bardziej dojrzałe wcześniaki. Jestem przekonana, że ciężki sezon zakażeń RSV, jaki mieliśmy w latach 2016/2017, w którym zmarło 6 dzieci, już się nie powtórzy – komentuje prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii.

– Nasze stowarzyszenie od kilku lat rekomendowało zmiany w programie immunoprofilaktyki. Teraz nareszcie osiągnęliśmy standardy, które obowiązują w większości krajów Unii Europejskiej – podkreśla prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego.

Powodujący coroczne epidemie wirus RS (syncytialny wirus nabłonka oddechowego, RSV) to najczęstsza przyczyna zakażeń dolnych dróg oddechowych u niemowląt i małych dzieci (odpowiada za 70 proc. infekcji u dzieci do 2 roku życia). Najbardziej narażone na zakażenia tym wirusem są niemowlęta urodzone przedwcześnie.

Dziecku urodzonemu przed terminem zagraża szereg powikłań zdrowotnych. Infekcje wywołane wirusem RS dodatkowo potęgują te problemy. Ciężkim zakażeniom sprzyja zwłaszcza przewlekła choroba płuc związana z wcześniactwem (CLDP), hemodynamicznie istotna wrodzona wada serca (HS-CHD) oraz poród przedwczesny ≤ 35. tygodnia ciąży.

U wcześniaków wirus jest główną przyczyną ostrych zakażeń dróg oddechowych (zapalenia błony śluzowej nosa, krtani, tchawicy, płuc lub oskrzeli), co może prowadzić do nasilonej niewydolności oddechowej i zagrożenia życia. Wśród urodzonych przedwcześnie dzieci, które przeszły infekcję wywołaną RSV, częściej rozwija się też astma oskrzelowa.

– Lepiej i taniej jest zabezpieczyć dzieci przed wirusem i powikłaniami poinfekcyjnymi niż leczyć je z powrotem na OIOM-ie z powodu powikłań układu oddechowego. Każda infekcja to krok wstecz w rozwoju wcześniaka – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Ryszard Lauterbach, Konsultant wojewódzki w dziedzinie neonatologii dla Małopolski.

W grupie zwiększonego ryzyka, jeśli chodzi o powikłania wywołane infekcjami RSV, znajdują się przede wszystkim skrajne wcześniaki, urodzone przed 28. tygodniem ciąży, które do tej pory były chronione, ale także maluchy urodzone między 28. a 32. tygodniem ciąży włącznie. To właśnie o tę grupę dzieci resort zdrowia zdecydował się rozszerzyć program profilaktyki zakażeń wirusem RS, wsłuchując się w głos środowiska medycznego i mediów.

Skuteczność immunoprofilaktyki potwierdzają badania kliniczne. Podanie gotowych przeciwciał w sezonie zwiększonej liczby zakażeń zmniejsza odsetek hospitalizacji z powodu ciężkiego zakażenia RSV u niemowląt urodzonych przedwcześnie w ≤ 35. tc. oraz u dzieci w wieku ≤ 24 mż. z CLDP lub HS-CHD.

Wcześniaki, którym podano więc stosowany w profilaktyce zakażeń wirusem paliwizumab – lek zawierający humanizowane przeciwciało monoklonalne klasy IgG1k – są chronione przed infekcjami, a tym samym przed ich groźnymi powikłaniami zdrowotnymi. O to, czy dziecko spełnia kryteria immunizacji, najlepiej zapytać neonatologów w szpitalach.