Stan ja – rodzic
Stan ten zawiera zachowania ukształtowane pod wpływem naszych dotychczasowych relacji z innymi, komentarzy i opinii innych ludzi pod naszym adresem. Stan- ja rodzic odpowiada za nasze wewnętrzne normy moralne, nakazy, zakazy. To taka nasza zewnętrzna rama pewnych ograniczeń społecznych.
Gdy posługujemy się forma nakazową , to najprawdopodobniej wówczas właśnie jesteśmy w tym stanie. Jest tu miejsce na rodzica opiekuńczego i rodzica krytycznego (normatywnego). Najczęściej w komunikacji charakterystyczne są komunikaty: „ Wszyscy tak postępują”, „To było do przewidzenia”, „Ty zawsze”, „ Ja na twoim miejscu…” „Gdybyś jednak ..”etc
Stan ja - dorosły
Jest to stan najbardziej racjonalny. Zbudowaliśmy go pewnie na podstawie naszych dotychczasowych doświadczeń, przemyśleń i analiz. Decyzje i postępowanie naszego „dorosłego” są zwykle ukierunkowane na teraźniejszość oraz przyszłość. Z punktu widzenia innych ludzi właśnie ten stan powinno się rozwijać, bo nie ulega on emocjom, jest podrzędny w sytuacjach konfliktowych i skupia się na faktach. W jego języku można m.in. znaleźć zwroty: „ Rozumiem że..”, „ Prawdopodobnie w tej sytuacji..”, „ Po analizie okoliczności..”,
Stan ja – dziecko
Odpowiada za nasze emocje i popędy. W stanie tym wyróżnia się dziecko uległe, zbuntowane oraz naturalne. Typowe wypowiedzi z perspektywy stanu dziecka to komunikaty pokroju: „Bo tak”, „Tak chce i już”, „Nie”, „ Chce”, „ I tak zrobię po mojemu” etc..
Każdy z tych stanów jest ogromnie ważny i potrzebny w naszej strukturze osobowości.
Kiedy komunikujemy się między sobą, dochodzi do najważniejszego- transakcji. Można by tu jeszcze opisywać transakcje ukryte, krzyżowe, kątowe , równoległe.. Ale o tym innym razem....
Każdy z nas obok funkcji mamy, taty - jest również tylko człowiekiem i popełnia błędy. Czasem kontekst sytuacyjny stwarza bariery: bo przecież nie zawsze mamy wpływ na chorobę, złe samopoczucie czy też doznawany i towarzyszący nam stres sytuacyjny.
Niemniej jednak taka wiedza może być źródłem inspiracji : do kreowania dzieciom choćby rozwijających ich zabaw czy rozwiązywania różnych trudności im towarzyszących czy też sposobu dwustronnej komunikacji i dotarcia do świata dzieci. Ot co !
Reasumując świadome korzystanie z różnych stanów Ja pozwala na budowanie zdrowych relacji, opartych na szczerości i dbaniu przy tym o własne granice zgodnie z tezą : Ja jestem ok , ty jesteś ok :-)