Gdy ciąża nie kończy się szczęśliwie – uprawnienia matek

Gdy strata nastąpi w trakcie ciąży, najczęściej pracownice korzystają ze zwolnienia lekarskiego L4, by dać sobie czas na odzyskanie równowagi – powrót do zdrowia i codziennego życia. Warto wiedzieć, że zgodnie z kodeksem pracy, po urodzeniu martwego dziecka, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze ośmiu tygodni od dnia porodu. Zatem zamiast z L4, kobieta może skorzystać z urlopu macierzyńskiego.

Niestety pojawiają się pewne wątpliwości dotyczące prawa do urlopu macierzyńskiego, gdy strata dziecka następuje we wczesnej fazie ciąży. Problemy te wywołuje brak w kodeksie pracy definicji porodu i stosowanie przez lekarzy rozróżnienia między poronieniem a urodzeniem martwym. Datą graniczną jest 22. tydzień ciąży. Jeśli strata dziecka nastąpi przed 22. tygodniem ciąży, dla lekarza jest to poronienie. To rozróżnienie jest istotne z punktu widzenia dokumentacji medycznej, natomiast dla ZUS nie ma znaczenia, kiedy doszło do utraty ciąży – czy przed czy po 22. tygodniu. Podobnie dla pracodawcy. Podstawą wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego jest akt urodzenia dziecka (z adnotacją o urodzeniu martwym). Z kolei akt urodzenia dziecka jest sporządzany przez urząd stanu cywilnego na podstawie zgłoszenia urodzenia dziecka. Formularz zgłoszenia urodzenia dziecka może być wypełniony niezależnie od zaawansowania ciąży. Jednak zawiera on rubryki, których uzupełnienie we wczesnej fazie ciąży będzie utrudnione bądź niemożliwe, np. płeć dziecka, waga. W przypadku poronienia, w praktyce wiele zależy od lekarza. Niektórzy rodzice na własną rękę wykonują badania genetyczne w celu ustalenia płci dziecka. Informacje dotyczące podmiotów wykonujących takie badania, procedury itp. znajdziecie na stronach/forach internetowych organizacji wspierających rodziców po poronieniu.

Jeśli zgon dziecka nastąpi przed upływem 8 tygodni życia po porodzie, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze ośmiu tygodni od dnia porodu, nie krócej jednak niż przez siedem dni od dnia zgonu dziecka. W razie zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Jeśli kobieta urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie i jedno z nich zmarło, wymiar urlopu macierzyńskiego, zarówno gdy zgon nastąpił przed, jak i po upływie 8. tygodnia życia dziecka, ustala się w stosunku do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Zarówno w przypadku poronienia, jak i urodzenia martwego dziecka matce przysługuje, oprócz prawa do urlopu macierzyńskiego, także prawo do pochowania dziecka i prawo do zasiłku pogrzebowego. Konieczne jest posiadanie dokumentów poświadczających fakt urodzenia martwego dziecka lub aktu zgonu.