Ciąża a praca – poznaj swoje prawa

Kobiecie w ciąży nie wolno pracować w nadgodziach ani w porze nocnej. Bez jej zgody pracodawca nie może delegować jej poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w przerywanym systemie czasu pracy. A co gdy kobieta dotychczas pracowała w porze nocnej? W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany na okres ciaży zmienić rozkład jej czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocą. Jeśli jest to niemożliwe bądź niecelowe, poniwien przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej. Podobnie jest z pracą szczególnie uciążliwą lub szkodliwą dla zdrowia bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne. Jeśli jednak pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia powyższych zmian, powinien zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy. Oczywiście przyszłej mamie w trakcie zwolnienia od świadczenia pracy przysługuje wynagrodzenie. Także przeniesienie do innej pracy nie powinno rodzić negatywnych konsekwencji finansowych – gdyby wynagrodzenie na nowym stanowisku było niższe od poprzedniego, to kobiecie przysługuje dodatek wyrównawczy.

Przyszła mama nie powinna pracować przed „monitorem ekranowym” powyżej czterech godzin – jeśli oczywiście lekarz nie zalecił jej krótszego czasu pracy. Pracodawca powinien ograniczyć czas pracy ciężarnej przy kompurzerze do dozwolonej liczby godzin. Gdyby skrócenie nie było możliwe/celowe, pracodawca powinien przenieść kobietę do innej pracy.

Pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu przyszła mama zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Zasadniczo pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem jest możliwe w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Zakaz zwolnień w czasie ciąży nie dotyczy kobiet zatrudnionych na okres próbny nie przekraczający jednego miesiąca.

Jeśli umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, to ulega przedłużeniu do dnia porodu.