Biebrzański Park Narodowy z dziećmi: spływ tratwą i nie tylko. Co robić i gdzie spać nad Biebrzą

Ewa Bukowiecka-Janik
Biebrzański Park Narodowy to fantastyczne miejsce na rodzinne wakacje z dziećmi. To miejsce zapewnia ciszę, spokój i ucieczkę od cywilizacji, a jednocześnie gwarantuje niezapomniane przeżycia dla dzieci. Atrakcje tutaj to spływy tratwą i tropienie dzikich zwierząt, zamiast wesołych miasteczek i zgiełku kurortów. Oto co można robić z dziećmi w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Biebrzański Park Narodowy z dziećmi - atrakcje i noclegi nad Biebrzą fot. Pixabay
Wyobrażając sobie miejsce na idealny urlop wielu z nas ma przed oczami naturalny raj, spokój, ciszę, słowem – ucieczkę od cywilizacji. Szukamy takich miejsc i choć moda na bycie blisko natury jest coraz większa, coraz trudniej znaleźć regiony mniej eksplorowane przez turystów. Z tego powodu, jak i przez pandemię koronawirusa, przekierowaliśmy zainteresowanie obleganym polskim wybrzeżem czy Mazurami na rzecz mniej popularnych obszarów, takich jak Podlasie i wschodnia część Polski.
Biebrzański Park Narodowy to dobre miejsce na wypoczynek z dziećmi. Co można robić z dziećmi w Biebrzańskim Parku Narodowym? Jakie zwierzęta spotkamy nad Biebrzą i czy faktycznie po Biebrzy można pływać tratwą i kajakami? Gdzie nocować w Biebrzańskim Parku Narodowym? Przedstawiamy, jakie atrakcje czekają na was i dzieci w Biebrzańskim Parku Narodowym.


Biebrzański Park Narodowy mapa


Biebrzański Park Narodowy położony jest w północno-wschodniej części Polski, około 40 km od Białegostoku. Z Warszawy do Biebrzańskiego Parku Narodowego dojeżdża się drogą ekspresową w około 2 godziny.

Biebrzański Park Narodowy obejmuje Dolinę Biebrzy, rzeki będącej prawym dopływem Narwi. Park sięga od ujścia Niedźwiedzicy do Biebrzy aż do ujścia Biebrzy do Narwi. „Niemal cały bieg Biebrzy znajduje się na terenie parku (ok. 155 km). Ochronę tego terenu zapoczątkowano w latach międzywojennych, tworząc dwa rezerwaty: Czerwone Bagno (w zmienionych granicach istniejący do dziś) oraz Grzędy” - czytamy na Wikipedii.

Biebrzański Park Narodowy to jeden z 23 parków narodowych w Polsce i powierzchniowo jest on największy - zajmuje 592,23 km². Istnieje od 9 września 1993 roku. Na terenie Parku znajduje się 5 wsi: Budne, Sośnia, Gugny, Budy oraz Olszowa Droga. Cały Park podzielony jest na 9 obwodów ochronnych. Ponadto 70 proc. powierzchni Biebrzańskiego Parku Narodowego zajmują łąki, 26 proc. to lasy, a niecałe 2 proc. wody.

Biebrzański Park Narodowy powstał w celu ochrony największych i najbardziej naturalnych w Europie Zachodniej i Środkowej kompleksów torfowisk niskich. Jest to jeden z Jednego z najlepiej zachowanych w Europie obszarów podmokłych tego typu. To największe nizinne, bagienne doliny rzeczne w tej części naszego kontynentu.

Dolina Biebrzy


Choć nazwa tej krainy geograficznej sugeruje, że będziemy podziwiać rzekę płynącą wśród pagórków, Dolina Biebrzy to tak naprawdę równiny. Jest tu płasko, jednak sama rzeka płynie w niecce – stąd „dolina” w nazwie. Kształtowanie się krajobrazu Doliny Biebrzy prawdopodobnie sięga aż poza ostatnie zlodowacenie. Największy wpływ na to, jak dziś wygląda Biebrza i jej okolice miało zlodowacenie Wisły. "Dolina Biebrzy pełniła rolę ogromnego kanału, który odbierał wody z lądolodu, zatrzymanego na jej obecnej linii, po czym 15000 lat temu zaczął się jego odwrót trwający około 5000 lat. W okresie, gdy lądolód zaczął topnieć Dolina Biebrzy przejmowała ogromne, trudne do wyobrażenia ilości wód. Dopływały one do niej z koryt ówczesnych rzek dolinami Wisły, Ełku oraz Netty. Mając na myśli funkcjonowanie na „marginesie” lądolodu, Pra-Dolinę Biebrzy zalicza się do tzw. pradolin marginalnych.

Około 10000 lat liczą sobie mokradła w Biebrzańskim Parku Narodowym. Ciąg dalszy kształtowania się Doliny przypada na holocen, czyli okres trwający do dzisiejszych czasów, a zapoczątkowany około 10000 lat temu wraz z końcem ostatniego zlodowacenia. Właśnie to wtedy w Dolinie Biebrzy zaczęły tworzyć się mokradła” - czytamy na portalu biebrza24.pl.

Biebrza zwana jest Polską Amazonką, ponieważ wiosną zmienia brzegi i łąki w rozległe jezioro i nie jest to przez miejscowych uznawane za stan zagrożenia czy powódź. Ludzie tutaj żyją od wieków w zgodzie z rytmem życia rzeki, dostosowując się do niej. Dzięki temu oraz dzięki istnieniu Parku Dolina Biebrzy na prawie całej długości zachowała swój naturalny charakter. I nie chodzi wyłącznie o krajobraz, ale również o roślinność oraz zwierzęta, które tu żyją.

Biebrzański Park Narodowy 1995 roku wpisano na listę międzynarodowej konwencji RAMSAR, która dotyczy ochrony obszarów wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życia ptactwa wodnego. Jednak Biebrzański Park Narodowy to nie tylko tereny podmokłe i łąki. Również miejscowe lasy robią wrażenie.

W Biebrzańskim Parku Narodowym występuje ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, między innymi 18 gatunków storczyków. Co ciekawe, na tych terenach zachowały się gatunki, które są pamiątką z czasów, gdy klimat był inny, znacznie chłodniejszy, wręcz arktyczny. Klasyczną „pocztówką” znad Biebrzy jest widok łąk wysypanych kaczeńcami podczas wiosennych wylewów.

Choć co roku Biebrzański Park Narodowy odwiedza tysiące turystów, ścieżki tego Parku nie są zatłoczone. Zatem to dobre miejsce, by naprawdę uciec od cywilizacji.

Biebrzański Park Narodowy zwierzęta


W Biebrzańskim Parku Narodowym można spotkać aż 270 gatunków ptaków, z których 180 odbywa nad Biebrzą lęgi. To jedno z dwóch miejsc w Polsce, w których aż tyle gatunków odbywa lęgi. Największą atrakcją wśród odwiedzających są łosie. Nie bez powodu mówi się, że Biebrzański Park Narodowy to kraina łosi i ptaków. "Od wielu lat Bagna Biebrzańskie były znane wśród miłośników ptaków dzięki występowaniu tu gatunków ptaków charakterystycznych dla wschodniej części naszego kontynentu (na przykład rybitw białoskrzydłych) oraz dzięki gatunkom, które wyginęły lub są bardzo rzadkie w innych częściach Polski i Europy, takich jak orlik grubodzioby (około 20 par nad Biebrzą), dubelt, podróżniczek. Jedną z największych atrakcji dla miłośników ptaków jest wodniczka. Ten niewielki, skromnie ubarwiony ptak jest zagrożony wymarciem z powodu osuszania mokradeł. Dla wodniczki Biebrzański Park Narodowy jest największą ostoją na świecie - odbywa tu lęgi ponad 2000 par wodniczek” - czytamy na portalu biebrza24.pl.

Co ważne, nie tylko ptaki są tu gatunkami chronionymi. Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego żyją również wilki, łasice, lisy, borsuki, dziki, sarny oraz jelenie. Spotkać tu można aż 10 różnych gatunków nietoperzy, wydrę, gronostaja, jenota, piżmaka, norkę amerykańską, a także bardzo popularnego na terenie Parku bobra europejskiego.

Ze względu na fakt, że mnogość zwierząt nad Biebrzą jest jedną z największych atrakcji tego miejsca, najważniejszym elementem wyposażenia jest tu lornetka (zaraz za kaloszami, a nawet woderami – w zależności od tego, jak daleko zamierzacie się zapuszczać i o jakiej porze roku odwiedzacie Biebrzański Park Narodowy).

Wiosna to czas wylewu i czas wylęgu ptaków. Latem podziwiamy niezwykłą roślinność, jesienią odbywają się tutaj turnieje godowe jeleni, zaś zimą bliskie spotkanie z łosiem jest niemal pewne.

Biebrzański Park Narodowy atrakcje


Najbardziej popularną i charakterystyczną dla tego regionu atrakcją są wpływy tratwą po Biebrzy. Oczywiście można tu pływać również kajakiem i takie spływy są organizowane, jednak tratwy wyjątkowo kojarzą się z tym miejscem.

W Biebrzańskim Parku Narodowym jest trochę zabytków i miejsc historycznych m.in. Linia Mołotowa. To schrony nad Biebrzą nazywane „zębami Stalina”. Wybierając się na zwiedzanie Parku z przewodnikiem można dowiedzieć się, czemu służyły miejscowe bunkry.

Ponadto, w Biebrzańskim Parku Narodowym znajduje się Carska Twierdza Osowiec, która powstała w XIX wieku za Cara i nie została zburzona przez wroga. Położona jest w samym środku bagien biebrzańskich, dawniej stanowiła ważny element zespołu umocnień broniących zachodnich granic imperium rosyjskiego.

Turyści w Biebrzańskim Parku Narodowym mają także możliwość polatać balonem, odwiedzić wioskę indiańską, wziąć udział w warsztatach garncarstwa, wikliniarstwa oraz robienia witraży.

Czerwone Bagno


Czerwone Bagno jest jednym z najważniejszych punktów zwiedzania Biebrzańskiego Parku Narodowego. Na obejrzenie terenów Czerwonego Bagna należy wygospodarować sobie kilka godzin.

Czerwone Bagno to najdzikszy i najstarszy obszar Parku. W tym miejscu znajduje się rezerwat „Czerwone Bagno”, po którym przemieszczać się można wyznaczonymi ścieżkami. Nie można tu tak po prostu chodzić – to obszar całkowicie izolowany i chroniony. Jak sama nazwa wskazuje, to ogromne bagno, na którym żyją rozmaite gatunki zwierząt, w tym przede wszystkim łosie. Pośrodku rezerwatu znajduje się także nieistniejąca już wieś Grzędy. Stanowiła ona schronienie wśród bagien podczas II wojny światowej. „Wioska znajdowała się dosłownie w środku niczego, a zarówno jej założenie jak i późniejszy kres ma wiele wspólnego z wojną. Trudno aż uwierzyć jak do tego doszło, ale część ludzi, których czekało zesłanie na Sybir przekonała Rosjan aby zostać na terenie Polski. Warunkiem było jednak założenie osady w tak samo srogich i podłych warunkach, jak na Sybirze. Tak też powstały Grzędy pośrodku biebrzańskich mokradeł. Miejsce te było daleko oddalone od cywilizacji, przez co też w 200-osobowej wsi sprawnie rozwijała się partyzantka” - czytamy na zaciszezieloneogrody.pl

Czerwone Bagno zwiedza się podążając ścieżką edukacyjną, którą z dziećmi można przejść w godzinę. Ostatni punkt to taras widokowy pośrodku bagien. Tutaj nie trzeba mieć kaloszy. Spaceruje się kładką. To najłatwiejsza trasa prowadząca przez Czerwone Bagno. Łącznie jest ich kilka. Jeśli możliwość, by przejść wszystkie w suchych butach, jednak nie będzie to takie łatwe. Można też pokusić się o survival, wówczas polecane jest zwiedzanie z przewodnikiem.

Noclegi nad Biebrzą


Gdzie spać w Biebrzańskim Parku Narodowym? Większość turystów poszukuje agroturystyk, ponieważ w naturalnych domowych warunkach łatwiej poczuć naturę. Okolice Biebrzańskiego Parku Narodowego obfitują w oferty gospodarstw agroturystycznych, choć wybierając się tu, można nocować również w kempingach czy w domkach letniskowych.

Nietypową ofertą wśród agroturystyk nad Biebrzą charakteryzuje się Mamucia Dolina. To kompleks klimatycznych drewnianych domków, w których można wynajmować pokoje z łazienkami. Ich ogromnym atutem jest tradycyjny surowy wygląd – chata myśliwego, ogrodnika i dworek klimatem przywodzą na myśl życie wiele dekad temu.

Właściciele Mamuciej Doliny organizują też dodatkowe atrakcje. Odbywają się tu zajęcia z prehistorii, podczas których poznajemy rodzaje polowań, kuchnię epoki kamienia, budowę obozów/obozowisk i formy spędzania czasu wolnego. Ponadto wykopaliska, ogniska, strzelanie z łuków i nauka rozpoznawania tropów zwierząt. Do tego park linowy, ścianki wspinaczkowe oraz spływy, a wszystko w okolicznościach natury i oryginalnych zabudowań Mamuciej Doliny. To zdecydowanie dobre miejsce na wakacje w Biebrzańskim Parku Narodowym z dziećmi.

Spływ Biebrzą


Wiele firm, w tym gospodarstwa agroturystyczne, organizują spływy Biebrzą – tratwami, które stały się już kultowe, oraz kajakami. Tratwa biebrzańska to tak naprawdę pływający mały domek, w którym można leniuchować, wędkować i mieszkać przy jednoczesnym ciągle zmieniającym się krajobrazie.

Chatka na wodzie, która gwarantuje całkowite oderwanie się od szarej rzeczywistości. Spływy tratwami Biebrzą mogą być jednodniowe i wielodniowe. W ich trakcie można kąpać się w Biebrzy, jeść świeżo smażone ryby i poczuć prawdziwą wolność oraz kontakt z naturą. Spływy kajakowe Biebrzą organizowane są podobnie jak na innych rzekach. Spływy kajakowe można organizować według własnych upodobań – organizatorzy dostosowują bazę noclegową, trasę itd., wedle potrzeb danej grupy.

Może cię zainteresować: Tutaj edukacja to wielka przyjemność. Najlepsze parki dinozaurów w Polsce [lista]