Ten błąd popełniają nawet duże portale. 5 istotnych różnic między dodawanymi do żywności syropami
Czytając etykiety artykułów spożywczych, nie raz zauważymy w spisie składników syrop glukozowy lub glukozowo-fruktozowy. Dla wielu konsumentów to żadna różnica – i to cukier i to cukier, a skoro chodzą słuchy, że to ''biała śmierć'', to lepiej odłożyć je z powrotem na sklepową półkę.
Czy naprawdę nie ma znaczenia, który z syropów został dodany do żywności? W rzeczywistości syrop glukozowy i syrop glukozowo-fruktozowy to nie jedno i to samo. Odmienne reakcje organizmu na te składniki oraz wywołane ich spożyciem różne skutki zdrowotne tworzą między nimi zasadnicze różnice. Prezentujemy 5 najważniejszych z nich, które warto znać, zwłaszcza gdy myślimy o diecie naszych pociech.
Wydaje się, że nazwa każdego syropu mówi o nim wszystko, ale warto poznać go w szczegółach.1. Skład
Syrop glukozowy to zagęszczony roztwór glukozy i niskocząsteczkowych wielocukrów (głównie maltozy, czyli cukru złożonego z 2 cząsteczek glukozy). W takim syropie udział czystej glukozy wynosi nawet 90 proc., pozostałą część składu stanowią inne cukry.
Syrop glukozowo-fruktozowy to zaś zagęszczony roztwór cukrów prostych – glukozy i fruktozy. Najczęściej zawiera 55 proc. glukozy i ok. 42 proc. fruktozy oraz ok. 3 proc. innych cukrów, czyli w tym syropie udział fruktozy jest dosyć znaczący.
Syrop glukozowy jako roztwór wodny cukrów prostych i niskocząsteczkowych wielocukrów otrzymywany jest w wyniku enzymatycznej hydrolizy skrobi. Może być to skrobia pszenna lub ziemniaczana. Syrop z ziemniaków ma ten dodatkowy atut, że nie zawiera nietolerowanego przez wielu glutenu.2. Surowiec
Syrop glukozowo-fruktozowy, będący roztworem wodnym cukrów prostych, otrzymuje się z kukurydzy, a dokładniej ze skrobi kukurydzianej. Procesem, który służy do jego produkcji, jest również enzymatyczna hydroliza węglowodanów.
Na różnice między syropami rzutuje mechanizm przyswajania przez organizm wchodzących w ich skład określonych cukrów. Jak nasze i naszych maluchów ''fabryki'' przerabiają te syropy?3. Przyswajalność
W przypadku syropu glukozowego mamy przede wszystkim do czynienia z czystą przyswajalną glukozą. Jest ona wchłaniana w całym ciele, a następnie wykorzystywana do celów energetycznych albo magazynowana przez wątrobę w postaci łatwo i szybko dostępnego glikogenu.
Przyswajanie cukrów z syropu glukozowo-fruktozowego wymaga już więcej zachodu. Fruktoza może być przetwarzana tylko przez jeden organ – wątrobę, który ją wychwytuje. Może być ona następnie przekształcona w glukozę, ale jeśli dieta obfituje w jej duże ilości, wątroba produkuje z niej trójglicerydy, czyli zaczyna zamieniać ją w tłuszcz.
W teorii syrop glukozowy, zwłaszcza na bazie skrobi ziemniaczanej, można uznać za produkt nieszkodliwy. To zwykła glukoza, która jest podstawowym i niezastąpionym źródłem energii dla każdego człowieka. Stanowi ona paliwo dla mózgu i mięśni, dlatego przydatna jest zwłaszcza przed większym wysiłkiem fizycznym lub intelektualnym. Trzeba jednak pamiętać, że nadmiar każdej substancji, w tym glukozy, zawsze szkodzi.4. Zdrowie
Nadwyżka fruktozy w diecie odpowiada za nadciśnienie. Ponadto fruktoza podnosi cholesterol, sprzyja wzrostowi stężenia trójglicerydów we krwi, co z kolei przyczynia się do rozwoju zmian miażdżycowych i zwiększa ryzyko chorób serca. Inaczej reaguje na nią mózg, co skutkuje zwiększeniem jego apetytu na słodycze.
Kto nie słyszał powiedzenie, że ''cukier tuczy''. Nie da się ukryć, że od nadmiaru ''słodkich'' składników na własne życzenie fundujemy sobie kolejne kilogramy. Cukier cukrowi jednak nierówny i dlatego skala tego przyrostu na wadze wygląda różnie przy porównaniu glukozy i fruktozy.5. Sylwetka
Przez długi czas panowało przekonanie, że to glukoza jest głównym sprawcą nadwagi. W ostatnich latach wykazano jednak, że to fruktoza ma bardzo dużo na sumieniu, jeśli chodzi o szkodzenie ludzkiej sylwetce, stąd dostrzega się związek między nią a epidemią otyłości w USA.
Który zatem z syropów doprowadzi do widocznej na wyświetlaczu wagi alarmującej masy ciała?
O wiele większe ryzyko nadwagi będzie związane z nadmierną konsumpcją produktów zawierających syrop glukozowo-fruktozowy niż syrop glukozowy.
Z tego porównania płynie wniosek, że syrop glukozowy stanowi zdrowszą alternatywę od tego z dużą zawartością fruktozy. Mimo wszystko w głowie rodzica może jednak zaświtać pytanie, czy w ogóle dzieciom powinno podawać się taki wynalazek jak syrop glukozowy? Jak twierdzi Aldona Kopczyńska, dietetyczka z Poradni „Dobry Dietetyk”, musimy podejść do tego z głową.Podsumowanie
Jakie są więc zasadnicze przeciwwskazania do podawania takiego syropu? – Głównym przeciwwskazaniem jest już istniejąca nadwaga lub otyłość, a także zaburzenia metaboliczne w postaci podwyższonego poziomu cukru we krwi (cukrzyca) lub insuliny we krwi (hiperinsulinemia) – tłumaczy dietetyczka. I o tym pamiętajmy, robiąc w sklepie zakupy dla naszych pociech.Syrop glukozowy bywa czasem składnikiem artykułów żywnościowych dla dzieci, np.: mleka modyfikowanego. Jest on dodawany do produktów w celu poprawy cech organoleptycznych, głównie smaku lub w celu zastąpienia laktozy, gdy jest ona przez dziecko nietolerowana. Nie należy jednak przesadzać z tym składnikiem w diecie, ponieważ jego częste spożywanie powoduje skoki poziomu zarówno cukru, jak i hormonu insuliny we krwi, inicjując lub pogłębiając istniejące zaburzenia metaboliczne. Oczywiście są takie sytuacje, kiedy zastąpienie nietolerowanej przez dziecko laktozy syropem glukozowym jest wręcz uzasadnione, ale warto jednakże powyższy produkt w miarę możliwości ograniczać z codziennej diety.