Tego zdania lepiej nie mówić nastolatkowi. Wydaje się niewinne, ale rani na lata

Każdy dorosły pamięta jakieś zdanie z dzieciństwa, które "wryło mu się" w głowę – czasem była to pochwała, ale częściej bolesna uwaga.

U nastolatków, którzy są szczególnie wrażliwi na ocenę innych, takie słowa mają jeszcze większą moc. To okres, w którym młody człowiek szuka odpowiedzi na pytanie: "kim jestem i czy dam sobie radę w życiu?". A wtedy każdy komunikat od dorosłego działa jak pieczęć.

"Z takimi ocenami nic nie osiągniesz".

Niby drobna uwaga, wypowiedziana w pośpiechu lub frustracji. Ale dla nastolatka to nie jest komentarz do szkolnych wyników, lecz wyrok na całe jego życie.

Nie słyszy troski ani motywacji – słyszy, że jest bezwartościowy tu i teraz, że jego przyszłość została już przekreślona.

Okres dojrzewania to moment, kiedy każde słowo waży więcej niż myślimy. Nastolatek dopiero buduje obraz samego siebie, a takie zdanie potrafi go złamać.

Zamiast mobilizacji pojawia się wstyd i poczucie porażki. Młody człowiek zaczyna wierzyć, że faktycznie "nic nie osiągnie" – i nawet jeśli później odniesie sukces, w głowie wciąż może słyszeć echo tego bolesnego komunikatu.

Rodzic czy nauczyciel często wypowiada takie zdania z przekonaniem, że to "dla dobra dziecka", że to forma ostrzeżenia, która ma zmotywować. Tymczasem dziecko odbiera coś odwrotnego: zamiast wiary w swoje możliwości dostaje etykietę, którą trudno zdjąć. Ta podwójność – intencja troski, a efekt destrukcji – sprawia, że takie komunikaty są wyjątkowo toksyczne.

Krytyka wyników nie musi oznaczać krytyki człowieka. Zamiast powiedzieć: "Z takimi ocenami nic nie osiągniesz", można przecież zapytać: "Co sprawia ci trudność?" albo "Jak mogę ci pomóc?".

Wsparcie nie wyklucza wymagań – chodzi o to, by nie podcinać skrzydeł, tylko pokazywać, że trudności są do pokonania.

Słowa nie są obojętne: mogą stać się źródłem traumy, ale też mogą być fundamentem, na którym nastolatek zbuduje wiarę w siebie.