Tak wygląda toaletowa paranoja nad Bałtykiem. "Zarabiają na gofrach, a my chodzimy po krzakach"

Co roku miliony Polaków ciągną nad morze z nadzieją na relaks, jod, gofry z bitą śmietaną i łapanie promieni słońca. Tyle że kiedy już się rozłożysz na piasku, dziecko zje swoją porcję kukurydzy, wypije soczek i powie magiczne "mamo, muszę" – zaczyna się coś, co bardziej przypomina survival niż urlop.

Bo toalety nad polskim morzem są albo zamknięte, albo zlokalizowane tak daleko, że szukanie ich w upale z pięciolatkiem to wyprawa godna reportażu wojennego.

Nikogo już chyba nie dziwi widok dziecka z opuszczonymi spodniami przy krzaku rokitnika. Ani matki trzymającej ręcznik jako prowizoryczną zasłonę. To obrazek równie powszechny jak wata cukrowa. Tyle że to nie jest folklor, który wspominamy z sentymentem. To po prostu wstyd.

W wielu miejscowościach publiczna toaleta to luksus. A jeśli już istnieje – często jest czynna tylko "w sezonie", czyli według lokalnego rozumienia: od lipca do września, i tylko od 10:00 do 18:00. Spróbuj znaleźć otwartą toaletę w czerwcu, o 8 rano lub po zachodzie słońca. Powodzenia. Najczęściej kończy się tak samo – krzaki, las, wydmy.

Władysławowo, Hel, Dębki, Ustka – to nie są zapomniane przez Boga wsie. To miejsca, które każdego lata pękają w szwach. Restauracje podnoszą ceny, hotele liczą obłożenie, a samorządy z dumą mówią o liczbie turystów. Ale gdzie w tym wszystkim miejsce na infrastrukturę sanitarną?

A jeśli już znajdziemy toaletę – nierzadko o wątpliwej higienie, to trzeba za nią zapłacić, nierzadko słono, jeśli wziąć pod uwagę, że płacimy za załatwienie podstawowej potrzeby. Kiedyś była to przysłowiowa złotówka, dzisiaj coraz częściej ok. 5 złotych. Mało? To wyślijmy "na kibelek" czteroosobową rodzinę.

Weźmy pod uwagę, że na plaży chcemy spędzić cały dzień, a pęcherz kilkulatka (i dorosłego po lemoniadzie) do stalowych nie należy. Nie mówiąc o wykluczeniu menstruacyjnym – co z kobietami, które potrzebują wtedy częstszej higieny?

Lekką ręką możemy więc wydać kilkadziesiąt złotych!

To nie jest wyłącznie problem komfortu. To kwestia godności, zdrowia i czystości środowiska. Plaże bez dostępu do toalet to plaże, na których ludzie muszą załatwiać się "na dziko". Nie dlatego, że chcą. Dlatego, że muszą.

Nie chodzi o to, że rodzice wymagają marmurowych łazienek z muzyką relaksacyjną i przewijakiem. Chcieliby po prostu, żeby ich dziecko nie musiało siusiać w lesie. Żeby mogli pójść do czystej toalety bez konieczności marszu przez pół miasta. Żeby nie musieli za każdym razem kupować gofra, bo jedyna łazienka w okolicy jest "tylko dla klientów".

To naprawdę nie jest wygórowane oczekiwanie. A jednak co roku tysiące rodzin przeżywają tę samą frustrację. I co roku nikt nie wyciąga wniosków.

Nie trzeba być inżynierem infrastruktury, żeby zrozumieć, że przy plaży, gdzie codziennie przebywa kilka tysięcy osób, toaleta powinna być czymś oczywistym. I to nie jedna na trzy kilometry. Każda gmina nadmorska powinna traktować dostęp do sanitariatów jak podstawowe zadanie – nie fanaberię.

Bo czym różni się matka w Dębkach od matki w Barcelonie? Albo senior w Świnoujściu od turysty w Kopenhadze? Tam nikt nie musi szukać krzaka, żeby godnie załatwić swoje potrzeby. Dlaczego u nas nadal to norma?

Toaleta nad morzem to nie luksus. To ludzka potrzeba. I nikt nie powinien się za nią wstydzić.