Redakcja MamaDu
Wymiana spojrzeń, dotyk, reakcja na uśmiech – te proste gesty są fundamentem, na którym budowana jest zdolność naszych dzieci do empatii, która kształtuje się już od momentu narodzin. Wsparcie bliskich tylko wspiera ten proces.
Proces rozwijania się empatii u dzieci jest fascynującym zagadnieniem z zakresu psychologii rozwojowej, stanowiącej cenne źródło wiedzy dla rodziców i opiekunów. Wiedza ta pozwala im lepiej wspierać swoje dzieci w odkrywaniu świata emocji, a także w budowaniu fundamentów dla przyszłych relacji społecznych swoich pociech. Przyjrzyjmy się wspólnie tym zagadnieniom i pomyślmy, jak możemy wpleść je w zabawę, tworząc tym samym solidne podstawy dla emocjonalnego i społecznego rozwoju dzieci.
Empatia, rozumiana jako zdolność do odczuwania i rozumienia emocji innych, jest jedną z najważniejszych cech w rozwoju emocjonalnym dziecka. Proces ten rozpoczyna się niemal natychmiast po narodzinach, gdy pierwsze interakcje z rodzicami kształtują podstawy percepcji emocjonalnej.
Początkowo empatia manifestuje się w bardzo prostych reakcjach – na przykład niemowlę może zacząć płakać, słysząc płacz innego dziecka. To instynktowna reakcja, która z czasem ewoluuje w bardziej złożone formy współodczuwania.
W miarę dorastania dzieci zaczynają dostrzegać subtelniejsze sygnały emocjonalne i uczą się, jak ich działania wpływają na innych. Rodzice i opiekunowie poprzez codzienne czynności, takie jak wspólne zabawy, czytanie książek czy rozmowy o emocjach, mają niepowtarzalną okazję, aby zaszczepić i pielęgnować u swoich dzieci zrozumienie i troskę o uczucia innych.
Jako dorośli mamy nie tylko przywilej, ale i obowiązek bycia dla dzieci przewodnikami po skomplikowanym świecie emocji. Nasze własne reakcje na różnorodne sytuacje życiowe są dla nich świetnymi lekcjami empatii. Dzieci, jak małe gąbki, chłoną wszystko, co widzą i słyszą, dlatego tak istotne jest, byśmy byli świadomi tego, co przekazujemy poprzez nasze słowa, gesty, a nawet przez samą naszą obecność.
Empatię u dziecka można rozwijać poprzez modelowanie zachowań. Jeśli dziecko widzi, że jego rodzic reaguje z troską na czyjś smutek, uczy się, że troska o emocje innych jest ważna. Proste czynności, takie jak podziękowanie komuś za pomoc czy wyrażenie zrozumienia dla frustracji innej osoby, mogą być idealnymi przykładami dla małych obserwatorów.
Co więcej, aktywne uczestnictwo dorosłych w zabawie, podczas której emocje są wyraźnie eksplorowane i nazwane, skutecznie buduje dziecięce fundamenty empatii. Opowiadając historie i bawiąc się razem w odgrywanie ról i scenek z życia codziennego, dzieci uczą się rozumieć i odczuwać emocje innych, co jest kluczowym elementem w budowaniu głębokich i trwałych relacji międzyludzkich. W ten sposób maluchom łatwiej zrozumieć, co spowodowało, że koledze na placu zabaw było przykro i dlaczego lepiej dzielić się zabawkami niż je komuś zabierać.
Rola dorosłych w rozwijaniu empatii u dzieci jest nie do przecenienia. To my jesteśmy ich pierwszymi nauczycielami i przewodnikami w nauce, jak być troskliwymi i wyrozumiałymi członkami rodziny czy grupy społecznej.
Naśladowanie sytuacji społecznych w zabawie jest szczególnie wartościowe, ponieważ pozwala dzieciom eksperymentować z różnymi rolami i perspektywami w bezpiecznym, kontrolowanym środowisku. Odgrywając scenki z życia rodzinnego, żłobka, placu zabaw czy nawet wcielając się w ulubione postaci z bajek i odtwarzając sytuacje z ich udziałem, dzieci uczą się identyfikować emocje innych, a także odkrywają skutki swoich działań w społecznym kontekście. To pomaga im zrozumieć, że każda akcja wywołuje reakcję, a każde zachowanie wpływa na innych – to fundamentalne prawdy, które są niezbędne dla budowania empatii.
Lalki, pluszaki czy klocki pozwalają kreować nieskończoną liczbę scenariuszy, w których emocje odgrywają centralną rolę. Dziecko, opiekując się lalką, uczy się troski i rozwija empatię, próbując zrozumieć, czego zabawka może potrzebować – jedzenia, snu albo pocieszenia. Podobnie, budując z klocków dom dla rodziny zwierzątek, młody człowiek intuicyjnie uczy się, jak zapewnić im bezpieczeństwo i komfort.
Dodatkowo zabawki mogą służyć jako narzędzie do wyrażania własnych uczuć i emocji. Wcielając się w ulubioną postać, dzieciom łatwiej jest opowiedzieć lub pokazać, smutek, złość albo strach. To nie tylko pomaga w rozwoju empatii, ale także w budowaniu samoświadomości emocjonalnej i zdolności do radzenia sobie z trudnymi uczuciami. Tutaj także nieoceniona jest obecność rodzica podczas zabawy i wytłumaczenie, dlaczego czasem pojawiają się trudne emocje i jak sobie z nimi radzić.
Dzięki swojej prostocie i wszechstronności klocki LEGO DUPLO dla dzieci już od 1,5 roku życia umożliwiają naszym pociechom eksplorowanie różnorodnych sytuacji życiowych poprzez zabawę, rozwijając przy tym troskę, współczucie i współodczuwanie.
Dzieci, bawiąc się zestawami klocków LEGO DUPLO, tworzą własne małe światy, w których mogą naśladować i poznawać różne aspekty życia codziennego i społecznego. A my, rodzice, tworząc odpowiednie scenariusze zabawy, dajemy im okazję do rozwijania empatii i wrażliwości.
Poznajmy przykładowe pomysły na zabawę, w których nasz maluch wcieli się w rolę opiekuna i z radością zadba o bohaterów swoich ulubionych zestawów LEGO DUPLO.
Zestaw LEGO DUPLO "Opieka nad zwierzętami na farmie" (10416) zaprasza dzieci do zajęcia się uroczą gromadką zwierząt gospodarskich, wśród których znajdują się koń, owca, kot, krowa, cielątko, i kura – każde wymagające unikalnej troski i uwagi.
Oto kreatywne scenariusze zabawy, które warto wdrożyć:
Zestaw klocków LEGO DUPLO "Opieka nad pszczołami i ulami" (10419) skupia się na edukacji przyrodniczej, przekazując ważne lekcje o roli pszczół w naszym ekosystemie. Oto przykłady kreatywnych zabaw:
Kluczową rolę w każdej z tych zabaw odgrywa zaangażowanie i kreatywność dziecka, wspierane przez rodzica. Dzięki takiej interakcji dzieci uczą się odpowiedzialności za inne istoty i za środowisko naturalne, w którym żyją, rozwijając empatię i zdolność do rozumienia potrzeb innych.
Zabawa jest nieodłącznym elementem dzieciństwa, ale jej rola wykracza daleko poza prostą rozrywkę. Zabawa, która angażuje wyobraźnię i kreatywność dzieci, pełni kluczową rolę w ich emocjonalnym i społecznym rozwoju. Kiedy dzieci bawią się, uczą się rozumieć świat wokół siebie, w tym złożoność ludzkich emocji i społecznych interakcji. Zabawa oferuje bezpieczne środowisko, w którym mogą eksplorować różne role, rozwiązywać problemy, rozumieć swoje emocje i rozwijać empatię.
Rodzice i opiekunowie, angażując się w zabawy swoich dzieci, mają niepowtarzalną okazję do wzmacniania więzi emocjonalnych. Wspólna zabawa to czas, kiedy można uczyć dzieci przez naśladownictwo, pokazując, jak ważne są troska, uwaga i wzajemny szacunek. To także idealny moment na wpajanie wartości, takich jak empatia i zrozumienie dla innych, które są fundamentem zdrowych relacji międzyludzkich.
Ponadto nauka poprzez zabawę jest jedną z najskuteczniejszych metod edukacji, zanim dziecko pójdzie do przedszkola. Dzieci najlepiej przyswajają wiedzę, kiedy są zaangażowane w działanie, które ich interesuje i bawi. Przez zabawę, nawet nie zdając sobie z tego sprawy, dzieci uczą się zależności przyczynowo-skutkowych, rozpoznawania i nazywania emocji, a także radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
Budowanie relacji poprzez zabawę jest nie tylko możliwością nauczenia dziecka ważnych umiejętności społecznych, ale również sposobem na utrwalenie poczucia bezpieczeństwa i przynależności. Wszystko to przygotowuje nasze pociechy do dorosłego życia, w którym empatia, zrozumienie i współpraca są kluczowymi kompetencjami.
Warto docenić moc zabawy i poświęcić czas na wspólne aktywności z dziećmi. Takie inwestycje w czas i uwagę przynoszą długofalowe korzyści, kształtując osoby gotowe do empatycznego i pełnego zrozumienia dla innych życia w społeczności. Niech każdy moment zabawy będzie świadomie wykorzystany do budowania fundamentów, na których dzieci będą mogły oprzeć swoje przyszłe życie.
MATERIAŁ REKLAMOWY
Dołącz do zamkniętej grupy rodziców na Fb! Tu rozmawiamy i wygrywamy nagrody.