Neutralność płciowa to coś więcej niż szare ściany w pokoju dziecięcym i beżowe śpioszki dla bobasa. Ten nurt wychowania zdobywa wielu zwolenników, bo zrzuca z dzieci ciężar dostosowania społecznego na rzecz ich wyborów i swobody w podejmowaniu decyzji.

Mówienie o dziecku "dziecko" zamiast "syn", "córka", "chłopiec", "dziewczynka" zaczyna być coraz bardziej popularne. A kilka lat temu otworzono w Szwecji przedszkole, w którym opiekunowie zwracali się do dzieci neutralnymi zaimkami. Niedawno Aleksandra Domańska wyznała, że nadała swojemu synowi imię neutralne płciowo i w takim duchu zamierza go wychować.

Neutralność płciowa to nic, czego powinniśmy się bać albo atakować. Ten sposób wychowania zniechęca rodziców do sterowania dzieckiem na siłę, a zaprasza do wsłuchania w jego potrzeby i wychowanie dorosłego, który będzie mógł przyjąć i łączyć role społeczne zgodne z nim samym.

Kiedy dziecko rozumie swoją płeć?

Niektórzy badacze twierdzą, że pierwsze skojarzenia i wnioski związane z płcią wyciągają już 6-miesięczne niemowlęta. I wpływ na to ma nie tyle kolor poduszek w łóżeczku, co przede wszystkim zwroty rodziców i sposób rozmowy z dzieckiem.

Używanie konkretnych zaimków, mówienie o braterskiej lub siostrzanej miłości w kontekstach zarówno pozytywnych, jak i negatywnych oraz zdrabnianie zwrotów w rozmowach z dziewczynkami jest już sterowaniem do roli zgodnej z płcią.

Dzieci w wieku przedszkolnym rozumieją już, czy są chłopcem, czy dziewczynką i zaczynają obserwować swoich rówieśników i powielać wzorce zachowań, które notabene wszyscy wynieśli z domu sterowanego według płci.

Neutralność płciowa zapewnia płynność w wymianie zabaw i zainteresowań wśród dzieci, nie projektując w nich pojęcia dziewczęcych i chłopięcych zachowań. W ten sposób dzieci poznają siebie nawzajem, a nie stereotypowe wyobrażenie o 3-latku w spódniczce lub spodniach i tego, w co może lub nie może się bawić.

Nowa era zabawek dla dzieci

Wychowanie neutralne płciowo nie oznacza przekonywania na siłę, że rzeczy dziewczęce i chłopięce nie istnieją. To raczej zaznaczenie, że ich nazwy, kolory czy faktury nie są tożsame z granicą płci. Każde dziecko może po nie sięgnąć. Jeśli dziewczynka zachwyci się lalką, to jest ok, jeśli chłopiec ciężarówką, to też dobrze. Ich wybór jest właściwy, bo jest ich.

Serwis Parents.com zauważa, że w ostatnich latach coraz bardziej popularne stają się zabawki z zakresu techniki, nauki i robotyki dedykowane dziewczynkom. W domyśle mają oswajać i zachęcać dziewczynki do "chłopięcych" zajęć. Jednak ten trend nie działa w drugą stronę - tworzenie zabawek "kobiecych" dla chłopców nie przyjmuje się. To jest przejaw nierówności.

I to może być niepokojące, bo pogłębia dysproporcje ambicjonalne oraz socjalne pomiędzy kobietami i mężczyznami. Dziewczynki rozwijają się na poziomie tradycyjnej roli społecznej oraz nowych szans. Chłopcy pozostają w tyle, choć zmiany społeczno-kulturalne są nieuniknione i brak przygotowania do nich już w okresie dziecięcym sprzyja polaryzacji poglądów i poczuciu wykluczenia.

Zasady rodzicielstwa neutralnego płciowo

Wychowanie dziecka neutralnego płciowo może być dla niego i jego rodziny szansą na rozwój oraz dostrzerzenie możliwości poza "bańką", w której dotychczas żyli. Rodzice, którzy wychowują dzieci neutralne płciowo, stosują tych 8 zasad:

1. Od niemowlęcia starają się ubierać dziecko w rzeczy, które mogą mu się podobać, a nie pasują do "małej księżniczki" lub "dzielnego chłopczyka".

2. Kupują zabawki bez ograniczeń - samochody, lalki, zestawy eksperymentów, pluszaki, kuchenki, książki. Tak by dziecko wiedziało, że nie ma dla niego limitów w zabawie.

3. Uprzedzają innych, że wychowują dziecko neutralne płciowo. Dziecko i tak zetknie się z wiadomościami dotyczącymi płci, ale nikt nie powinien wtłaczać je w schemat i budować w nim przekonania, że jest mniej warte albo nieokreślone tylko dlatego, że nie ubiera się lub bawi tak jak stereotypowe dziecko jego płci. Neutralni rodzice upewniają się, że babcia ani dziadek nie zacznie przekonywać dziecka, że "dziewczęce" lub "chłopięce" coś jest lepsze niż wybór, który ma teraz.

4. Pokazują możliwości i nie boją się rozmawiać o różnorodności. Wychowywanie w duchu gender neutral to także pokazanie dziecku, że świat nie dzieli się tylko na chłopców i dziewczynki, a form poszukiwania swojej ścieżki, płciowości, charakteru może być o wiele więcej niż tylko te dwie. Oglądają filmy, czytają książki, chodzą na parady, które pokazują i nazywają różnorodność bez negatywnego przekazu.

5. Pozwalają dziecku decydować o tym, co dla niego dobre. Oczywiście wyznaczają zasady bezpieczeństwa, ale w kwestii ubioru, jedzenia, zainteresowań itp. słuchają dziecka, obserwują je i podążają jego śladem, zamiast nakazywać posłuszeństwo woli rodzica.

6. Przyglądają się swoim uprzedzeniom i zmieniają je. Rodzice nie są wolni od stereotypów i przekonań, jednak świadomi dorośli pracują nad korektą poglądów, jeśli chcą wychować wolne dziecko. Pamiętają, że ich doświadczenia różnią się od tych, które przeżywa ich dziecko i nie narzucają swojej woli.

7. Nie przypisują płci do czynności i nie określają, że jakieś zachowanie nie przystoi chłopcu lub dziewczynce. Zachęcają dziecko do próbowania nowych aktywności bez względu na to, co zgodne jest z "normami" przypisanymi jego płci.

8. Dzielą się obowiązkami i są równi w związku. Działający w zespole rodzice, którzy nie przypisują sobie i swojemu partnerowi stereotypowych ról społecznych, są najlepszym modelem do nauki dla dziecka wychowywanego neutralnie płciowo.

Neutralność płciowa to pozwolenie dziecku na podążanie własną ścieżką, a także praca rodziców nad pozbyciem się jedynych słusznych przekonań, które narzuciło im tradycyjne wychowanie. Bo to właśnie rodzice budują bezpieczny świat swoim dzieciom, w którym mogą być sobą.