W Polsce ponad 72 tys. dzieci jest pozbawionych pieczy rodzicielskiej. Najlepszą formą opieki dla nich są oczywiście rodziny zastępcze, jednych tych od lat brakuje. W czasie pandemii kryzys pogłębił się jeszcze bardziej. O tym, jak działają Wioski Dziecięce i jak zostać rodzicem dla potrzebujących maluchów opowiada Aleksandra Sikorska, psycholog w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce.
SOS wioski dziecięce to domy pełne miłości. Dają szanse na normalne życie dzieciom, które znalazły się w potrzebie.
Rodzicem SOS mogą zostać zarówno osoby samotne, jak i pary. Dzietni i bezdzietni - muszą tylko być gotowi dać miłość i wsparcie tym, którzy najbardziej go potrzebują.
Rodzin zastępczych wciąż brakuje, a liczba dzieci, które na nie czekają, stale rośnie. Może to ty możesz pomóc?
Ile dzieci otrzymują pod opiekę rodzice, czy mają wpływ na to, które dzieci do nich trafią?
Każde małżeństwo lub samodzielny rodzic SOS pełni zwykle opiekę nad 4-6 dzieci w różnym wieku, często są to dzieci z jednego rodzeństwa. Rodzic/Rodzice SOS zachowują wpływ na to, które dzieci trafią do ich rodziny; ta decyzja jest podejmowana zespołowo, przy pomocy specjalistów z SOS Wioski Dziecięcej (psychologa, pedagoga, pracownika socjalnego).
Rodzice SOS wraz ze specjalistami oceniają swoje możliwości i umiejętności, decydują, czy będzie możliwe zapewnienie właściwej opieki i odpowiedzi na potrzeby konkretnego dziecka. Czy przyjęcie do tej właśnie rodziny jest najlepszym dla niego rozwiązaniem, uwzględniając też potrzeby pozostałych dzieci w rodzinie.
Porozmawiajmy o pieniądzach. Kiedy para przyjmuje piecze, to obydwoje otrzymują wynagrodzenie, czy tylko jedno z nich, a drugie pracuje zawodowo?
Rodzic SOS to sposób na życie, ale też zawód. Profesjonalnym opiekunom wypłacamy wynagrodzenie. Samodzielny rodzic SOS, ze względu na dużą ilość zadań związanych z opieką i pracą z dziećmi raczej nie podejmuje równolegle innej pracy zawodowej.
W przypadku małżeństw jedno z rodziców SOS pełni tę rolę „pełnoetatowo” (i otrzymuje pełne wynagrodzenie). Drugie go wspomaga (otrzymuje niższe wynagrodzenie) i ma możliwość podjęcia drugiej pracy zawodowej poza Wioską Dziecięcą na część lub cały etat.
Istnieją ograniczenia wiekowe, ile najmniej, ile najwięcej lat mogą mieć kandydaci?
Nie ma sztywnych ograniczeń wiekowych. Zachęcamy do podjęcia się tego zadania osoby, które mają już za sobą pewne doświadczenia zawodowe lub prywatne związane z opieką nad dziećmi. Ale również z pracą z dziećmi, np. jako nauczyciele. A równocześnie są gotowe poświęcić najbliższe 10 lat na pełnienie roli mamy czy taty SOS.
W opiece zastępczej najbardziej wskazane jest, żeby różnica wieku między opiekunami zastępczymi a dziećmi, którymi się opiekują, była podobna jak pomiędzy rodzicami i dziećmi.
Ile czasu mija od zgłoszenia do objęcia pieczy nad dziećmi?
Proces trwa około roku, w zależności od dostępności kandydata na spotkania i badania psychologiczne, ale i terminów szkolenia dla kandydatów na rodziców zastępczych, organizację stażu dla kandydatów w Wiosce Dziecięcej. Wszystko trzeba zgrać.
Jak wyglądają warunki bytowe takiej rodziny? Wioska to domy, mieszkania?
W każdej Wiosce SOS znajduje się kilkanaście domów jednorodzinnych. Rodzina SOS samodzielnie zamieszkuje jeden z takich domów. Jest w nim miejsce na sypialnie dzieci, pokój rodzica czy pary, część wspólna, w której rodzina spędza czas wolny, przygotowuje i spożywa posiłki. Każda rodzina dysponuje budżetem domowym, którego wysokość zależy od liczby i wieku dzieci.
Zdarza się, że dziecko jest zabierane z takiej pieczy po roku, dwóch?
W przypadku dzieci kierowanych do SOS Wiosek Dziecięcych ta sytuacja jest stosunkowo rzadka ze względu na to, że trafiają do nas najczęściej liczne rodzeństwa. Zarówno szybki powrót dzieci do rodziny biologicznej może być trudniejszy, jak i znalezienie rodziny adopcyjnej np. dla czwórki rodzeństwa.
Dla większości naszych dzieci dom w Wiosce Dziecięcej stanie się ich domem na wiele lat, aż do usamodzielnienia, dając możliwość nawiązania z rodzicami SOS bliskich, trwałych więzi.
W pandemii jest mniej zgłoszeń potencjalnych rodziców. Czy wasz problem wynika z przedłużonych procedur szkoleniowych online, czy raczej sytuacji epidemiologicznej w kraju?
Jedno i drugie. Zgłoszeń jest mniej, poza tym osoby zgłaszające wycofują się, często ze względu na kwestie związane z pandemią. Dodatkowo proces kwalifikacji kandydatów przedłuża się na etapie szkolenia dla kandydatów na rodziców zastępczych. Te szkolenia są prowadzone przez lokalnych organizatorów pieczy zastępczej, najczęściej komórki w PCPR-ach.
Przed pandemią odbywały się z kilkunastoosobowych grupach, przez jakiś czas w ogóle nie mogły się odbywać ze względu na obostrzenia. Teraz częściowo są organizowane online. Czas oczekiwania na szkolenie jest dłuższy.
Czy można zostać "ciocią" w takiej wiosce albo rodzicem jednego, dwojga dzieci?
Jeśli ktoś chciałby zostać rodzicem zastępczym dla jednego–dwojga dzieci, może zgłosić się do lokalnego organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, gdzie otrzyma wsparcie w założeniu rodziny zastępczej w swoim miejscu zamieszkania. My obecnie niestety nie tworzymy takich małych rodzin.
Natomiast „ciocią” można oczywiście zostać – zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej, na której pojawiają się wszystkie aktualne ogłoszenia rekrutacyjne. Ciocia – czy też asystentka (lub asystent) - wspiera pracę Rodziców SOS. Jest to bardzo ważna rola. Bywa, że z czasem asystenci podejmują się roli rodzica SOS.
Kto sprawuje pieczę nad dziećmi w czasie urlopu rodziców?
Rodziców SOS na co dzień wspomaga asystentka lub asystent – pomaga w opiece nad dziećmi popołudniami, kiedy jest najwięcej pracy. Ta sama osoba zastępuje mamę czy tatę SOS podczas ich dni wolnych. Dzieci dobrze znają ciocię czy wujka, którzy w tym okresie zajmują się nimi, a Rodzice SOS są spokojni o to, że dzieci są pod dobrą, profesjonalną opieką.
Asystenci mają wykształcenie pedagogiczne lub wcześniejsze doświadczenie w opiece nad dziećmi.
Na kogo czekacie?
Szukamy osób, które chcą stworzyć ciepły, rodzinny dom dla gromadki dzieci.
Zapraszamy osoby samotne, jak i małżeństwa, osoby zarówno bezdzietne jak i
posiadające własne dzieci, które zdecydują się zamieszkać w jednej z naszych
SOS Wiosek Dziecięcych. Obecnie najpilniej szukamy Rodziców SOS do Wioski
Dziecięcej w Siedlcach.
Chcesz pomóc? Wyślij CV oraz list motywacyjny na adres rodzice@sos-wd.org.
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce od ponad 37 lat pomaga
dzieciom pozbawionym opieki rodziców oraz tym z rodzin w trudnej sytuacji
życiowej. W 2021 roku Stowarzyszenie pomogło 1815 potrzebującym dzieciom.
Jest częścią międzynarodowej organizacji SOS Children’s Villages, obecnej w
136 krajach świata. Stowarzyszenie prowadzi cztery SOS Wioski Dziecięce, gdzie
opuszczone i osierocone dzieci znajdują troskliwy dom i opiekę. Równolegle do
opieki zastępczej, rozwijane są również działania profilaktyczne, w ramach
Programu SOS Rodzinie", którego celem jest ochrona dzieci przed utratą opieki i
zapewnienie rodzinom kompleksowego wsparcia, w tym pomocy psychologicznej i terapeutycznej.