Juul, Montessori, Korczak. 10 cytatów, które o wychowaniu mówią więcej niż niejeden podręcznik

Właśnie dlatego z pomocą przychodzą nam wielkie umysły, które poświęciły całe życie, by zgłębiać wiedzę dotyczącą wychowania dziecka. "Nie ma wolności bez samodzielności", "Najlepsza metoda wychowawcza to jej brak", "Nie ma dzieci – są ludzie" – to najbardziej znane cytaty wybitnych pedagogów Marii Montessori, Jespera Juula i Janusza Korczaka.

1. Nadmierne pochwały mogą być szkodliwe

"Pochwała nie buduje u dziecka poczucia własnej wartości. Jeśli rodzice i otoczenie zachowują się tak, jakbyś był mistrzem świata we wszystkim, to kiedy znajdziesz się w prawdziwym świecie, możesz doznać szoku. Bo tam przecież znajduje się mnóstwo innych mistrzów świata. Nagle otacza cię tłum ludzi, którzy w swoich rodzinach byli numerem jeden. Rodzice, którzy w ten sposób hodują dzieci, oddają im niedźwiedzią przysługę, bo one później nie potrafią zaakceptować, że życie może sprawiać ból, że człowiek może być rozczarowany i zły. Są jak pianiści, którzy w fortepianie akceptują tylko białe klawisze. To straszna sytuacja, która czyni z dzieci uczuciowe kaleki". Jesper Juul

2. Dorosły i dziecko powinni się od siebie uczyć

"Dziecko i dorosły to dwie różne części ludzkości, które nawzajem wpływają na siebie i przy obopólnej pomocy powinny współistnieć w harmonii. To nie jest więc tylko tak, że dorosły musi pomagać dziecku, ale także dziecko musi pomagać dorosłemu". Maria Montessori

3. Dziecko ma w sobie wewnętrzną mądrość

"Dziecko nie może myśleć «jak dorosły», ale może dziecięco zastanawiać się nad poważnymi zagadnieniami dorosłych; brak wiedzy i doświadczenia zmusza je, by inaczej myślało". Janusz Korczak

4. Dziecko to człowiek, nie "projekt"

"Niebezpiecznie jest robić z dziecka «projekt». Jest to równoznaczne z negacją jego indywidualności i godności. Wielu rodziców tak czyni, ponieważ zależy im na zapewnieniu mu lepszego dzieciństwa niż to, które sami mieli. To piękny cel, ale niejednokrotnie powoduje, że tracimy z oczu potrzeby, granice i cele naszego dziecka". Jesper Juul

5. Zanim zaczniesz wychowywać dziecko, poznaj siebie

"Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków". Janusz Korczak

6. "Nie" dla wszelkich kar fizycznych

"Jestem bezwzględnym, nieubłaganym przeciwnikiem kary cielesnej. […] Kto uderza dziecko, jest jego oprawcą". Janusz Korczak

7. Dzieci wychowują się przez obserwację

"To, co rodzice nazywają wychowaniem, nie przynosi żadnego efektu wychowawczego. Ich słowa wpadają dzieciom jednym uchem, a wypadają drugim. Wychowanie dzieci dokonuje się, jeśli można tak powiedzieć, między wierszami. Jak dzieci uczą się radzić sobie z konfliktami? No właśnie, obserwują, jak dorośli to robią. Nic nie pomogą napomnienia, że należy ze sobą rozmawiać grzecznie, skoro oni sami obrzucają się wyzwiskami. Dzieci nie robią tego, co im mówimy, one robią to, co my robimy". Jesper Juul

8. Pierwszy okres życia dziecka jest bardzo ważny

"Okres wczesnego dzieciństwa jest bez wątpienia najbogatszy. Poprzez wychowanie trzeba go wykorzystać w każdy możliwy sposób. Straty tego czasu nie da się odnowić". Maria Montessori

9. Dajmy dzieciom prawo do wyrażania swoich emocji

"Nie należy dziecka specjalnie uspokajać, odwracać jego uwagi czy pocieszać, lecz po prostu dać mu czas na wyrażenie swoich uczuć. To dla niego ważne doświadczenie. W pierwszej chwili są tylko łzy i rozczarowanie, ale na dłuższą metę życie w rodzinie, w której ludzie biorą odpowiedzialność za swoje potrzeby i potrafią odmówić, jeśli coś im się nie podoba, przyniesie mu wielką korzyść". Jesper Juul

10. Nie ma drażliwych pytań

"Pytała mnie raz wychowawczyni, jak odpowiadać na drażliwe pytania. – Nie ma pytań głupich ani drażliwych, jeśli odpowiedź jest rzetelna i na miarę". Janusz Korczak