Na czym polega badanie HBs w ciąży i w jakim celu się je wykonuje? Kiedy lekarz prowadzący ciążę powinien skierować ciężarną na badanie HBs?
Reklama.
Ciężarna od pierwszego trymestru ciąży powinna pozostawać pod opieką lekarza ginekologa, który będzie sugerował jej wykonywanie określonych badań krwi i moczu. Pod koniec ciąży jednym z takich testów jest badanie HBs, które pozwala wykryć, czy kobieta ciężarna jest zarażona wirusem HBV, odpowiadającym za wirusowe zapalenie wątroby.
HBs – co to jest?
Samo HBs to białko strukturalne, które zawarte jest w wirusie WZW typu B, wywołującym zapalenie wątroby. Z kolei antygen HBs to badanie zlecane kobietom ciężarnym pod koniec trzeciego trymestru. Badanie HBs w ciąży podczas 33-37 tygodnia pozwoli na wykrycie ewentualnego zarażenia wirusem HBV. To ważna informacja dla lekarza prowadzącego, ponieważ będzie on mieć świadomość, czy jego pacjentka jest nosicielką tego wirusa.
W ramach badania antygenu HBs wykrywa się, czy w surowicy krwi kobiety ciężarnej znajduje się antygen wirusowy. Zostanie on oznaczony w badaniu, w przypadku zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B, czyli żółtaczkę wszczepienną, ale nie tylko. HBsAg wykryty będzie w surowicy krwi w przypadku nosicielstwa wirusa oraz przy przewlekłej postaci zapalenia wątroby. Profilaktyczne badanie obecności antygenu HBsAg u wszystkich ciężarnych zalecane jest do 37. tygodnia ciąży.
W przypadku wykrycia obecności antygenu HBsAg w surowicy krwi ciężarnej, potwierdzone zostanie u matki zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B. W takiej sytuacji noworodek od razu po porodzie powinien otrzymać nie tylko pierwszą dawkę szczepionki przeciw WZW B, jak wszystkie inne dzieci, ale też otrzymać dodatkowo swoistą immunoglobulinę HBIG. Zawarte są w niej przeciwciała anty-HBs oraz anty-HBc w wysokich stężeniach, co zabezpieczy dziecko przed ryzykiem zakażenia, do którego z dużym prawdopodobieństwem mogłoby dojść w trakcie porodu, kiedy noworodek ma kontakt z wydzieliną z dróg rodnych matki. Mogłoby to być dla niego bardzo niebezpieczne, a odpowiednia szczepionka zredukuje ryzyko zakażenia.
Wykrycie w surowicy krwi kobiety w ciąży obecności przeciwciał anty-HBs świadczyć może nie tylko o przebytym zapaleniu wątroby WZW B, ale również o szczepieniu przeciw WZW B. Jeśli miano wykrytych przeciwciał anty-HBs jest wysokie, zostanie to zinterpretowane jako wysoka odporność na zachorowanie na takie schorzenie.
Najczęstsze drogi zakażenia wirusem WZW B
Do zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B może dojść na kilka sposobów:
— w wyniku kontaktu ze skażoną krwią,
— drogą płciową,
— drogą okołoporodową.
W przypadku zakażenia dziecka wirusem WZW B w czasie porodu może rozwinąć się ostre zapalenia wątroby, przebiegające w postaci bezżółtaczkowej, żółtaczkowej lub cholestatycznej, a także możliwe jest przejście ostrej postaci żółtaczki w postać przewlekłą.
Jeśli to ciężarna choruje na ostrą postać zapalenia wątroby WZW typu B, może dojść u niej do porodu przedwczesnego, także zagrażającemu zdrowiu, a nawet życiu noworodka. Dlatego profilaktyka w formie prowadzenia badań przesiewowych w postaci oznaczania HBsAg u ciężarnych ma takie duże znaczenie. Można wówczas podjąć przy porodzie i od razu po nim odpowiednie środki zaradcze, np. immunoprofilaktykę, które uchronią noworodka przed zakażeniem się żółtaczką WZW typu B.
Samo wykrycie antygenu HBs u ciężarnej nie będzie wskazaniem do porodu przez cesarskie cięcie. Może się on odbyć drogą naturalną, ale personel szpitala, w którym będzie rodzić ciężarna, musi być poinformowany o nosicielstwie. Wtedy możliwe będzie dobranie odpowiednich procedur w czasie porodu, które mają ograniczać ryzyko zakażenia noworodka.