“Oskar jest w tym samym wieku co Twój Antoś. Bez problemu się dogadają!” Drogie mamy, czy to oznacza, że gdyby jeden miał 4, a drugi 8 lat, to nie istniałaby szansa na nić porozumienia? Przypuszczam, że każda z Was, odpowiedziałaby co innego. Wszystko zależy od Waszych dotychczasowych doświadczeń. Podczas gdy jedna stwierdzi, że różnica wieku to przepaść nie do pokonania, druga oznajmi, że to układ idealny. Jedno jest pewne: nie warto się zrażać ani też uprzedzać. Obiektywny głos psychologów podsuwa propozycję, by do takich konfrontacji dopuszczać jak najczęściej. Może z nich wyniknąć wiele dobrego.
Powszechny system edukacji nie sprzyja nawiązywaniu relacji pomiędzy dziećmi z różnych roczników. Maluchy podzielone są w grupy wiekowe od żłobków aż po klasę maturalną. Tak naprawdę, system szkolnictwa dopiero na studiach pozwala naszym dzieciom zasmakować współpracy z ludźmi w różnym wieku. W okolicach dwudziestki mają oni więc okazję zobaczyć jak naprawdę wygląda życie. Pomyśl przecież, w jakiej naturalnej sytuacji społecznej mamy do czynienia wyłącznie z ludźmi w swoim wieku? No właśnie, tylko w szkole.
Warto więc jak najczęściej aranżować spotkania malucha z dziećmi z innych roczników. Można go zachęcać do zabawy zarówno z młodszymi, jak i starszymi kolegami. Nie zakładajmy na wstępie, że będą się kłócić czy nudzić ze sobą albo, co jest najgorszym założeniem, źle na siebie wpływać. Ich relacja, może każdą ze stron wiele nauczyć. Oto 7 argumentów na korzyść integracji dzieci z różnych grup wiekowych:
1. Młodsi szybciej się uczą, a starsi stają się bardziej odpowiedzialni
W zróżnicowanej wiekowo grupie nikt nie traci. Młodsze dzieci mają okazję obserwować bardziej doświadczonych, starszych kolegów i uczyć się od nich poprzez modelowanie. Starsze natomiast mogą po raz pierwszy zmierzyć się z odpowiedzialnością za swoje czyny i wykazać się w roli opiekunów.
Różnica wiekowa jest związana z odmiennym poziomem funkcjonowania dzieci, ich różnorodnymi potrzebami, trudnościami i oczekiwaniami. Dziecko, poznając kolegów w różnym wieku, ma większą szansę zetknąć się z zupełnie odmiennymi osobami, niż ono samo. Bardzo prawdopodobne przecież, że czterolatek będzie się zachwycał zupełnie inną bajką niż ośmiolatek. Rodzice często w tej różnicy zainteresowań widzą wielką przeszkodę, aby dzieci dogadały się między sobą. Niepotrzebnie. Maluchy w takiej konfrontacji mają szansę nauczyć się szacunku wobec swoich pasji. To pierwsze poważne mini wymiany odmiennych poglądów.
3. Szybsza adaptacja
Maluch próbując odnaleźć się wśród dzieci w różnym wieku trenuje bardzo ważną umiejętność przystosowania się do nowych warunków. Zabawa z dziećmi w innym wieku jest dla niego pewnego rodzaju wyzwaniem - musi on dostosować się do zupełnie innych warunków niż zwykle. Jest to dla niego okazja do testowania swoich umiejętności, przełamywania lęku związanego z poznawaniem innych osób, wchodzenia w nową grupę czy obierania odmiennej roli niż zwykle. Maluch uczy się całkiem prozaicznej życiowej umiejętności - dogadywania się z każdym, kogo spotyka.
4. Rozwój emocjonalny
Dzieci z różnych roczników funkcjonują odmiennie nie tylko na poziomie poznawczym, ale również emocjonalnym. Bawiąc się ze sobą mają one okazję obserwować u siebie zupełnie odmienne stany emocjonalne oraz konfrontować swoje strategie radzenia sobie napięciem. Przykładowo, małe dzieci mogą obserwować jak starszy kolega bardziej dojrzale radzi sobie z porażką. Dzieci starsze natomiast uczą się empatii wobec bardziej wrażliwych maluszków.
5. Budowanie adekwatnej samooceny
W grupach, w których funkcjonują dzieci w różnym wieku, występuje mniej sytuacji opartych o rywalizację, a więcej takich, które prowokują do współpracy. Następuje naturalna nauka obcowania z innymi na zasadzie partnerstwa. Jest to idealna okazja dla dzieci, aby w swobodnych i pełnych akceptacji warunkach mogły wykazać się swoimi umiejętnościami. Mniej sytuacji opartych o rywalizację pociąga za sobą mniejsze prawdopodobieństwo odejmujących skrzydeł porównań.
6. Większa samodzielność
Maluch pod opieką starszego kolegi nie potrzebuje już rodziców, aby poradzić sobie z takimi problemami jak “nie mogę otworzyć lizaka” czy “ten klocek nie pasuje”. Dla wielu dzieciaków fakt, że mama nie zawsze jest potrzebna, stanowi naprawdę zaskakujące, a jednocześnie niezwykle cenne odkrycie. Starsze dzieci w kontakcie z młodszymi również budują w sobie poczucie skuteczności - ich pomoc komuś się przydaje. Wykazując się w roli odpowiedzialnego opiekuna stają się bardziej pewni siebie.
7. Rozwój kompetencji społecznych
Kolegowanie się z dziećmi w różnym wieku sprzyja szybszemu nabywaniu kompetencji społecznych. Dziecko raz jest starsze, a raz młodsze w stosunku do innych, dzięki czemu, odgrywając na zmianę zupełnie różne role w grupie, ma szansę ćwiczyć swoje umiejętności budowania relacji z innymi. Maluch może w naturalny sposób trenować kompetencje, które przydadzą mu się na całe życie. Podczas gdy w niektórych sytuacjach jest on odpowiedzialny i może się wykazać, w innych musi okazać szacunek wobec doświadczenia starszych i nauczyć się wyrażać własne prośby. U młodszych dzieci może również nastąpić szybszy rozwój języka poprzez kontakt ze starszymi, bardziej rozgadanymi dzieciakami, które mówiąc więcej, najczęściej wypowiadają się także bardziej poprawnie.