Biegunka u niemowlaka często spędza sen z powiek rodzicom. I bardzo dobrze, ponieważ w przypadku małych dzieci bardzo szybko może się przerodzić w stan zagrożenia życia z powodu skrajnego odwodnienia. Nigdy nie należy więc bagatelizować biegunki, nawet w początkowym stadium.
Jak rozpoznać?
Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę, czy dziecko jest karmione mlekiem modyfikowanym czy naturalnym, a także co w ostatnim czasie było mu podawane, jeśli dieta niemowlęcia jest rozszerzana.
Niemowlęta karmione piersią naturalnie oddają stolce z większą częstotliwością, ich konsystencja może się także zmieniać w zależności od diety matki. W tym przypadku pierwszym wyznacznikiem wystąpienia biegunki bywa analiza dotychczasowego stanu i odniesienie do poprzedniej liczby wypróżnień w ciągu dnia. Niemowlęta karmione sztucznie robią kupkę rzadziej, z reguły stolce są papkowate, żółte.
W obu przypadkach zaniepokoić powinno zwiększenie się liczby wypróżnień w ciągu dnia. Stolce bywają wodniste, strzelające, wyjątkowo śmierdzące, pieniste. Mogą zawierać śluz, krew, a także być zabarwione na zielono. Szybko dochodzi do podrażnienia pupy i odbytu, maluch jest rozdrażniony, ma wzdęty brzuszek, nerwowo rusza nóżkami, odmawia jedzenia. Niekiedy występuje także gorączka i wymioty.
Rodzaje
Biegunka może mieć różny przebieg – od łagodnego, po bardzo ciężki i toksyczny. Wyróżniamy: Biegunka łagodna – generalnie dziecko czuje się w miarę dobrze, nie gorączkuje, ani nie wymiotuje. Można zaobserwować delikatny spadek apetytu, raczej przypomina niestrawność, chwilowe rozwolnienie. Biegunka umiarkowana – maluch robi od kilku do kilkunastu wodnistych kupek w ciągu doby, może wymiotować, jest rozdrażniony, występuje podwyższona temperatura. Ciężka biegunka – dziecko robi kilkanaście kupek z dużą ilością śluzu, oddając przy tym gazy. Jest apatyczne, odmawia jedzenia i picia, gorączkuje. Toksyczna biegunka – występuje wysoka gorączka, rodzic nie nadąża ze zmianą pieluszki, kupki zawierają śluz, niekiedy także krew. Dziecko ma wysoką gorączkę, a także nie je i nie pije, oddaje niewiele moczu. Przewlekła biegunka – luźne i częste stolce występują nawet dwa tygodnie. Dziecko męczą gazy, jest rozdrażnione, nie interesuje się zabawą, ma obniżony apetyt.
Przyczyny
Niestety przyczyn może być bardzo wiele. W łagodnym przebiegu luźne i częste stolce wynikają z błędów dietetycznych – dziecko spożyło wzdymające lub nieświeże jedzenie lub połączenie niektórych składników spowodowało rozwolnienie.
Biegunka może być jednak spowodowana także wirusami, alergią pokarmową, antybiotykoterapią oraz ząbkowaniem lub pierwszym objawem jakiejś wady (np. niewykształcenia jelita grubego).
Odwodnienie
Odwodnienie organizmu zawsze jest stanem groźnym i powinno wzbudzić niepokój, szczególnie jeśli chodzi o małe dzieci, które mogą odwodnić się w bardzo krótkim czasie. Podstawowymi objawami tego stanu jest zapadnięte ciemiączko, a także oczodoły. Mocz przybiera bardzo ciemną barwę, następnie niemalże zanika. Skóra jest chłodna, blada, a usta i język suche. W przypadku niemowląt jest to stan zagrożenia życia.
Leczenie
Każde dziecko z biegunką powinno zostać zbadane przez lekarza. W ciężkim przebiegu konieczna jest nawet hospitalizacja i nawadnianie kroplówkami. Choć w aptece są dostępne leki hamujące biegunkę, nigdy nie należy ich podawać bez konsultacji.
Dieta malucha powinna być w tym okresie lekkostrawna. Należy zrezygnować z surowych owoców, podawać głównie kleiki. Pediatra może także zalecić zmianę mieszanki, jeśli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym. Większość pediatrów nie zaleca zaprzestania karmienia piersią.
Profilaktyka
Najczęściej biegunka wynika z nieodpowiedniej higieny. Należy pamiętać o myciu rąk przygotowując dziecku posiłek, wybierać produkty świeże, przechowywane w odpowiedni sposób. Kiedy już mamy do czynienia z biegunką warto używać jednorazowych rękawiczek do zmiany pieluszki, by poza dokładnym myciem rąk stosować dodatkową ochronę i nie przenosić wirusów dalej. Podczas antybiotykoterapii nie wolno zapominać o podawaniu preparatów odbudowujących florę bakteryjną jelit.