"Jesteś wspaniałym chłopcem. Jestem bardzo dumna". Czy potrafimy mądrze chwalić nasze dzieci?

Przekonanie, że chwalenie dzieci jest dobre i pozytywnie na nie wpływa, sprawia, że nasze dziecko słyszy pochwały bardzo często… zbyt często. Za to, że się ubrało, że umyło buzię, za piątkę, ale też trójkę w szkole. Za to, że posprzątało swój pokój i za to, że nie posprzątało tak, jakbyśmy chcieli (ale jednak, coś tam ułożyło). Za to, że zjadło obiad, ale też za to, że go nie zjadło do końca (ważne, że w ogóle).

Zbyt duża liczba pochwał często spowodowana jest ich nieuczciwością, jak w przypadku sprzątnięcia pokoju. Chwalmy uczciwie. Nie musimy chwalić każdego przejawu dziecięcej samodzielności czy umiejętności. Jeśli dziecko pokazuje nam obrazek, na którym jest coś nabazgrane i pierwsze o czym myślimy, to: - O rety, coś jej nie poszło. To powiedzmy uczciwie: - Widzę, że użyłaś wielu kolorów.

Dziecko może mieć świadomość, że rysunek nie należy do najbardziej udanych i nasza nieuczciwa pochwała może zostać odebrana, jako brak zainteresowania córką czy synem. Mój syn, kiedy uczył się pisać pytał zawsze: - Mamo ładnie? Bywało różnie, więc czasami mówiłam: - Widzę, że się starałeś, zobacz, TA literka naprawdę idealnie. Niemal zawsze skutkowało (nie ma co oczekiwać, że mały uczeń zawsze chętnie będzie odrabiać lekcje) i wtedy padało: - Wiesz co mamo, to te inne poprawię, żeby były takie, jak ta najładniejsza.

Wracając do pokoju, który niby posprzątany, a jednak wymaga ogarnięcia, nie chwalmy za coś, czego dziecko nie zrobiło – bo w efekcie pokoju nie posprzątało. – Kochanie, widzę, ze dużo pracy włożyłeś w sprzątanie. Zobacz, warto by było jeszcze… nie wiem, na przykład uprzątnąć biurko. Uczciwie?

Z pochwałami jest jeszcze jeden problem. – Kochanie jak pięknie bawiłeś się z bratem – mówimy, gdy tymczasem w pokoju rozegrała się scena niekoniecznie mieszcząca się w ramach pięknej. Otóż pochwalone dziecko schowało bratu jego ulubione zabawki i udawało, że pomaga mu je znaleźć. Gdybyśmy o tym wiedzieli, raczej nie bylibyśmy skłonni pochwalić dziecka.

Podobnie, gdy wracamy do kuchni i widzimy, pusty talerz po obiedzie: - Słońce, bardzo się cieszę, że zjadłeś obiad. Rozumiem, że ci smakował. A tymczasem obiad wylądował w międzyczasie w pysku psa lub ukrył się w śmietniku. To takie pochwały na chybił trafił. Nieprzemyślane. Dziecko jest zdezorientowane i nie czuje się dobrze z tym, że dostało za coś niesłusznie docenione. Często reaguje agresją. Możliwe, że pójdzie do pokoju i wyrwie bratu zabawkę, którą ten się akurat bawił: - No wiesz, zdążyłam cię pochwalić, a ty co robisz? A dziecko szuka rozwiązania, czyli robi wszystko, żeby na pochwałę, którą wspaniałomyślnie zostało obdarowane, jednak nie zasłużyć.

Chwalmy za osiągnięcia, za włożony wysiłek. Chwalmy także za rzeczy dla nas istotne: - Cieszę się, że wyszedłeś z psem, dzięki temu mogłam zrobić szybciej obiad. – Dziękuję, że powiedziałeś mi prawdę. To dla mnie ważne. W ten sposób konstruując pochwały dziecko samo nazywa swoje cechy, nabiera przekonania, że jest pomocne, uczciwe, że jego wysiłek jest przez innych doceniany.

Pochwała jest bardzo ważnym elementem budowania pewności siebie i poczucia bezpieczeństwa już u małych dzieci. Chwalmy, ale zwracajmy uwagę na to, by chwalić mądrze.