Szlachcice, sąsiedzi i wrogowie. Charakterystyka porównawcza Cześnika i Rejenta z "Zemsty" Fredry
Sąsiedzi i zawzięci wrogowie. Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek, bohaterowie komedii "Zemsta", Aleksandra Fredry, różnią się sytuacja życiowa, wyglądem i charakterem. Czy coś ich łączy? Oto charakterystyka porównawcza Cześnika i Rejenta.
- Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek to główni bohaterowie komedii „Zemsta” Aleksandra Fredry
- Mężczyźni, którzy mieszkali w jednym zamku i należeli do stanu szlacheckiego, byli od siebie diametralnie różni: nie tylko pod względem wyglądu, ale również charakteru
- Oto charakterystyka porównawcza Cześnika i Rejenta
Raptusiewicz w przeszłości był wojakiem, brał udział w konfederacji barskiej. Obecnie sprawuje opiekę nad swoją bratanicą Klarą i sprawuje funkcję cześnika. Tymczasem Milczek, który należy do szlacheckiej palestry, jest wdowcem samotnie wychowującym Wacława oraz jest rejentem. Mimo ze szlachecki urząd cześnika był wyżej, niż urząd rejenta, Raptusiewicz jest mniej majętny, niż Milczek. Planuje więc ślub z Podstoliną dla majątku kobiety.
Fizycznie Cześnik i Rejent zupełnie nie są do siebie podobni. Cześnik jest wysoki, tęgi i mocno zbudowany. Sprawa wrażenie silnego i potężnego mężczyzny, chociaż zmaga się ze schorzeniami typowymi dla jego wieku, jak podagra. Rejent jest za to drobny i szczupły, często chodzi po okolicy przygarbiony. Szlachcice mają też zupełnie inny styl ubierania się. Rejent, z racji śmierci żony, ubiera się na czarno, z kolei Cześnik patriotycznie wybiera strojny żupan przepasany ozdobnym pasem.
O charakterze obu mężczyzn – tak skrajnie różnym – mówią już ich nazwiska. Cześnik Raptusiewicz jest typowym cholerykiem. Często ulega emocjom, jest gwałtowny i wybuchowy, a jego charakter objawia się, chociażby częstym uderzaniem pięścią w stół podczas rozmów. Najpierw działa, a potem myśli, jak podczas naprawy muru granicznego przez ludzi Rejenta, do których chce strzelać z gwintówki. "Cześnik – wulkan, aż niemiło. Gdybym krótko go nie trzymał, nie wiem, co by ze światem było!" – mówi o nim Papkin.
Tymczasem Rejent Milczek – jak samo jego nazwisko wskazuje – jest cichy, spokojny i skryty. Sprawia wrażenie pobożnego, skromnego i pełnego pokory myśliciela. "Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba" – powtarza przy każdej okazji, podkreślając swoją wiarę.
Jednak, podczas gdy Cześnik jest bezpośredni i szczery, Rejent jest w rzeczywistości obłudnym hipokrytą. Milczek skrywa swoją prawdziwą naturę. Bohater "Zemsty" jest w rzeczywistości wyrachowany, mściwy i zawzięty. To manipulant, który uwielbia działać na złość Cześnikowi. Fałszuje na przykład zeznania murarzy pracujących przy budowie muru granicznego, które były niekorzystne dla jego sąsiada i wroga.
Rejent jest także zachłanny. Wszystkich swoich rozmówców traktuje jako osoby, z którymi może prowadzić interesy, dlatego przybiera przy nich pokorną, uniżoną postawę. Jest to jednak jedynie gra dla ewentualnego zysku. O jego prawdziwych planach nie nawet jego syn – Wacław nie jest nawet wtajemniczony w umowę miedzy jego ojcem a Podstoliną. Łasy na pieniądze jest również Cześnik, który zamierza poślubić Podstolinę z powodu jej majątku, mimo że wstydzi się kobiet i jest przy nich nieśmiały. To Papkina wysyła wiec, aby oświadczył się kobiecie.
W przeciwieństwie do swojego sąsiada Rejent jest jednak dobroduszny. Zależy mu na szczęściu swojej bratanicy Klary, podczas gdy Milczek nie waha się poświęcić szczęścia swojego jedyna syna Wacława dla własnych interesów. Ignoruje jego uczucia wobec Klary, aby dalej walczyć z Rejentem.
Obu mężczyzn dzieli również inteligencja. Podczas gdy Rejent jest sprytny i bystry, Cześnik nią nie grzeszy. Jest również słabo wykształcony, co w pełni widoczne jest, gdy dyktuje Dyndalskiemu list, który rzekomo miała napisać Klara do Wacława. Mimo to uważa się za inteligentniejszego od Papkina, mimo że wyraźnie nie ma w tym względzie racji.
Cześnik i Rejent, mimo że tak skrajnie różnie, mają jednak wspólne cechy, które są charakterystyczne dla całego stanu szlacheckiego wyśmiewanego z sympatią w "Zemście" przez Aleksandra Fredrę. Obaj są samolubni, pyszni i egoistyczni – przekonani o własnej wyższości nad innymi. Są również zawzięci i przywiązani do zamku, a najważniejsza jest dla nich obrona szlacheckiego honoru – nawet jeśli cierpią na tym ich bliscy. Obaj są również zawzięci w swoim sporze i nieprzejednani.
Różnice między Cześnikiem i Rejentem budują komizm w "Zemście', a w postaciach Cześnikach i Rejenta odbierają się wady polskiej szlachty. Jednak mimo trudnego charakteru Raptusiewicza, a głównie jego wybuchowości, sprawia on wrażenie sympatycznego. Łatwo go polubić, głównie z powodu jego szczerości. Inaczej jest w przypadku Milczka, który wydaje się niesympatyczny i jest negatywną postacią. Trudno zapałać do niego sympatią, nawet mimo pojednania obu mężczyzn w zakończeniu "Zemsty".