Kaszel to nie tylko objaw przeziębienia. Epidemia groźnej choroby właśnie się zaczęła

Ewa Bukowiecka-Janik
Na astmę choruje ok. 10 proc. Dzieci w Polsce. Co ciekawe, ta przewlekła choroba nie daje o sobie znać wyłącznie, gdy "coś pyli". To właśnie teraz zaczyna się "jesienna epidemia".
Jesienna epidemia astmy zagraża przede wszystkim dzieciom Fot. Aleksandra Koszyk / Agencja Gazeta
– Wieloletnie badania pokazują, że "jesienna epidemia astmy" w naszym klimacie wybucha we wrześniu, a dokładniej w 38. tygodniu roku. Pacjenci, a w przypadku dzieci – ich rodzice – powinni być tego świadomi – mówi prof. Piotr Kuna, prezes Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w rozmowie z gazeta.pl.

Jak się okazuje, astma to najpowszechniejsza choroba na świecie. Z badań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że choruje na nią ponad 300 milionów osób, a na kolejne zachorowania najbardziej narażone są dzieci. Nawet jedna czwarta nagłych wizyt na SOR-ze wczesną jesienią to wynik ataku astmy. Z tego powodu bardzo ważne jest, by rodzice znali objawy tej poważnej choroby.


Objawy astmy
Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Najczęściej objawia się kaszlem, charakterystycznymi świstami w płucach, dusznościami oraz poczuciem ciężaru w klatce piersiowej. Leczona astma nie musi w ogóle dawać się choremu we znaki. Jednak nierozpoznana może okazać się bardzo niebezpieczna.

Przyczyną jesiennej epidemii astmy jest po pierwsze – ponowne pojawienie się w budynkach przedszkoli, szkół i żłobków. Wówczas dziecko zmienia środowisko, "spotyka" alergeny, które przez dwa miesiące były z dala od niego. Jednak najważniejszą przyczyną ataków choroby ją infekcje wirusowe. A jak wiadomo, jesienią o nie nietrudno. Zdaniem ekspertów, wirusy są winne 80 proc. przypadków "ofiar epidemii".

Jak rozpoznać atak astmy?
– Jeśli dziecko ma długotrwały napadowy kaszel w godzinach nocnych, jeśli prawie każdy katar po kilku dniach schodzi do oskrzeli i kończy się ich zapaleniem, jeśli stany zapalne dróg oddechowych często nawracają i trwają powyżej dziesięciu dni (pomimo leczenia antybiotykami), to mamy dowody na przewlekły stan zapalny dróg oddechowych bardzo często powiązany z alergią. W takich przypadkach należy koniecznie rozpocząć leczenie środkami przeciwzapalnymi stosowanymi do leczenia astmy (nie należą do nich antybiotyki). Poprawa po tych lekach potwierdza rozpoznanie astmy – tłumaczy prof. Piotr Kuna.

Problem z leczeniem i diagnozowaniem astmy u dzieci przed 5. rokiem życia do niedawna polegał na tym, że nie istniały dla dzieci żadne wytyczne. Z maluchami postępowano w leczeniu i diagnozowaniu tak jak z dorosłymi. — Zmorą medycyny było podawanie dzieciom końskich dawek sterydów, co wiązało się z bardzo poważnymi skutkami ubocznymi. Dziś wiemy już, że takie podejście to błąd — mówi prof. Kuna.

Obecnie zalecenia są inne i opracował je Komitet Wykonawczy Globalnej Inicjatywy na rzecz Astmy działający pod WHO.

– Rodzice muszą zdać sobie sprawę, że taka współpraca [rodzica z lekarzem i alergologiem – przyp. red.] jest warunkiem osiągnięcia sukcesu w leczeniu astmy. Powinni oni zrozumieć istotę choroby, jaką jest przewlekły stan zapalny toczący się w drogach oddechowych ich dziecka, poznać alergeny i metody ich unikania, a także inne czynniki mogące wywoływać zaostrzenia astmy, np. narażenie na dym tytoniowy – mówi w rozmowie z gazeta.pl dr Teresa Marek Szydłowska.

Eksperci zalecają, by, zamiast ignorować objawy, lub zakładać, że to zwykłe przeziębienie, zadać sobie szereg pytań, które mogą wskazywać na występowanie astmy u dziecka. Wystarczy jedno "tak", by mieć uzasadnione wątpliwości:

Czy dziecko ma tendencję do częstego przechodzenia "przeziębień na oskrzela i płuca" lub powrót do zdrowia po przeziębieniu trwa dłużej niż 10 dni?

Czy dziecko ma napad lub nawracające napady świszczącego oddechu?

Czy dziecko miewa napadowy kaszel w nocy?

Czy dziecko ma świszczący oddech lub kaszel po wysiłku?

Czy dziecko odczuwało świszczący oddech, miało uczucie ucisku w klatce piersiowej lub kaszel po ekspozycji na alergeny, lub zanieczyszczenia powietrza?

Czy objawy choroby ustępują wyraźnie po zastosowaniu typowego leczenia przeciwastmatycznego?
Źródło: zdrowie.gazeta.pl