
Nowe zasady ortografii
Zasad pisowni, czyli m.in. ortografii czy interpunkcji uczymy się od początku naszej edukacji. Nauczyciele języka polskiego uczą dzieci, kiedy piszemy u, a kiedy ó, starają się wpoić reguły w stawianiu przecinków oraz wiedzę o tym, jaką literą zapisujemy różne wyrazy. W przypadku tych ostatnich nie będzie jednak już aż tak łatwo. Rada Języka Polskiego ogłosiła bowiem duże zmiany w ortografii. O reformie napisano m.in. na facebookowym profilu Polskiej Akademii Nauk, przy której Prezydium jest Rada Języka Polskiego.
Termin, od którego nowa pisownia będzie obowiązywała, jest dość odległy, bo zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku. RJP argumentuje to tym, że do nowych zasad ortografii wszyscy muszą się przyzwyczaić i dostosować. To ważne w przypadku np. urzędów, które będą miały obowiązek wprowadzić dużo zmian w administracji.
Jak możemy przeczytać w komunikacie PAN-u: "Zmiany [...] dotyczą niektórych reguł używania wielkich i małych liter, a także pisowni łącznej lub rozdzielnej oraz użycia łącznika. Ich celem jest ujednolicenie zasad i ułatwienie piszącym ich nauczenia się oraz stosowania w praktyce. Rada nie wprowadziła (i nie zamierza wprowadzać w przyszłości) żadnych zmian podstawowych zasad regulujących oznaczanie w piśmie samogłosek i spółgłosek języka polskiego, na przykład dotyczących stosowania rz i ż, ch i h czy ó i u".
Jakie będą zmiany w ortografii?
Cały dokument ze zmianami, jakie nastąpią w ortografii, można przeczytać na oficjalnej stronie Rady Języka Polskiego. W skrócie można jednak wyszczególnić najważniejsze różnice:
- Nazwy mieszkańców miast i wsi będziemy zapisywać wielką literą
- Dopuszczony alternatywny (wielka oraz małą) zapis mieszkańców w żartobliwych formach, np. "żabojad" lub "Żabojad", "szkop" lub "Szkop", "makaroniarz" lub "Makaroniarz"
- Wielką literą będziemy zapisywać wyrazy takie jak "aleja", "most", "plac" czy "bulwar"
- Zapis pojedynczych produktów danej marki "Ford" czy "Adidas"
- Wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, np. "Półwysep Hel", "Wyspa Uznam"
- Małą lub wielką literą (dowolnie) zapiszemy przymiotniki pochodzące od imion/nazwisk, np. "Jackowe dzieci", "Marysina lalka"
- Rozdzielna pisownia cząstek "-bym", "-byś", "-by", "-byśmy", "-byście" ze spójnikami
To tylko kilka przykładów, ale lista zmian RJP jest dość długa. Warto się z nią zapoznać, bo dzieci w szkołach od 2026 roku również będą się uczyły już nowych zapisów. "To chyba największa reforma ortografii w czasach powojennych. Trzeba się będzie uczyć wielu rzeczy od nowa" – napisano w mediach społecznościowych Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego.
Źródło: tvn24.pl, rjp.pan.p